تاخیر شرکت‌ها در تحویل ماشین‌های وارداتی
ثبت‌نام کنندگان وارداتی‌ها در هاله‌ای از ابهام بین عدم تحویل خودروها و نبود قرارداد هستند
هفت صبح| مردادماه سال ۱۳۹۷ واردات خودرو به کشور به‌طور کلی ممنوع و به‌صورت رسمی، پرونده واردات خودرو بسته شد. بعد از اینکه شرکت‌ها به دلیل تحریم‌ها یکی پس از دیگری ایران را ترک کرده و اعلام کردند دیگر با شرایط ارزی به وجود آمده با ایران همکاری نخواهند کرد؛ بازار واردات خودروی خارجی برای همیشه بسته شد. تا اینکه مجدد در سوم دی ماه ۱۴۰۱، نخستین محموله خودروهای وارداتی به کشور رسید و اولین کشتی حامل خودروهای خارجی، پس از وقفه‌ای پنج ساله، وارد بندر لنگه و بار آن تخلیه شد.
اولین خودروهایی که بعد از سال‌ها و باز شدن مجدد واردات خودرو به کشور آمد، مربوط به شرکت کوشاخودرو بود. شرکتی که نه به‌طور رسمی اما واردکننده محصولات کیا در دوره جدید واردات شد. این محموله خودرو شامل ۲۲ خودرو از شش نمونه محصولات کیا از جمله سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت (شاسی‌بلند) و اسپورتیج (شاسی‌بلند) بود که پس از تخلیه در بندرلنگه، پنجم دی ماه از این بندرگاه ترخیص و جهت ترانزیت به گمرک شهریار تهران بارگیری شد.
بعد از اینکه خودروهای وارداتی به کشور آمدند شرایط فروش‌شان در سامانه فروش خودروهای وارداتی اعلام شد. قرار شد در سامانه‌ای جدید که «سامانه عرضه خودروهای وارداتی» نام گرفت و از طریق پیش‌ثبت‌نام و تعریف حساب وکالتی و مسدود کردن وجه ۵۰۰ میلیون تومانی، خودروها عرضه شود. پس از افتتاح حساب وکالتی و واریز وجه ۵۰۰ میلیون تومان، ثبت‌نام خودروهای وارداتی از ششم اسفند ماه ۱۴۰۱ از طریق سایت سامانه تخصیص خودروهای وارداتی آغاز و مقرر شد که تعداد خودروهای عرضه‌ای براساس تعداد ثبت‌نام‌ها باشد اما به گفته مدیر وقت طرح واردات خودروی وزارت صمت، حداقل فروش ۱۰۰ هزار خودرو در یک بازه شش ماهه دیده شده بود.
اما حالا با گذشت یک سال و شش ماه از ورود خودروهای خارجی به کشور، همچنان ثبت‌نام‌کنندگان دور اول سامانه فروش خودروهای وارداتی مجاز به انتخاب هستند و نوبت به دور دوم نرسیده است. از سوی دیگر، ثبت‌نام کنندگان و خریداران خودروهای وارداتی از نحوه عملکرد شرکت‌ها و تاخیر آنها در تحویل محصولات ناراضی هستند.
یکی از خوانندگان روزنامه هفت‌صبح چند روز قبل پیامی برای روزنامه ارسال کرده با این مضمون:«تحویل خودروهای کوشاخودرو با چندماه تاخیر رو‌برو شده و جواب قانع‌کننده‌ای نیز به خریداران داده نمی‌شود. این شرکت تقریبا تمام قیمت را نیز دریافت کرده است.» از این دست پیام‌ها در چند روز اخیر در فضای مجازی نیز مشاهده شده است. فرد دیگری نوشته؛ شرکت کوشاخودرو سه ماه قبل پول کیا سونت 2023 را از ما گرفته اما همچنان زمان تحویل خودرو را معین نمی‌کند.
