دوقلوهای ناهمسان| نمونه‌های ایرانیزه شده محصولات خارجی

هفت صبح| این روزها در صنعت خودروسازی روز دنیا، موضوع «استفاده از پلتفرم مشترک» و «الهام‌گیری از زبان طراحی» در ساخت محصولات جدید امری عادی و جاافتاده است. همان چیزی که ایرانی‌ها با اندکی ‌‌تحریف، آن را «انتقال فناوری» می‌نامند! واقعیت این است که دیگر در قرن بیست و یکم، بشر مدرن چرخ را از ابتدا اختراع نمی‌کند. بلکه به کمک چرخه همکاری، از توانمندی‌های دیگران نهایت بهره را برده و هزینه‌های طراحی و تولید را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

با نگاهی به محصولات برندهای صاحب‌نام در سراسر دنیا به راحتی می‌توان این موضوع را لمس کرد. به عنوان مثال طی چند دهه اخیر بارها شاهد بودیم که پیشرانه تولید شده توسط یک برند صاحب‌نام آلمانی، در محصولات آسیایی به کار گرفته می‌شود. یا یک پلتفرم ژاپنی در محصولات چینی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در بسیاری از موارد این همکاری‌ها، انتقال دانش مهندسی به کشورهای مختلف را سبب می‌شود. صنعت خودروسازی ایران نیز از این قاعده جهانی مستثنا نیست. خودروسازان ایرانی که از دهه 80 خورشیدی سعی در خودکفایی داشته و بر تملک برند ملی اصرار دارند، همواره از خودروسازان مطرح جهانی کمک گرفته‌اند.

البته در برخی از موارد، این همکاری با اطلاع طرف مقابل بوده و گاهی نیز صرفا یک الهام گرفتن از توانمندی‌های شرکای خودروسازان است. هرچه باشد، طراحی و تولید خودروهای همسان توسط چند برند، امر مرسومی بوده که به هیچ عنوان نمی‌توان به آن خرده گرفت. در پرونده این هفته به سراغ چند خودروی داخلی رفته‌ایم که با اندکی کنکاش متوجه می‌شویم آنها در حقیقت نمونه‌های ایرانیزه شده محصولات خارجی به شمار می‌آیند. خودروهایی که چه در زمینه طراحی و چه در زمینه فنی وامدار برندهای صاحب‌نام دنیا هستند.

ری‌را و پژو 2008

جدیدترین و البته پرسروصداترین محصول ایران‌خودرو یا همان «ری‌را» که این روزها بسیار در مورد آن گفته و شنیده می‌شود یکی از گزینه‌هایی است که می‌توان در این پرونده به آن پرداخت. اولین کراس‌اوور ایرانی که با تبلیغ فراوان رونمایی شد و تا چند هفته دیگر روانه خیابان‌های کشورمان خواهد شد. ری‌را را می‌توان پژو 2008 ایرانی دانست اما آیا این شباهت، ایراد جدی به شمار می‌آید؟ ابدا خیر! ری‌را روی پلتفرم نسل پیشین پژو 2008 ساخته و پرداخته شده است. ری‌را با همه شباهت شخصیتی که به 2008 دارد، بازهم داستان مستقل خود را خواهد داشت.

در نمای ظاهری، ری‌را بسیار استاندارد بوده و با الگوبرداری از کراس‌اوورهای مطرح بازار طراحی شده که آن را یک سروگردن بالاتر از رقبای چینی قرار می‌دهد. هرچند هنوز هم تا پختگی طراحی پژو فاصله دارد. هرچه باشد ری‌را نخستین تجربه ایرانی در ساخت یک کراس‌اوور است. اما کیفیت مونتاژ و همچنین لیست بلندبالای تجهیزات رفاهی و ایمنی، این خودروی ایرانی را روسفید می‌کند. ضمن آنکه ایران‌خودرو قول داده برای اولین بار، طیف رنگ‌های متنوع و جذابی را برای لاین‌آپ ری‌را در نظر بگیرد.

