داستان غم‌انگیز حریق و جنگل
شدت آتش‌سوزی‌ها در جنگلهای جهان طی ۲۰ سال اخیر بیش از 2 برابر شده است
هفت صبح| آتشسوزی جنگل‌ها به یک کابوس تلخ و تکراری در سراسر جهان تبدیل شده است و بر‌خلاف تصور موجود، نه‌تنها در تابستان بلکه در تمامی فصول این آتش‌های ویران‌کننده پای درختان می‌افتد و سرمایه‌های محیط زیستی بشر را طعمه حریق می‌کند. طبق نتایج مطالعه منتشر شده توسط مجله معتبر «نیچر»، میزان آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها در اکثر نقاط جهان در طول ۲۰ سال گذشته به شدت افزایش یافته و بیش از دو برابر در مقایسه با دوران قبل از آن بوده است.
گفته شده است این روند در اثر گرمایش کره‌زمین شکل گرفته و افزایش دمای زمین نیز ناشی از رویکرد انسان‌ها در جهان است. بنا بر گزارش نشریه مذکور، این آمار بر اساس استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و نیز نتایج تحقیقات پژوهشگران در زمینه بررسی ۳ هزار مورد آتشسوزی گسترده جنگلی بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳ حاصل شده است. این آمار حاکی از آن است که میزان وقوع آتش‌سوزی‌ها به مقدار2/2برابر افزایش یافته و شدت شدیدترین ۲۰ آتشسوزی در سال نیز بیش از ۲ برابر شده است. به نظر می‌رسد این روند در حال حاضر شتاب گرفته و شدت آتش‌سوزی‌در جنگلهای جهان بیشتر از میزان فعلی نیز خواهد شد.
سرعت نگران‌کننده
کالوم کانینگهام، مسئول اصلی این مطالعه از دانشگاه تاسمانی در استرالیا در این مورد می‌گوید: «من این انتظار را داشتم که آمار حاکی از میزان افزایش به نسبت کم آتشسوزی جنگل‌ها باشد، اما سرعت و سطح افزایش آن من را نگران کرده است.» او همچنین اشاره کرده است: «اثرات ناشی از تغییرات آب و هوایی دیگر فقط یک سوال برای آینده نیست. ما امروز شاهد نشانه‌هایی از خشک شدن و گرم شدن اتمسفر کره زمین نیز هستیم.»
بر اساس این مطالعه، افزایش شمار و نیز شدت آتشسوزی جنگل‌ها از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۳ در بالاترین حد میزان بوده است. گفته شده این روند به ویژه مربوط به جنگلهای مخروطی در غرب ایالات متحده آمریکا و نیز جنگلهای آلاسکا، شمال کانادا و روسیه می‌شود. دانشمندان در این مطالعه همچنین به «اثر بازخورد» ناشی از آتشسوزی جنگل‌ها اشاره کرده‌اند. گفته شده است در اثر از بین رفتن درختان، گاز دی‌اکسید کربنی که در آنها ذخیره شده است، دوباره آزاد می‌شود. دانشمندان به این خاطر به اهمیت سازگاری انسان‌ها با تغییرات اقلیمی، به عنوان مثال از طریق بهبود مدیریت جنگل‌ها تاکید کرده‌اند.
نسل جدید آتش‌سوزی‌ها
اکنون در دوران نسل ششم آتش‌سوزی‌ها قرار داریم و خسارت‌های این نسل شوم به دلیل خشکسالی و گرم شدن کره زمین شدیدتر و خاموش کردن آن دشوار شده است. تنها در اسپانیا، در نیمه اول سال ۲۰۲۳، بیش از ۶۵ هزار هکتار جنگل در آتش سوخت. این آتشسوزی مهیب، به تنهایی شامل ۵۵ درصد از کل زمین‌های سوخته در اتحادیه اروپا طی سال گذشته است. پس از آن فرانسه با 21/2 هزار هکتار، رومانی با ۱۹ هزار هکتار و پرتغال با ۷ هزار هکتار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
معضل زمین‌های کشاورزی متروکه
آتش‌سوزی‌های نسل ششم به طور عمده، بوته‌زارها و جنگلهای باز را از بین برده است. این مشکل در رها شدن زمین‌های کشاورزی سنتی و محیط‌های روستایی سنتی ریشه دارد. برای درک بهتر این معضل بهتر است به سراغ کانادا برویم که در آن تخریب و خالی شدن روستا از سکنه خود، مشهود است. تنها در سال ۲۰۲۳، در کانادا بیش از ۸ میلیون هکتار جنگل و زمین سوخته و نابود شده است.
شاید باورش کمی سخت باشد اما این وضعیت فاجعه‌بار که همچنان دارای حدود ۴۰۰ کانون آتشسوزی فعال است، دود و انتشار عظیم مونوکسید کربن آنها به کشورهای دوردست، حتی پرتغال و اسپانیا رسانده است. به گفته پتر اولیسک، عضو فدراسیون آتش‌نشانان اتحادیه اروپا، این مشکل پیامدهای جهانی دارد که همکاری برای آنها ضروری است.
بدون هیچ شک و شبهه‌ای، جنگل‌ها مزایای بسیار زیادی برای کره زمین فراهم می‌کنند، به همین دلیل است که جلوگیری از آتشسوزی و پیشنهاد استراتژی‌هایی برای کاهش آسیب‌پذیری آنها ضروری است. کارشناسان در حال حاضر استفاده از پهپادها، ماهواره‌ها و شبکه‌های حسگر را همراه با تکنیک‌های هوش مصنوعی پیشنهاد می‌کنند که می‌توانند پیشگیری و تشخیص آتشسوزی را سریعتر و دقیق‌تر از گذشته تضمین کند. (یورونیوز و دویچه وله)
