جهان در تسخیر چاقها
نیمی از جمعیت جهان تا سال ۲۰۳۵ چاق میشوند
روزنامه هفت صبح| بدون شک چاقی مفرط یک بحران جهانی است. در سال ۲۰۲۳، سایت اطلس چاقی جهانی به این نتیجه رسید که بیش از نیمی از جمعیت جهان تا سال ۲۰۳۵ چاق خواهند شد و اعلام کرد که هیچ نقطهای در جهان از این رویداد در امان نخواهد بود.
به نوشته این پایگاه دادههای چاقی، تا آن زمان هزینه درمان بیماریهای مرتبط با این بیماری سالانه به ۴ تریلیون دلار خواهد رسید. کشورهای مختلف جهان برای مبارزه با این روند، روشهای متفاوتی را به کار بستهاند که در ادامه برخی از آنها را مرور میکنیم.
بریتانیا
چاقی در جمعیت بزرگسال بریتانیا در فاصله سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۲۰ دو برابر شد و به 9/25درصد رسید. اما این کشور سیاستهای مفیدی را در این زمینه در پیش گرفته است. در سال ۲۰۱۳، بریتانیا یکی از نخستین کشورهایی بود که «برچسب چراغ راهنمایی چندگانه» را به کار گرفتند که عبارت از یک سیستم کد رنگی است که روی بستهبندی مواد غذایی میزنند تا نشان دهند که هر محصول غذایی تا چه اندازه چاق کننده، چرب، شور یا شیرین است.
پنج سال بعد، برای نوشابههای حاوی ۵ تا ۸ گرم شکر در هر ۱۰۰ میلیلیتر، مالیات ۱۸ پوند در لیتر و برای نوشیدنیهایی که بیش از ۸ گرم در هر ۱۰۰ میلیلیتر شکر دارند، ۲۴ درصد برای هر لیتر وضع شد. در سال ۲۰۲۲، غذاهای ناسالم از قفسه سوپرمارکتها و راهروها نیز برداشته شد. اما اقدامات دیگری که در سیاست مبارزه با چاقی ۲۰۲۰ دولت درج شده است، مانند محدود کردن تبلیغ غذاهای ناسالم تا قبل از ساعت ۹ شب هنوز محقق نشده است.
فرانسه
برآوردها نشان میدهد که ۱۷ درصد از جمعیت فرانسه چاق هستند. فرانسویها نیز مدتهاست که روی بستهبندیهای مواد غذایی برچسب امتیازبندی برای میزان چاقکنندگی میزنند و علاوه بر آن مالیات نوشابه را نیز بالا بردهاند، گرچه کمتر از بریتانیا.
مدتهاست پر کردن رایگان نوشابههای گازدار در رستورانها ممنوع شده است و در تمام تبلیغات مواد غذایی فرانسه این شعارها داده میشود: «برای سلامتی خود، حداقل پنج میوه و سبزی در روز بخورید»، «خوردن و تکان خوردن (ورزش)»، «از هله هوله خوردن میان وعدههای غذایی بپرهیزید.»
ژاپن
در سال ۲۰۰۸، قانونی در ژاپن اجرا شد که برابر آن دور کمر افراد بالای ۴۰ سال به طور منظم اندازهگیری میشود. به افرادی که از محدودیتهای توضیه شده دولتی چاقتر بشوند، یعنی دور کمر بیشتر از 33/5اینچ برای مردان و 35/4 اینچ برای زنان، دستورالعملهای رژیم غذایی و کاهش وزن داده میشود. در ژاپن، شرکتها از نظر قانونی موظفند هر سال دور کمر کارمندان خود را اندازهگیری کنند.
اگر تعداد زیادی از کارگران از این کوتاهی کنند، کارفرمای آنها ممکن است جریمه شود. با این حال روشهای مداخله ضدچاقی در جوامع آسیایی نسبتاً قدیمی هستند و البته در کشورهای مختلف آسیا نیز متفاوت است. برخی کارشناسان میگویند دور کمر اگر از حدی کمتر شود، بالقوه خطر مرگ و میر بالاتری به همراه دارد.
آمریکای لاتین
در سال ۱۹۹۴، یک معامله تجاری با ایالات متحده و کانادا باعث شد که سیل غذاهای ارزان و فرآوری شده از مرز مکزیک سرازیر شود و به همین دلیل رژیمهای غذایی سنتی از دست رفت. طبق گزارش نشریه علمی لنست، نرخ چاقی در آمریکای لاتین سریعتر از هر منطقه دیگری روی کره زمین افزایش یافته است.
اما پروفسور ساسی میگوید مکزیک و همسایگانش اکنون نیز مداخلات سیاسی بسیار رادیکالی را در این زمینه برنامهریزی و دنبال میکنند. آنها اخطار برای مواد غذایی چاقکننده و ناسالم را با نصب یک علامت هشت ضلعی روی بستهبندیها آغاز کردند و اینک چندین کشور آمریکای جنوبی از این شکل استفاده میکنند.
کارشناسان میگویند ثابت شده که این مؤثرترین رویکرد برای بازدارندگی مردم از مصرف محصولات ناسالم است. شیلی در جبهه مبارزه با چاقی، سلامت کودکان را بیشتر پیش برده است. در آنجا اگر برچسب هشداری وجود داشته باشد، تولید کننده اجازه ندارد شخصیتهای کارتونی را روی بستهبندی محصول خود قرار دهد.
این گونه بود که همه تولیدکنندگان تنقلات که برای بچهها سالم نیست، ناگهان مجبور شدند عکس مرد عنکبوتی و لیونل مسی را از بستهبندی محصولات خود حذف کنند. در کلمبیا نیز فروش و تبلیغ هرگونه خوراکی با برچسب هشدار در مدارس ممنوع است.
مسئولان ایالت اواکساکا که با بالاترین نرخ چاقی کودکان در مکزیک مواجه است، در سال ۲۰۲۰ استانداردهای جدیدی برای ممنوعیت کامل فروش غذاهای ناسالم و نوشیدنیهای خیلی شیرین به کودکان وضع کردند و شیرینیها، نوشابههای گازدار و چیپس را در رده سیگار و الکل قرار دادند.
برزیل نیز سالهاست که رویکرد متفاوت و مؤثری برای اصلاح عادات غذایی کودکان خود در پیش گرفته است. در واقع آنها مراقبند غذاهایی که در مدرسه به کودکان داده میشود، در همان محل تهیه شده باشد.قانون اساسی این کشور تصریح میکند که ۳۰ درصد مواد تشکیل دهنده غذای مدارس باید از مزارع محلی و خانوادگی تهیه شود. (یورونیوز)