پرچم ناتو و باد کشورهای حاشیه دریای بالتیک
چرا استونی به کانون استقرار نیروهای پیوند آتلانتیک شمالی بدل شده است؟
هفت صبح| استونی به عنوان یکی از کشورهای حاشیه دریای بالتیک و یکی از سرسخت‌ترین منتقدان کرملین در اتحادیه اروپا، این روزها در حال تقویت توانایی نظامی خود همزمان با افزایش حضور ناتو در منطقه است. روند نظامی‌سازی در شهر کوچک «وورو» در جنوب شرقی استونی با سرعتی بسیار سریع در حال پیشرفت است.
مردم محلی به حضور سربازان بریتانیایی، فرانسوی و آمریکایی در میکده‌ها و همچنین به حضور کامیون‌های نظامی در خیابان‌های سنگ‌فرش شده شهر عادت کرده‌اند. تهدید دشمن تنها در ۳۰ کیلومتری آنها است. ترس از تهاجم احتمالی روسیه که مقامات استونی آن را یک احتمال حتمی می‌دانند، در میان مردم ملموس‌تر شده است.
این امر از آنجا مشهود است که بسیاری از ۱۲ هزار سکنه شهر وورو، اتومبیل‌های خود را با باک پر بنزین و یک چمدان با وسایل ضروری آماده دارند تا در صورت لزوم فرار کنند. پایگاه نظامی «تاآرا» در همان نزدیکی مشغول آموزش سربازان تازه‌وارد است و خدمت نظامی برای مردان در استونی اجباری است. این مرکز اکنون میزبان نیروهای نظامی قدرت‌های هسته‌ای ناتو یعنی بریتانیا، ایالات متحده و فرانسه است.
ترومای دوران استالین
جنگ روسیه در اوکراین و به ویژه شمار بالای غیرنظامیانی که بر اثر آن کشته شدند، تروماهای دوران استالین را برای مردم منطقه زنده کرده است. به علاوه اینکه ترس از توسعه‌طلبی کرملین سرتاسر استونی، لتونی و لیتوانی را به عنوان تنها جمهوری‌های شوروی سابق که به عضویت اتحادیه اروپا و ناتو درآمده‌اند، فرا گرفته است.
در ماه‌های اولیه تهاجم گسترده روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، ارتش روسیه منطقه‌ای به وسعت ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع را اشغال کرد - مساحتی که حدود سه برابر مساحت استونی است. وضعیت آسیب‌پذیر جمهوری‌های بالتیک به عنوان سه متحدی که به‌طور ویژه‌تری توسط روسیه تهدید می‌شوند و همگی فاقد عمق استراتژیک و ارتش قابل‌توجهی هستند، ناتو را مجبور کرده تا راهبرد دفاعی خود در منطقه را در ۲۴ ماه گذشته مجدد پیکربندی کند.
نیروهای روسیه در صورت تهاجم به استونی، در همان ابتدا می‌توانند بخش‌هایی از قلمروی این کشور کوچک را اشغال کنند اما طبق تمهیداتی که در ناتو از سال ۲۰۲۲ برای این موضوع پیش‌بینی شده است، نیروهای ائتلاف چندملیتی ناتو نیز در قالب عملیاتی ولو چند ماهه با آن مقابله خواهند کرد و در نهایت نیروهای روسیه را بیرون خواهند راند.
سرهنگ ماتی تیکرپوو، فرمانده یکی از دو تیپ ارتش استونی به روزنامه اسپانیایی ال‌پائیس گفت «شمار زیادی از ۱۹ هزار سرباز روسی که در سال ۲۰۲۲ در چند کیلومتری استونی مستقر شدند اکنون در اوکراین هستند یا کشته شده‌اند.» با این وجود، سرویس‌های اطلاعاتی استونی در گزارش اخیر خود اعلام کردند مسکو قصد دارد تعداد نیروهای خود را در نزدیکی مرز به ۴۰ هزار نفر در سال‌های آینده افزایش دهد.
این در شرایطی است که استونی تنها ۴۵۰۰ سرباز حرفه‌ای به همراه ۴۰ هزار سرباز ذخیره دارد. ارتش استونی علیرغم تخصیص بیش از 5/3 درصد از تولید ناخالص داخلی خود به هزینه‌های دفاعی که یکی از بالاترین درصدهای ناتو است، اما فاقد حتی یک تانک یا یک جت جنگی است. طبق آمار رسمی، جمعیت ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفری استونی با نیروهای مسلح روسیه قابل مقایسه است.
جنگ در سایه
روابط بین تالین و مسکو در یک دهه گذشته، بدتر شده است. در سپتامبر ۲۰۱۴، یک افسر پلیس استونی در مرز توسط ماموران سرویس امنیت فدرال روسیه ربوده شد. در نهایت، او با یک جاسوس کرملین مبادله شد. اما از آن زمان، مقامات استونی موارد متعددی از «حملات جنگ ترکیبی» روسیه علیه خود را گزارش کرده‌اند که شامل خرابکاری در کابل‌های زیر دریا، تداخل در سیگنال‌های جی‌پی‌اس، راه انداختن کارزارهای دروغ‌پراکنی و حملات سایبری بوده است.
کایا کالاس، نخست وزیر لیبرال استونی تاکید دارد که روسیه درگیر «جنگ در سایه» علیه غرب است. او به عنوان یک چهره برجسته در بروکسل ظاهر شده است و برای جانشینی جوزپ بورل به عنوان مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سیاست امنیتی چراغ سبز کشورهای عضو را به‌دست آورده است. کالاس از تحریم‌های شدیدتر علیه مسکو دم می‌زند و به دلیل درخواست‌هایش برای تقویت دفاع اروپا و ارائه کمک‌های نظامی بیشتر به اوکراین، از نظر مسکو به عنوان یک جنگ‌افروز شناخته می‌شود و مقامات روسیه در ماه فوریه او در فهرست «افراد تحت تعقیب» قرار دادند.
حمله روسیه به مرزهای ناتو کی و چگونه خواهد بود؟
این سه کشور حوزه دریای بالتیک به همراه نروژ، فنلاند و لهستان در پایان ماه مه توافق کردند که یک سامانه هماهنگ در پهپادی در امتداد مرزهای شرقی خود ایجاد کنند. استونی علاوه بر ۲ برابر کردن هزینه‌های نظامی خود، یکی از معدود متحدانی است که بیشترین کمک (معادل 1/7 درصد از تولید ناخالص داخلی خود) را به اوکراین اهدا کرده است. در وزارت دفاع استونی، اکثر مقامات احساس می‌کنند که کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا و اسپانیا باید تلاش بیشتری برای جلوگیری از دستیابی کرملین به اهداف خود در اوکراین انجام دهند.
سرویس‌های اطلاعاتی مختلف غربی در مورد احتمال حمله روسیه به یکی از اعضای ناتو بین ۵ تا ۱۰ سال آینده توافق دارند. آنها سناریویی را متصور می‌شوند که شامل یک عملیات زمینی برای اشغال یک نوار از خاک مرزی ناتو است و فکر نمی‌کنند که تهاجم تمام‌عیار به کل استونی اتفاق بیفتد. در این سناریو، روسیه احتمالا به دنبال این خواهد بود که اصل دفاع جمعی ناتو که سنگ بنای این ائتلاف نظامی فرا‌اتلانتیکی است را به آزمون بگذارد.
