صنعت آلمان در چنگال برق گران | مقایسه با فرانسه و آمریکا
دولت جدید با وعده کاهش ۵ سنتی قیمت برق به ازای هر کیلووات ساعت، به میدان آمده تا از فرار شرکت‌های آلمانی به خارج جلوگیری کند
هفت صبح| در آستانه انتخابات فوریه آلمان، زنگ خطر برای صنایع این کشور به صدا درآمد. رهبران صنعتی هشدار دادند که قیمت‌های سرسام‌آور برق، بقای شرکت‌ها را تهدید می‌کند و بسیاری در حال برنامه‌ریزی برای ترک آلمان هستند. به گزارش دویچه‌وله، حالا دولت ائتلافی جدید، متشکل از اتحاد دموکرات مسیحی/سوسیال مسیحی و سوسیال‌دموکرات‌ها به رهبری صدراعظم فریدریش مرتز، طرحی جسورانه برای کاهش قیمت برق صنایع ارائه کرده است. اما این طرح، موافقان و منتقدانی دارد که نگران تبعات آن بر بازار و اهداف اقلیمی هستند.
بحران قیمت برق در آلمان
بر اساس داده‌های اخیر اتحادیه اروپا، آلمان در سال ۲۰۲۴ با متوسط قیمت ۲۰ سنت یورو به ازای هر کیلووات‌ساعت، سومین کشور گران در زمینه برق غیرخانگی (شامل صنایع و نهادهای عمومی) در این بلوک بود. این در حالی است که در آمریکا، شرکت‌ها تنها ۷ سنت و در چین حدود ۸ سنت به ازای هر کیلووات‌ساعت پرداخت می‌کنند. این شکاف قیمتی، صنایع انرژی‌بر آلمان مانند فولاد، مواد شیمیایی و کاغذ را در رقابتی نابرابر با رقبای جهانی قرار داده است. به گفته آخیم درکس، معاون مدیر گروه صنعتی اتاق بازرگانی و صنایع آلمان (DIHK)، قیمت‌های بالای انرژی، آلمان را به «غیررقابتی‌ترین» قطب تولید در اروپا و جهان تبدیل کرده است.
طرح نجات دولت آلمان
دولت جدید آلمان قصد دارد با کاهش مالیات برق به حداقل مجاز اتحادیه اروپا، حذف برخی هزینه‌های اضافی و کاهش هزینه‌های شبکه، قیمت برق صنعتی را تا ۵ سنت به ازای هر کیلووات‌ساعت کاهش دهد. همچنین برنامه جبران قیمت کربن (CO2 pricing) برای صنایع انرژی‌بر گسترش خواهد یافت تا هزینه‌های ناشی از استفاده از سوخت‌های فسیلی کاهش یابد. این طرح، به‌ویژه برای شرکت‌هایی مانند کارخانه ریخته‌گری لوسنیتز که مدیرعاملش، مکس یانکوفسکی، قصد دارد کوره‌های زغالی را با کوره‌های برقی جایگزین کند، می‌تواند ناجی باشد اما یانکوفسکی می‌گوید: «با قیمت‌های فعلی برق، ادامه این کار مثل دویدن به سمت تیغ اره است.»
مقایسه با فرانسه و آمریکا
در فرانسه که ۷۰ درصد برق خود را از انرژی هسته‌ای تأمین می‌کند، دولت پاریس با توافق با شرکت ای‌دی‌اف، قیمت متوسط برق هسته‌ای را از سال ۲۰۲۶ به ۷۰ یورو به ازای هر مگاوات‌ساعت (حدود ۷ سنت به ازای کیلووات‌ساعت) ثابت کرده است. این اقدام که به گفته کارشناسان، نوعی سقف قیمتی ضمنی برای قراردادهای آینده ایجاد می‌کند، به صنایع فرانسه برتری رقابتی چشمگیری بخشیده است. در آمریکا نیز، قانون کاهش تورم با ارائه یارانه‌های سبز و معافیت‌های مالیاتی، هزینه‌های انرژی را برای صنایع به شدت کاهش داده و باعث شده شرکت‌هایی مانند نورث‌ولت، سرمایه‌گذاری در آمریکا را به آلمان ترجیح دهند.
چالش‌های طرح آلمان
هرچند کاهش قیمت برق از دید مصرف‌کنندگان صنعتی خوشایند است، اما منتقدان هشدار می‌دهند که این طرح می‌تواند به ثبات بازار و اهداف اقلیمی آسیب بزند. سوانتیه فیدلر، مدیر علمی انجمن اقتصاد بازار زیست‌محیطی-اجتماعی، معتقد است که کاهش یکپارچه قیمت برق با نیازهای یک سیستم مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر در تضاد است.
لئونارد پروبست، از مؤسسه فراون‌هوفر نیز هشدار می‌دهد که قیمت‌گذاری ارزان در زمان کمبود برق می‌تواند به افزایش قیمت‌ها منجر شود. علاوه بر این، سباستین بولای، از اتاق بازرگانی و صنایع آلمان، معتقد است که سقف‌گذاری روی قیمت برق ممکن است با قوانین کمک دولتی اتحادیه اروپا مغایرت داشته باشد. این قوانین که تا پایان ۲۰۲۵ برای حمایت از فناوری‌های سبز تمدید شده‌اند، اجازه یارانه‌های گسترده را می‌دهند اما مداخله در قیمت‌گذاری بازار را محدود می‌کنند.
آینده‌ای سبز یا پرهزینه؟
کارشناسان بر این باورند که گسترش سریع انرژی‌های تجدیدپذیر، مانند خورشیدی و بادی که در سال ۲۰۲۴ به ترتیب ۵۴.۴ درصد از تقاضای برق آلمان را تأمین کردند، می‌تواند قیمت‌ها را در بلندمدت کاهش دهد اما این امر نیازمند سرمایه‌گذاری هنگفت در شبکه‌های هوشمند، ذخیره‌سازی انرژی و زیرساخت‌های هیدروژنی است. در فرانسه، یارانه‌های هسته‌ای و در آمریکا، مشوق‌های مالیاتی، مسیر متفاوتی را برای کاهش هزینه‌های انرژی صنعتی رقم زده‌اند. در آلمان اما تعادل بین حمایت از صنعت و حفظ اهداف اقلیمی، چالشی است که دولت جدید باید با دقت آن را مدیریت کند.