جالب است بدانید که ابعاد ری‌را نسبت به برادر فرانسوی خود اندکی رشد داشته. در موضوع فنی و توانایی‌های حرکتی، پژو 2008 به یک پیشرانه 1/6 لیتری 4 سیلندر مجهز بوده که اتفاقا همین پیشرانه نیز محصول مشترک پژو و سیتروئن و ب.ام.و است. این پیشرانه 165 اسب بخار قدرت و 240 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کند. اما مهندسان ایرانی برای ری‌را یک پیشرانه 1/7 لیتری در نظر گرفته‌اند که در حقیقت نسخه به‌روز شده موتور EF7 خواهد بود. پیشرانه مذکور توانایی تولید 160 اسب بخار قدرت و 240 نیوتن متر گشتاور را دارا بوده تا بدین ترتیب، دستکم روی کاغذ دو برادر توانایی‌های فنی کاملا مشابهی داشته باشند.

ولی ناگفته پیداست که به دلیل مهندسی پیشرفته و سابقه بیشتر، این پژو است که در جاده دست بالا را داشته و با شتاب صفر تا صد 8/7 ثانیه‌ای، اندکی چابک‌تر از ری‌را با شتاب صفر تا صد 10/5 ثانیه‌ای خواهد بود. گیربکس هر دو خودرو نیز از نوع 6 سرعته خودکار هستند. به طور کلی می‌توان ری‌را را یک تجربه موفق در مقیاس صنعت خودروسازی ایران دانست که امیدواریم آغاز یک راه جدید باشد. راهی که نه فقط با همراهی چینی‌ها، بلکه باید در کنار دیگر خودروسازان مهم دنیا پیموده شود.

تارا و پژو 301

یکی از جدیدترین محصولات شرکت پژو که در دوران پسابرجام به ایران رسید، مدل 301 بود. خودرویی اقتصادی در کلاس سدان‌های سایز متوسط که قرار بود جای 405 را پُر کند. اما به دلیل خروج آمریکا از برجام و عدم همکاری شریک فرانسوی، این موضوع هرگز محقق نشد و پژو 301 خیلی زود به یکی از بازندگان بزرگ بازار ایران تبدیل شد. پژو 301 در سال 2012 معرفی شد. اما دو سال بعد نسخه چینی آن برای بازارهای آسیایی و آفریقایی ‌روی خط تولید رفت که نمونه عرضه شده در کشورمان از این نوع بود.

با برهم خوردن توافقنامه هسته‌ای، سازنده وطنی 301 تصمیم گرفت که نمونه ایرانی شده این خودرو را با نام تارا ‌روی خط تولید فرستاده و اینگونه به مصاف تحریم‌ها برود! نمای ظاهری تارا، هرچند نسبت به سورن و دنا پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته اما باز هم در مقایسه با رقبای جهانی حرف چندانی برای گفتن ندارد. خاصه آنکه در نمونه‌های اولیه تولیدشده، ایرادات کیفی بسیار جدی به چشم می‌خورد. البته با گذشت چند سال از زمان عرضه تارا، این نقیصه کمرنگ شده و سازنده توجه بیشتری به کیفیت مونتاژ این محصول دارد.

هم تارا و هم پژو 301 در کلاس خودروهای اکونومیک قرار می‌گیرند و طبیعی است که تجهیزات رفاهی و ایمنی آنچنانی را نمی‌توان از آنها انتظار داشت. اما وضعیت تارا اندکی بهتر است و مجهزتر از همزاد فرانسوی خود به بازار آمد. فضای داخل کابین هر دو خودرو کاملا شبیه بوده و سازنده وطنی برخلاف چهره ظاهری، در داخل کابین به حداقل تغییرات بسنده کرده است. حالا نوبت آن است که ببینیم دو خودرو در مباحث فنی چه شباهت و تفاوت‌هایی دارند؟ پژو 301 مجهز به یک پیشرانه 1/6 لیتری بوده که 115 اسب بخار قدرت و 150 نیوتن متر گشتاور را در اختیار راننده قرار می دهد.

