قصر مردم؛ بازگشت دژ تاریخی پس از ۹ قرن
قصر نورویچ در بریتانیا، پس از پنج سال بازسازی و صرف ۲۷.۵ میلیون پوند، دوباره درهای خود را به روی عموم گشود
هفت صبح| در قلب شهر نورویچ، قلعه‌ای که بر آسمان شهر سایه انداخته، پس از ۹۰۰ سال حیاتی تازه یافته است. این بنا در سال ۱۱۲۱ به فرمان هنری اول، پسر ویلیام فاتح ساخته شد و در قرون میانه نمادی از اقتدار نورمن‌ها بود. امروز، این بنای ارزشمند که در فهرست درجه یک آثار ملی بریتانیا ثبت شده، با عنوان جدید «قصر مردم» بازگشایی شده و برای نخستین بار تمامی ۵ طبقه آن، از زیرزمین تا برج و بارو، در دسترس همگان قرار گرفته است.
بازسازی اخیر تنها یک پروژه معماری نیست؛ بلکه تلاشی برای بازآفرینی هویت تاریخی شهری است که قرن‌ها زیر سایه این دژ زیسته. برای نخستین بار گردشگران و شهروندان می‌توانند تمامی زوایای یک قلعه نورمن را از نزدیک تجربه کنند.
یکی از دستاوردهای چشمگیر این بازسازی، نصب آسانسور پیشرفته‌ای است که امکان دسترسی افراد دارای معلولیت و خانواده‌ها با کالسکه کودک را تا پشت‌بام قلعه فراهم می‌کند؛ موضوعی که این بنای ۹۰۰ ساله را به دسترس‌پذیرترین قلعه بریتانیا بدل کرده است. استیون میلر، مدیر خدمات موزه‌های نورفک، با افتخار می‌گوید: «نورویچ بزرگ‌ترین قلعه نورمن ساخته‌شده در تاریخ است؛ یکی از باشکوه‌ترین بناهای سکولار قرن دوازدهم اروپا. ما می‌خواستیم این شکوه به روی بیشترین تعداد ممکن از مردم گشوده شود.»
این اقدام، بازتابی از رویکرد تازه موزه‌ها در اروپا نیز هست: تبدیل تاریخ به تجربه‌ای فراگیر برای همه اقشار جامعه، نه فقط پژوهشگران و گردشگران خاص. بازدیدکنندگان امروز می‌توانند در اتاق‌های سلطنتی بازسازی‌شده قدم بزنند، مبلمان و اشیای اصیل را از نزدیک ببینند و در تالار بزرگ قلعه، با استفاده از نمایش‌های نورپردازی لیزری و روایت‌های چندرسانه‌ای، داستان تاریخ پرشکوه نورویچ را لمس کنند.
این تجربه تعاملی، گذشته را نه در قالب خشک موزه‌ای، بلکه در فضایی زنده و داستان‌گو روایت می‌کند. افزون بر این، کودکان و نوجوانان می‌توانند در کارگاه‌های آموزشی، شیوه زندگی در قرون وسطی را از طریق بازی و فعالیت‌های عملی بازسازی کنند؛ امکانی که باعث شده «قصر مردم» جذابیتی همزمان برای خانواده‌ها و پژوهشگران داشته باشد.
بخشی دیگر از این پروژه عظیم، به همکاری با موزه بریتانیا اختصاص دارد. بیش از ۹۰۰ اثر قرون وسطایی، از جمله ۵۰ شی امانتی بلندمدت، به «نگارخانه زندگی قرون وسطی» آورده شده‌اند. نائومی اسپیکمن، کیوریتور موزه بریتانیا، می‌گوید نمایش این آثار در ساختمانی اصیل و هم‌دوره با آنها، باعث می‌شود ارتباط عمیق‌تری میان مخاطب و اشیا برقرار شود.
این نمایشگاه نه‌تنها ارزش تاریخی اشیا را دوچندان می‌کند، بلکه به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که بافت واقعی زندگی در قرون وسطی را درک کنند؛ از ظروف سفالی و ابزار روزمره گرفته تا زیورآلات اشرافی و نمادهای مذهبی. بازگشایی قصر مردم، همچنین یادآور جایگاه تاریخی شهر نورویچ است. این شهر در قرون وسطی به‌عنوان دومین شهر مهم انگلستان پس از لندن شناخته می‌شد؛ نه‌تنها به‌دلیل وسعت، بلکه به خاطر رونق چشمگیر اقتصادی. تجارت پشم و ثروت بازرگانان، نورویچ را به کانونی شکوفا بدل کرده بود و این قلعه، نماد همان اقتدار و رونق است.
