قیمت بالا، شارژ کم | چرا خودروهای برقی در ایران هنوز برای همه نیستند؟
قیمت‌ها بالا و شبکه شارژ محدود است. توسعه خودروهای پاک در ایران نیازمند توجه و سرمایه‌گذاری بیشتر است
هفت صبح، شیرین فیروزبخت| آینده خودروهای برقی در ایران این روزها بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. همه جهان به سمت حمل‌ونقل پاک حرکت می‌کنند و ایران هم به عنوان کشوری با چالش‌های جدی زیست‌محیطی و محدودیت منابع سوختی، نمی‌تواند از این جریان عقب بماند. اما واقعیت این است که مسیر توسعه خودروهای برقی در ایران پر از پیچ و خم است و باید دید تا چه اندازه به آرمان‌های بزرگ نزدیک شده‌ایم.
زیرساخت‌های شارژ، مهم‌ترین ستون این تحول است. هنوز شبکه شارژ خودروهای برقی در ایران خیلی گسترده نیست. کمتر از ۱۰۰ ایستگاه فعال داریم و این برای پشتیبانی از خودروهای برقی فعلی کافی نیست. در عین حال، حرکت‌هایی برای گسترش این زیرساخت‌ها شروع شده است؛
تصویب قانونی که جایگاه‌های سوخت را موظف می‌کند حداقل یک ایستگاه شارژ تک‌نازل در محل داشته باشند، می‌تواند کمک بزرگی به توسعه این شبکه باشد. اما واقعیت این است که در مناطق غیرشهری و جاده‌های بین‌شهری هنوز خبری از ایستگاه‌های شارژ گسترده نیست و این موضوع یکی از بزرگ‌ترین موانع برای مردم به حساب می‌آید. خیلی‌ها هنوز مجبورند خودروی برقی‌شان را در خانه و با برق خانگی شارژ کنند، امری که فشار زیادی به شبکه برق وارد می‌کند و هزینه‌ها را بالا می‌برد.
دولت هم به شکلی جدی به موضوع خودروهای برقی ورود کرده است. عوارض گمرکی حذف شده و منابع ارزی قابل توجهی برای واردات خودروهای برقی اختصاص یافته است. یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها هم الزام خودروسازان داخلی به تولید حداقل یک مدل برقی در سبد محصولات‌شان است. این سیاست‌ها قرار است بازار خودروهای برقی را رونق ببخشد و به مرور باعث کاهش قیمت‌ها شود. اما هنوز این وعده‌ها به صورت کامل ملموس نیستند و مردم نسبت به آینده خودروهای برقی و امکاناتشان چندان امیدوار نیستند.
بزرگ‌ترین مشکلی که این روزها پیش روی توسعه خودروهای برقی قرار دارد، قیمت بالای آنها است. هزینه تولید بالا، تحریم‌ها و نبود قطعات کافی باعث شده قیمت خودروهای برقی در ایران به طور قابل توجهی گران‌تر از نمونه‌های بنزینی باشد.
از طرف دیگر، کمبود ایستگاه‌های شارژ و نبود تعمیرگاه‌های تخصصی، باعث شده خیلی‌ها نسبت به خرید خودروهای برقی مردد باشند. اینکه وقتی مشکلی پیش آمد، جایی برای تعمیر یا سرویس خودرو پیدا نشود، ترس بزرگی برای مشتری‌هاست. وابستگی به برق خانگی هم نگرانی دیگری است که به دغدغه‌های دارندگان خودروهای برقی اضافه شده است، چون باعث افزایش هزینه‌های برق و فشار به شبکه می‌شود.
چالش زیست‌محیطی باتری‌ها
مسئله دیگری که کمتر درباره آن صحبت شده، چالش‌های زیست‌محیطی تولید باتری‌ها است. باتری‌های لیتیوم-یونی که قلب خودروهای برقی هستند، فرایند تولید و بازیافت پیچیده‌ای دارند و اگر به درستی مدیریت نشوند، مشکل‌ساز می‌شوند. این موضوع هنوز در ایران به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است.
با این حال، نمی‌توان نقش خودروهای برقی را در آینده ایران نادیده گرفت. تغییر نگرش مردم نسبت به محیط زیست، گرانی سوخت‌های فسیلی و فشارهای جهانی، همه باعث شده‌اند توسعه این فناوری یک ضرورت جدی باشد. توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد زنجیره تأمین خدمات می‌تواند این مسیر را هموار کند و در نهایت، ایران را به جایگاه قابل توجهی در حوزه حمل‌ونقل پاک برساند.
کلید موفقیت در این راه، همکاری نزدیک دولت، صنعت و مردم است. وقتی این سه ضلع در کنار هم قرار گیرند، می‌توان امیدوار بود که در سال‌های آینده خیابان‌های ایران پر شود از خودروهای برقی و هوای شهرها کمی پاک‌تر شود.
خودروهای برقی فرصت بزرگی برای کاهش آلودگی هوا و وابستگی به سوخت‌های فسیلی هستند، اما واقعیت این است که زیرساخت‌ها کامل نیستند، قیمت‌ها هنوز بالاست و خدمات پس از فروش تخصصی کم است. حمایت‌های دولتی در حال رشد است، اما هنوز نیاز به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بیشتر احساس می‌شود تا این رویا به واقعیت تبدیل شود.