اما در طرف مقابل تارا (تیپ V2) از پیشرانه معروف TU5 ایران خودرو بهره‌مند است که 113 اسب بخار قدرت و 145 نیوتن متر گشتاور دارد. شتاب صفر تا 100 پژو 301 حدود 12 ثانیه و شتاب تارا 13 ثانیه اعلام شده است. نکته مهم آنکه پژو 301 صرفا با گیربکس 6 سرعته اتوماتیک اما تارا هم با جعبه دنده دستی و هم با جعبه دنده اتوماتیک قابل خریداری است. تارا اتوماتیک حدود 100 کیلوگرم از نسخه دنده دستی سنگین‌تر بوده و مصرف سوخت آن نیز 0/5 لیتر در هر یکصد کیلومتر کاهش یافته است.

کی‌ام‌سی ایگل و جک J4

از مدت‌ها پیش حرف و حدیث‌هایی به گوش می‌رسید که شرکت کرمان موتور به عنوان قطب سوم خودروسازی، قصد دارد محصول جدید خود که حاصل زحمات طراحان و مهندسان این شرکت بوده را معرفی کند. شهریور 1401 در اولین نمایشگاه «تحول صنعت خودرو»، کرمان موتور از محصول جدیدی در کلاس سدان شهری رونمایی کرد که قرار بود با نام و نشان این شرکت تولید شود. زمان گذشت تا آنکه در بهمن ماه 1402 بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان نسخه نهایی محصول جدید KMC با نام ایگل (Eagle) معرفی شد.

در همان برخورد اول با ایگل متوجه خواهیم شد این خودرو همان JAC J4 ایرانیزه شده است که این بار با لوگوی KMC قرار است به دست مشتری برسد! شکل و شمایل ایگل حرف جدیدی برای گفتن ندارد. دستکم در سال 1403 که چشم مشتریان ایرانی به طراح‌های پرطمطراق چینی عادت کرده، ایگل نمره قبولی نخواهد گرفت! با این حال سازنده سعی کرده با استفاده از چراغ‌های چسبیده به جلوپنجره در نمای جلو و چراغ‌های یخی در نمای عقب و همچنین رینگ‌های دورنگ، شخصیت اسپرت‌تری به این خودرو بخشیده و طراحی آن را تا حدی جوان‌پسند سازد.

وضعیت داخل کابین نیز تعریفی ندارد و عملا با یک نمای ارزان‌قیمت مواجه هستیم که می‌توانست خیلی بهتر از آنچه هست باشد. ضمن آنکه باید منتظر ماند و دید کیفیت متریال داخل کابین به چه شکل خواهد بود. طبق اعلام شرکت سازنده، قرار است سالانه 24هزار دستگاه ایگل از خط تولید کرمان موتور خارج شود. رقم قابل توجهی که می‌تواند بازار رقبایی همچون سورن و شاهین و آریزو 5 را تحت تاثیر قرار دهد. جک J4 به یک پیشرانه 4 سیلندر 1/5 لیتری از نوع تنفس طبیعی مجهز بوده که می‌تواند 104 اسب بخار قدرت و 146 نیوتن متر گشتاور تولید کند.

همچنین جعبه دنده این خودرو از نوع اتوماتیک CVT است. در مورد برادر ایرانی یا همان ایگل نیز با همین وضعیت مواجه هستیم. ایگل با بهره‌مندی از موتور 1/5 لیتری و جعبه دنده CVT دقیقا همان مشخصات فنی J4 را خواهد داشت. البته شنیده شده کرمان موتور قصد دارد نمونه دنده دستی ایگل را نیز با گیربکس 5 سرعته دستی به بازار عرضه کند. هنوز اطلاعات دقیقی از قیمت احتمالی و زمان عرضه ایگل منتشر نشده اما پیش‌بینی می‌شود که نخستین نمونه‌های این سدان ایرانی-چینی تا پایان سال جاری روانه بازار شود.