بومگردی و انسان در جهان مدرن

بازار جهانی اکوتوریسم در سال ۲۰۲۵ با رشدی ۱۳.۱ درصدی به ارزش ۲۷۹ میلیارد دلار رسیده و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۹ به ۴۹۷ میلیارد دلار صعود کند
هفت صبح| در جهانی که آگاهی زیستمحیطی به اوج خود رسیده، بومگردی دیگر تنها یک سبک سفر نیست، بلکه به جنبشی جهانی برای حفاظت از سیاره و تقویت جوامع محلی تبدیل شده است. این نوع گردشگری که بر سفر مسئولانه به مناطق طبیعی، حفظ محیط زیست و بهبود زندگی مردم بومی استوار است، در سالهای اخیر با شتابی شگفتانگیز رشد کرده است.
بر اساس آمارهای بهروز، بازار جهانی اکوتوریسم در سال ۲۰۲۴ با ارزش ۲۴۶.۹۹ میلیارد دلار ثبت شد و در سال ۲۰۲۵ با جهشی ۱۳.۱ درصدی به ۲۷۹.۴۱ میلیارد دلار رسید. پیشبینیها حاکی از آن است که این بازار تا سال ۲۰۲۹ با نرخ رشد سالانه ترکیب ۱۵.۵ درصدی به ۴۹۷.۶۵ میلیارد دلار و تا ۲۰۳۲ به ۹۰۶.۴۱ میلیارد دلار خواهد رسید که این رشد بهطور عمده به افزایش آگاهی از ردپای کربنی و علاقه روزافزون به تجربههای اصیل فرهنگی و طبیعی بازمیگردد.
بومگردی که از دهه ۱۹۸۰ با معرفی این مفهوم در کتابها آغاز شد، اکنون دامنهای گسترده از فعالیتها را دربر میگیرد: تورهای کوچک طبیعتگردی، پیادهروی در دل جنگلهای بکر، سفرهای دریایی اکولوژیک، کاشت درخت، اقامت در اکولاژهای سازگار با محیط زیست، غواصی در اقیانوسها، تماشای حیاتوحش در زیستگاههای طبیعی و حتی داوطلبی برای حفاظت از گونههای در معرض خطر.
در سال ۲۰۲۵، بیش از ۷۵ درصد گردشگران جهانی اعلام کردهاند قصد دارند در سال آینده پایدارتر سفر کنند و ۵۷ درصد آنها مصمماند مصرف انرژی خود را در سفرها کاهش دهند. این آمار نشان میدهد که ۶۶ درصد مسافران به دنبال تجربههای فرهنگی اصیل هستند که ریشه در زندگی جوامع محلی دارد و برای اولین بار، بیش از نیمی (۵۳ درصد) از آنها به تأثیرات دوگانه گردشگری بر محیط زیست و جوامع بومی پی بردهاند.
در ایالات متحده، حدود ۶ میلیون آمریکایی در سال گذشته در اقامتگاههای پایدار اقامت کردهاند و ۱۱.۲ میلیون نفر برنامهریزی کردهاند که در سال آینده این کار را انجام دهند. بر اساس تخمینها، از میان ۶۵.۳ میلیون آمریکایی که در سال ۲۰۲۳ به خارج سفر کردند، حدود ۲۱.۵۵ میلیون نفر اقامتگاههای پایدار را ترجیح دادهاند. این ارقام نشاندهنده تغییر عمیق در رفتار سفر در بزرگترین اقتصاد جهان است.
دلایل انتخاب بومگردی بسیار متنوع و عمیق است: ۳۲ درصد مسافران آن را «وظیفه اخلاقی» خود میدانند، ۱۶ درصد برای غنیتر شدن تجربه سفر، ۱۱ درصد برای آشنایی با فرهنگ محلی و ۷ درصد برای سرگرمی بیشتر به سراغ آن میروند. با این حال، موانعی نیز وجود دارد؛ ۳۱ درصد از کسانی که اقامت پایدار را انتخاب نکردهاند، از وجود این گزینهها بیخبر بودهاند و ۲۹ درصد نمیدانستند چگونه آنها را پیدا کنند.
از نظر هزینه، برخلاف تصور رایج، بومگردی میتواند مقرونبهصرفه باشد. اقامت در مکانهای پایدار به طور متوسط شبی ۱۵۱ دلار ارزانتر از گزینههای غیرپایدار است، یعنی ۳۹ درصد کمتر که این تفاوت در شهرهایی مانند پاریس، دوبی و نیویورک به وضوح دیده میشود.
البته حملونقل پایدار نیز در حال گسترش است: ۳۰ درصد گردشگران از تأثیرات زیستمحیطی پرواز شرمندهاند، ۲۲ درصد به دنبال حملونقل عمومی یا دوچرخه هستند و ۲۰ درصد قطار را به ماشین ترجیح میدهند. در آینده، ۷۵ درصد مسافران برنامهریزی کردهاند از وسایل نقلیه سبز مانند دوچرخه یا اتوبوس استفاده کنند و ۲۸ درصد حاضرند مسیر طولانیتری با قطار طی کنند تا انتشار کربن خود را کاهش دهند. همچنین، ۱۸ درصد آمادهاند برای اجاره ماشین الکتریکی هزینه بیشتری بپردازند که نشاندهنده تمایل به تغییرات مثبت است.
فواید بومگردی فراتر از جنبه اقتصادی است: کاهش تأثیر زیستمحیطی با مصرف محصولات محلی، حمایت مستقیم از جوامع با تزریق پول به اقتصاد آنها، حفاظت اخلاقی از حیاتوحش و ارائه تجربیات معنادارتر برای مسافران. با رشد پیشبینیشده بازار به ۴۹۷.۶۵ میلیارد دلار تا ۲۰۲۹ با نرخ رشد سالانه ۱۵.۵ درصد، بومگردی نهتنها یک روند است، بلکه آیندهای روشن برای گردشگری به ارمغان میآورد که سیاره را برای نسلهای آینده حفظ میکند و تعادل را به طبیعت بازمیگرداند.