گوگل، جاسوس دیجیتال | داده‌ها به چه کار گوگل می‌آیند؟

هفت صبح| دادستان کل تگزاس، کن پکستون، روز جمعه اعلام کرد گوگل با پرداخت ۱.۳۷۵ میلیارد دلار، پرونده‌ای حقوقی درباره نقض حریم خصوصی کاربران را مختومه کرده است. این توافق، بزرگ‌ترین تسویه‌حساب یک ایالت با گوگل در حوزه حریم خصوصی محسوب می‌شود و پیامی قاطع به غول‌های فناوری می‌فرستد: «در تگزاس، فناوری بزرگ‌تر از قانون نیست.» پکستون مدعی است گوگل سال‌ها به‌طور مخفیانه داده‌های حساس کاربران، از جمله موقعیت مکانی، جست‌وجوهای ناشناس و داده‌های بیومتریک را از طریق خدماتی چون گوگل فوتوز و گوگل اسیستنت جمع‌آوری کرده است.

داده‌های بیومتریک، اطلاعاتی مانند الگوی صدا، اسکن چهره، یا اثر انگشت هستند که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر فرد، برای شناسایی یا تأیید هویت استفاده می‌شوند. این اتهامات که در سال ۲۰۲۲ مطرح شدند، گوگل را به ردیابی غیرقانونی داده‌های خصوصی، حتی در حالت ناشناس، متهم می‌کنند.

خوزه کاستانادا، سخنگوی گوگل، این اتهامات را «قدیمی» خواند و گفت برخی از سیاست‌های مورد بحث پیش‌تر تغییر کرده‌اند. او افزود: «ما خوشحالیم که این پرونده را پشت سر می‌گذاریم و به تقویت کنترل‌های حریم خصوصی در خدمات‌مان ادامه خواهیم داد.» گوگل همچنین تأکید کرد که این توافق نیازی به تغییر محصولاتش ندارد.

تاریخچه اتهامات مشابه: جاسوسی در سایه فناوری

این اولین بار نیست که گوگل در مرکز طوفان نقض حریم خصوصی قرار می‌گیرد. در سال ۲۰۱۰، گوگل اعتراف کرد که به‌طور تصادفی داده‌های کاربران را از شبکه‌های وای‌فای در بیش از ۳۰ کشور جمع‌آوری کرده بود‌ که منجر به تشکیل پرونده‌هایی در آمریکا شد، هرچند در بریتانیا تبرئه شد. در سال ۲۰۰۹، سوئیس گوگل را به دلیل نقض حریم خصوصی در سرویس استریت ویو متهم کرد، زیرا چهره‌ها و پلاک‌های خودروها به‌طور کامل محو نشده بودند.

در سال ۲۰۲۲، گوگل با پرداخت ۳۹۱.۵ میلیون دلار به ۴۰ ایالت آمریکا به اتهام ردیابی غیرقانونی موقعیت مکانی کاربران بدون رضایت آنها رسیدگی کرد. همچنین، در سال ۲۰۲۰، مرورگر بریو، گوگل را به نقض مقررات اتحادیه اروپا متهم کرد و ادعا کرد گوگل داده‌های کاربران را بدون هدف مشخص جمع‌آوری می‌کند. این اتهامات نشان‌دهنده الگویی تکراری است: گوگل بارها به دلیل جاسوسی دیجیتال و سوءاستفاده از اطلاعات کاربران زیر ذره‌بین قرار گرفته است.

داده‌ها به چه کار گوگل می‌آیند؟

اما چرا گوگل اینقدر به داده‌های کاربران علاقه‌مند است؟ پاسخ در مدل کسب‌وکار این غول فناوری نهفته است: تبلیغات هدفمند. گوگل از داده‌های موقعیت مکانی، جست‌وجوهای کاربران‌ و حتی اطلاعات بیومتریک برای ایجاد پروفایل‌های دقیق کاربران استفاده می‌کند. این پروفایل‌ها به تبلیغ‌کنندگان فروخته می‌شوند تا آگهی‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای به کاربران نمایش دهند. به گفته فابریس اپلبوین، متخصص فناوری، این داده‌ها مانند «نفت دیجیتال» هستند که گوگل با استخراج آن‌ها سودهای کلان به جیب می‌زند.

برای مثال، وقتی در حالت ناشناس جست‌وجو می‌کنید، گوگل همچنان می‌تواند فعالیت‌های شما را از طریق «فعالیت وب و اپلیکیشن» ردیابی کند، اطلاعاتی که به گفته آسوشیتدپرس، روی بیش از دو میلیارد دستگاه اندروید و اپل تأثیر گذاشته است. این داده‌ها نه‌تنها برای تبلیغات، بلکه برای بهبود الگوریتم‌های هوش مصنوعی و پیش‌بینی رفتار کاربران نیز استفاده می‌شوند. اریک اشمیت، مدیرعامل سابق گوگل، در سال ۲۰۱۰ گفت: «با تحلیل پیام‌ها و موقعیت مکانی شما، می‌توانیم پیش‌بینی کنیم امروز حالتان چطور است یا کجا می‌خواهید بروید.»

 چشم‌انداز آینده: درس عبرت یا تکرار تاریخ؟

توافق ۱.۴ میلیارد دلاری تگزاس، مشابه تسویه‌حساب متا با همین ایالت در سال گذشته بر سر استفاده غیرقانونی از داده‌های بیومتریک، نشان‌دهنده سخت‌گیری فزاینده علیه غول‌های فناوری است. با این حال، منتقدان معتقدند این جریمه‌ها برای شرکتی با درآمد سالانه صدها میلیارد دلار، فقط «هزینه‌ای برای ادامه تجارت» است و جاسوسی دیجیتال غول‌های فناوری مانند سابق ادامه خواهد یافت.