بقیه شرکت‌ها هم در تحویل خودرو تاخیر دارند
موضوع تاخیر در تحویل خودروهای وارداتی فقط مختص کوشاخودرو نیست. یکی دیگر از شرکت‌هایی که بیشترین میزان آمار واردات در دوره جدید را داشته نیز جزو همین لیست است. معین خودرو نیز جزو شرکت‌هایی است که حتی خریداران به دلیل تاخیر در تحویل خودروها جلوی این شرکت تجمع کرده بودند. یکی از مخاطبان به هفت‌صبح می‌گوید:« مدت‌هاست از زمان ثبت‌نام و تکمیل وجه برای هوندا وزل وارداتی معین‌خودرو می‌گذرد اما نه خبری از تحویل خودرو است نه مسئولانش پاسخ درستی برای زمان تحویل می‌دهند.»
مورد عجیب دیگر را یکی دیگر از مخاطبان می‌گوید. فرض کنید در لیست 33 هزار نفری که در دوره اول ثبت‌نام کردند آنها نفر حدود 27 هزارم بودند و از اسفند 1401 هربار اولویت‌های مختلف را ثبت‌نام می‌کنند تا اینکه در نهایت اردیبهشت امسال خبر تایید انتخاب‌شان می‌آید که به شرکت خودرویی مربوطه یعنی معین‌خودروی ایرانیان درخواست ارسال شده است. در تاریخ نهم خردادماه از شرکت مربوطه پیام می‌آید تا شانزدهم خرداد وقت دارند مبلغ ۲ میلیارد و ۴۷۵ میلیون تومان به حساب معین خودروی ایرانیان برای خرید هوندا وزل پرداخت کنند و بعد اعلام می‌شود تازه سه هفته بعد قراردادی در سامانه قرار خواهد گرفت.
یعنی اول پول را گرفته بعد مشتری سه هفته بعد از مفاد قرارداد خبردار می‌شود. بعد از سه هفته که متقاضیان به سامانه مراجعه می‌کنند، احراز هویت انجام نمی‌شده، تلفن‌های شرکت دقیقا دو ساعت همه را به دلیل ازدحام تماس پشت خط نگه داشته و وقتی مشتریان حضوری رفته‌اند تازه قرار شده یک تلفن پشتیبان در سامانه معرفی شود. حالا اما از تلفن پشتیبان برای پاسخگویی خبری نیست، سایت سامانه کلا از دسترس خارج شده و معین خودروی ایرانیان پاسخ درستی نمی‌دهد. فقط مشتریان هستند که پول را پرداخت کرده و بدون قرارداد اعلام شده احتمالا 90 روز بعد از دریافت قرارداد خودرو تحویل داده شود.
این موضوع در حالی است که در دوره جدید واردات خودرو، معین خودرو ایرانیان بزرگترین شرکت واردات خودرو شد. سوم تیرماه امسال، محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد در سه ماهه نخست سال 1403، آمار انواع خودروی سواری وارد شده به کشور ذیل ردیف تعرفه 8703، بالغ بر 6926 دستگاه و به ارزش 137 میلیون دلار بوده است. عمده خودروهای سواری واردشده به کشور طی این مدت، به لحاظ تعداد و ارزش، توسط شرکت «معین خودرو ایرانیان» با 1694 دستگاه خودرو به ارزش 38 میلیون دلار صورت گرفته که سهمی بالغ بر 24/46 درصد از تعداد و 27/77 درصد از ارزش کل خودروها را شامل می‌شود.
دلیل تاخیر در تحویل ماشین‌ها چیست؟
شنیده‌ها دلایل مختلفی را برای تاخیر تحویل خودروها اعلام می‌کنند. گفته شده علت تاخیرها، ترخیص خودروها از گمرک است که زمانبر شده است. صف زیادی برای ترخیص خودروها در گمرک ایجاد شده است. اما اینکه کار در مراحل اداری و قراردادها هم به مشکل خورده از عجایب است و مشخص نیست دقیقا کدام نهاد باید به این موضوع ورود کند.
