وعده‌باز حرفه‌ای | مرور کارنامه ۱۰۰ روزه دولت ترامپ که با وعده‌های بزرگ آغاز شد
قول کاهش قیمت‌ها؛ اما با نسخه‌ای ضدونقیض
هفت صبح| روز نخست دولت ترامپ، همانقدر که شلوغ و پرماجرا بوده، پرابهام هم بوده است. رئیس‌جمهوری که با شعار بازگرداندن عظمت به آمریکا بازگشت، از همان ابتدا کوشید با سیلی از فرمان‌های اجرایی، اراده‌اش را بر ساختار فدرال تحمیل کند و نشان دهد با کسی شوخی ندارد. با کنگره‌ای در اختیار حزب خودش، دستش برای تغییرات باز بود.
اما بسیاری از اقداماتش هنوز به نتیجه نرسیده‌اند یا سرنوشت‌شان چندان روشن نیست. شمار زیادی از فرمان‌هایش بیش از آنکه اجرایی باشند، بیانیه‌هایی تبلیغاتی‌اند. از جمله «وضعیت اضطراری انرژی» که در همان روز نخست اعلام شد، با وعده کاهش قبض‌ها در سال آینده برخی وعده‌ها هم با یکدیگر در تضادند؛ برای مثال، از یک‌سو قول کاهش هزینه‌های زندگی را داده و از سوی دیگر، تعرفه‌هایی وضع کرده که می‌تواند قیمت‌ها را بالا ببرد.
قول کاهش قیمت‌ها؛ اما با نسخه‌ای ضدونقیض
نرخ تورم که در پایان دولت بایدن به ۳ درصد رسیده بود حالا در ماه مارس به ۲.۴ درصد کاهش یافته است. ترامپ، این افت را به حساب خودش گذاشته و گفته: «ما تورم را همین حالا حل کرده‌ایم.» اما بانک مرکزی هشدار داده است که طرح‌های او برای افزایش تعرفه‌ها، ممکن است آتش تورم را دوباره شعله‌ور کند.
تعرفه‌ها در اصل مالیات‌هایی هستند که مصرف‌کنندگان می‌پردازند، حتی اگر به‌نام مجازات کشورهای خارجی وضع شده باشند. از سوی دیگر، ترامپ وعده داده بدهی ملی را به طور کامل پرداخت کند؛ وعده‌ای که در دوره نخست نیز داده بود و نه‌تنها محقق نشد، بلکه بدهی فدرال را به سطحی بی‌سابقه رساند. حالا هم کاهش درآمدهای مالیاتیِ ناشی از سیاست‌های پیشنهادی‌اش، پرداخت بدهی را به رؤیایی دورتر تبدیل کرده است.
کنترل مرز: وعده‌ای که تا حدی تحقق یافت
ترامپ در کنترل مرز جنوبی آمریکا با مکزیک، کارنامه‌ای دارد که می‌تواند آن را دستاویز موفقیت بداند. ورود مهاجران غیرقانونی در دوران او به‌شدت کاهش یافته؛ از حدود ۲۵۰ هزار نفر در ماه دسامبر سال پایانی بایدن، به تنها هفت‌هزار نفر در مارس امسال رسیده است. البته هنوز اطلاعات شفافی درباره سیاست اخراج مهاجران و رعایت حقوق آنها منتشر نشده و ترامپ و دولتش از این منظر مورد نقد قرار گرفته‌اند.
وعده کاهش قبض انرژی: هنوز در مسیر وعده
ترامپ وعده داد هزینه انرژی و برق را در مدت ۱۲ تا ۱۸ ماه به نصف یا حتی یک‌چهارم برساند. گاه با احتیاط گفته که اگر هم به آن میزان نرسید، لااقل کاهش ملموسی رخ خواهد داد. این وعده اگرچه پرزرق‌وبرق است اما هنوز نتایج عملی از آن دیده نمی‌شود و تحلیلگران تحقق آن را با تردید می‌نگرند، به‌ویژه در سایه افزایش تعرفه‌ها و تنش‌های بازار.
تعرفه‌ها: وعده‌ای که عمل شد اما با تبعات سنگین
ترامپ از همان روزهای نخست کارزار انتخاباتی‌اش، وعده داده بود تعرفه‌هایی سراسری بر کالاهای خارجی وضع کند. این وعده، حالا اجرایی شده؛ ابتدا با هدف تنبیه کشورهایی چون چین، کانادا و مکزیک و سپس با فرمانی که آن را «روز آزادی» نامید. هرچند بعدها بخش بزرگی از این طرح تعدیل شد و به تعویق افتاد اما تعرفه‌های سنگین، در مواردی تا ۱۴۵ درصد بر کالاهای چینی اعمال شده‌اند. واکنش بازار سهام به این طرح منفی بوده و هزینه واردات برای شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان آمریکایی بالا رفته است. نکته جالب اینکه برخلاف دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش، ترامپ این بار نسبت به افت بازار سهام واکنشی نشان نداده و حتی گفته «بازار به‌وقت مقتضی، خودش را پیدا می‌کند.»
پایان جنگ اوکراین؛ وعده‌ای بدون اجرا
در گردهمایی‌های انتخاباتی، ترامپ با قاطعیت وعده داد که جنگ روسیه و اوکراین را «قبل از ورود به دفتر ریاست‌جمهوری و ظرف ۲۴ ساعت و از طریق تماس تلفنی» تمام خواهد کرد اما حالا، ۱۰۰ روز از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش گذشته و نه‌تنها جنگ به پایان نرسیده، بلکه هیچ نشانه‌ای از روند جدی دیپلماتیک برای حل بحران هم دیده نمی‌شود. این وعده، بیش از آنکه واقعیت باشد، بخشی از خطابه‌های تبلیغاتی انتخاباتی باقی مانده است.
کاهش مالیات: روی کاغذ، نه در عمل
ترامپ وعده داده مالیات‌ها را کاهش دهد، از حذف مالیات انعام و اضافه‌کاری گرفته تا دائمی کردن معافیت‌های مالیاتی دوره نخستش. اما هنوز هیچ‌یک از این موارد به اجرا نرسیده‌اند. در عوض، آنچه اجرا شده، افزایش مالیات‌های غیرمستقیم از طریق تعرفه‌هاست؛ چیزی که می‌تواند هزینه زندگی خانواده‌های آمریکایی را بالا ببرد.
نبرد با قوانین محیط‌زیستی؛ پرهیاهو، کم‌نتیجه
ترامپ وعده داده بود به‌نفع صنایع نفت، گاز و زغال‌سنگ، مقررات زیست‌محیطی را کنار بگذارد. او چند فرمان در این راستا امضا کرده اما بسیاری از آنها بیش از آنکه تأثیر واقعی داشته باشند، جنبه نمادین دارند. برای نمونه، یکی از این فرمان‌ها می‌گوید «دستور بایدن برای اجبار خودروهای برقی» لغو می‌شود، در حالی‌که چنین دستوری از اساس وجود نداشته و تنها هدفی غیرالزام‌آور تعیین شده بود. یا لغو معافیت کالیفرنیا برای ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی که در عمل نیازمند مصوبه کنگره است و هنوز اجرایی نشده.
