دست دوم‌ها علیه چینی‌ها| جزئیات دقیق آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده
اشخاص حقیقی چگونه خودرو وارد کنند؟ چه خودروهایی نمی‌توانید وارد کنید
هفت صبح| بازار خودرو و دست‌اندرکارانش چه شرکت های بازرگانی خودرو و چه دلال ها همه گیج و منگ هستند. از همه بدتر دست اندرکارهای اتومبیل‌های چینی که در انبوه واردات خودروهای چینی نمی‌دانند که در شوک قیمتی و در رقابت با ماشین‌های کم کارکرد ژاپنی و کره ای چطوری اتومبیل‌های خود را به مشتری بقبولانند؟
این ترس برای خودروسازهای داخلی هم وجود دارد. و خب اولین شوک مثبتش احتمالا رقابت برای شرایطی کردن هزینه‌های خرید اتومبیل است که به نفع خریدار خواهد بود و شوک منفی‌اش بالابردن ریسک تجاری شرکت‌های بزرگ خودروسازی با هزینه‌های سنگینشان. باید دید دولت بعدی این مصوبه را تداوم خواهد بخشید یا تسلیم فشار واردکنندگان خودروهای چینی و خودروسازان بزرگ داخلی خواهد شد ؟
داستان از روز چهارشنبه آغاز شد؛ وقتی علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت روبروی خبرنگاران ایستاد و خبر داد واردات خودروهای کارکرده برای همه ایرانیان آزاد شد. البته که باید خودروها استاندارد اروپا را دارا باشند، از اتحادیه اروپا، کره‌جنوبی و ژاپن می‌شود ماشین 2019 به بالا بین سه تا پنج سال کارکرد وارد کرد و مهم‌تر از همه تایید بانک مرکزی برای منشاء ارز خارجی و داخلی مورد نیاز است.
روز چهارشنبه از جزئیات آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده خبری نبود اما حالا می‌توان بندهای این آیین‌نامه را بررسی کرد؛ چراکه برای اکثر مردم ایران که ماشین جزو اصلی سبک زندگی‌شان است؛ واردات خودروی کارکرده با ارز اشخاص جایگاه مهمی دارد. از سوی دیگر وضعیت بازار خودرو هم در حالت گیجی عجیبی به‌سر می‌برد. از یک سمت دلال‌ها در تکاپو افتاده‌اند که به سرعت از بازار دوبی و امارات ماشین‌های دست‌دوم بخرند از سوی دیگر بازار خودرو با ریزش قیمت مواجه شده است.
در کنار تمام این موارد، خبری شب پنجشنبه در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه از خرداد امسال سایت ثبت سفارش خودروهای صفر بسته شده و کسی هم درباره اینکه نمی‌توان قطعات و خودروهای وارداتی صفر را ثبت سفارش کرد؛ توضیحی نمی‌دهد. در این گزارش درباره اینکه اشخاص به چه نحوی می‌توانند خودروی وارداتی کارکرده بیاورند، درباره نحوه تامین ارز و تعرفه این خودروها خواهیم گفت.مضاف بر اینکه در این آیین‌نامه برای شهرداری‌ها، راهداری،استانداری و در واقع ارگان‌های دولتی واردات خودروی کارکرده دیده شده است اما با پلاک دولتی که تا 10سال حق تعویض پلاک ندارند.
اشخاص حقیقی چگونه خودرو وارد کنند؟
اشخاص حقیقی صرفا به منظور استفاده شخص و مشروط به عدم امکان واگذاری خودروی وارداتی تا ۵ سال می‌توانند از طریق ثبت آماری و با رعایت سایر ضوابط مقرر نسبت به واردات خودرو اقدام کنند. اشخاص حقیقی می‌توانند در چهارچوب این آیین‌نامه و ضوابط مربوط به افتتاح حساب و معدل حساب ارزی که از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شود و منوط به اخذ گواهی عدم سرقتی بودن خودرو از پلیس کشور مبداء، اقدام به واردات خودرو کنند.
اشخاص حقیقی صرفا به منظور استفاده شخص و مشروط به عدم امکان واگذاری خودروی وارداتی تا ۵ سال می‌توانند از طریق ثبت آماری و با رعایت سایر ضوابط مقرر نسبت به واردات خودرو اقدام کنند.سن خودرو بر اساس نشان مرتبط با نوع (مدل) سال خودرو در شماره شناسایی خودرو (VIN)، در زمان ورود به کشور بیشتر از ۳ سال و کمتر از ۵ سال باشد.
چه خودروهایی نمی‌توانید وارد کنید
طبعا از آمریکا نمی‌توان خودرو وارد کرد. واردات خودروی سواری با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی‌سی همچنان ممنوع است. واردات خودرو با فرمان راست نیز ممنوع است. واردات باید تنها از برندهای اتحادیه اروپا، ژاپن و کره‌جنوبی انجام شود، واردات خودروی کارکرده از برندهای چینی مجاز نیست. البته آن دور باطل خودروی با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی همچنان باقیست.
هر کد ملی یک خودرو
سرپرست معاونت حمل‌ونقل وزارت صمت در یک برنامه تلویزیونی در خصوص سازوکار واردات خودرو گفت: در آیین‌نامه بحث سفارش را داریم که مربوط به شرکت‌های وارد‌کننده است و ثبت آماری را داریم که مربوط به عموم مردم و متقاضیان شخصی است که می‌توانند با ثبت آماری در گمرک و پرداخت حقوق ورودی و گمرکی خودرو را ترخیص کنند و نیازی به این نیست که مردم کارت بازرگانی دریافت کنند. در آیین‌نامه ذکر شده، مردم با کد ملی که شناسایی می‌شوند، می‌توانند برای نیاز شخصی خودرو وارد کنند. در ابتدای کار با توجه به شرایط تامین ارز یک دستگاه خودرو برای هر نفر اجازه داده شده است.
تعرفه خودروهای وارداتی کارکرده بنزینی
در ابتدا تاکید کنیم ثبت دلاری واردات خودروی کارکرده در آیین‌نامه مشخص نشده است. مجلس شورای اسلامی سال گذشته تعرفه واردات خودروهای کارکرده را بین ۲۰ الی ۱۷۰ درصد تعیین کرد که کمترین تعرفه مربوط به خودروهای بنزینی کمتر از ۱۰۰۰ سی‌سی و بالاترین مربوط به خودروهای بنزینی بالاتر از ۳۰۰۰ سی‌سی است.
این در حالی است که در آیین‌نامه جدید واردات خودروهای کارکرده، واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی ممنوع اعلام شده است.در آیین‌نامه جدید حجم موتور تا هزار (بنزینی) تعرفه 16 درصد است.از 1001 تا 1500 سی‌سی بنزینی،66درصد، از 1501 تا 2هزار سی‌سی بنزینی 91 درصد و از 2001 تا 2500 سی‌سی بنزینی 131 درصد تعرفه تعیین شده است.
تعرفه خودروهای کارکرده هیبریدی
تا 1500 سی‌سی 11درصد، از 1501 تا 2هزار سی‌سی 16 درصد، از 2001 تا 2500 سی‌سی 46درصد است. البته که صرفه واردات خودروهای کارکرده با هیبریدی‌ها است. چراکه تعرفه کمتری دارند و به هوای پاک نیز می‌توانند کمک کنند.
بازار چه تغییری می‌کند؟
طبعا که واردات خودروی کارکرده به نفع بازار خواهد بود و دیگر شاهد یک تویوتا پرادو چهار‌در با سال ساخت 2010 که 127 هزار کیلومتر راه رفته، به قیمت 9میلیارد و 800 میلیون تومان نخواهیم بود.اگر قیمت این خودرو را در سایت‌های خارجی سرچ کنید، برای مدل 2019، 38 هزار دلار قیمت دارد که حدود 2میلیارد تومان می‌شود؛
با احتساب تعرفه‌ها نهایت در بالاترین حد 3 میلیارد تومان بشود. حالا خودتان دیگر مقایسه کنید! با ورود وارداتی‌های کارکرده بازار خودروهای خارجی قدیم ریزش می‌کند، خودروسازان مونتاژکار شرایط اقساط بهتری در نظر می‌گیرند و خودروسازان داخلی هم مجبور می‌شوند قیمت واقعی محصولات غیر ایمن‌شان را ارائه دهند.
بانک مرکزی چقدر کوتاه می‌آید؟
سوال مهم در این بخش این است آیا اجرایی شدن آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده خبردرمانی و سراب است یا واقعا محقق می‌شود؟ گره کار در دست بانک مرکزی است. با توجه به اینکه قرار است بانک مرکزی ساز و کار تامین مالی خودروهای کارکرده را تدوین کند، با مراجعه به تجربه‌های پیشین درباره شیوه تامین ارز مورد نیاز برای واردات خودروهای صفر کیلومتر بسیار بعید است که سکاندار سیاست‌های پولی و بانکی کشور اجازه دهد تا خودروهای کارکرده خارجی با ارز اشخاص یا همان ارز بدون منشاء مشخص وارد شوند.
این مسئله به آن معناست که منشاء ارزی که قرار است در مسیر واردات خودروهای دست‌دوم خارجی هزینه شود، باید برای مدیران بانک مرکزی مشخص و قابل شناسایی باشد. بنابراین می‌توان گفت این وسواس سیاست‌گذار پولی و بانکی کشور بزرگ‌ترین مانع در راه واردات خودروهای دست‌دوم خارجی محسوب می‌شود.
عمادالدین جعفری، کارشناس بازار خودرو درباره این آیین‌نامه به تجارت‌نیوز می‌گوید: «اگرچه سخنگوی دولت فعلی صحبت‌هایی که سال گذشته نیز مطرح بود را دوباره بر‌سر زبان آورده و واردات خودروهای نو و دست‌دوم را به عنوان یکی از دستاوردهای جدید خود معرفی کردند؛ اما باید گفت که مشکل آزادسازی واردات نیست، چراکه واردات خودرو پیش از این نیز آزاد بود. مشکل اصلی واردات قطره‌چکانی و تخصیص محدود ارز برای واردات خودرو است.
اگر دولت قصد داشت روند واردات خودرو را تسهیل کند، می‌توانست مبداء ارز تخصیصی را آزاد کند تا از این طریق، بانک مرکزی تنها منبع تأمین ارز واردات نباشد. چرا باید بانک مرکزی به عنوان منشأ تأمین ارز شناخته شده و این تعهد برای دولت جدید ایجاد شود؟» شاید اگر این ابهامات منشاء ارز و تایید بانک مرکزی حل شود، به جرئت بتوان گفت اقدام خوبی برای واردات صورت گرفته است.
