اپل و سامسونگ و شیائومی وطنی!| تولید موبایل‌های تقلبی آن هم به صورت کاملا قانونی
تولید موبایل تقلبی به نام «مونتاژ» آن هم بدون مجوز شرکت اصلی از کجا آب می‌خورد؟
هفت صبح| حدود سه سال است که موضوع تولید موبایل‌های تقلبی آن هم به صورت کاملا قانونی و با حمایت نهادهای قانونی خبری شده اما تا قبل از انتشار یک صورت جلسه فکر می‌کردیم این کار به تولید گوشی‌های دکمه‌ای نوکیا محدود است، گوشی‌هایی که فروشنده‌ها هم از گفتن اینکه در ایران تولید می‌شوند ابایی نداشتند اما حالا صورت جلسه‌ای رسمی منتشر شده که نشان می‌دهد گوشی‌های هوشمند با برندهای سامسونگ و شیائومی هم مجوز تولید داخلی داشته‌اند آن هم بدون مجوز یا تامین قطعات از سوی شرکت مادر!
چیزی برای پنهان کردن وجود نداشت
ماجرای تولید گوشی‌های تقلبی با برند نوکیا همزمان با انتشار اسناد مربوط به صدور یک مجوز تولید توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۴۰۰ با درخواست یک شرکت خصوصی (آتیلا همراه آیهان) شروع شد. ماجرایی که سر‌وصدای زیادی به راه انداخت و تا جایی پیش رفت که صدای اعتراض سفیر فنلاند در ایران را هم بلند کرد و گفته شد که نوکیا از ایران شکایت خواهد کرد.
در مقابل مسئولان وزارت صمت یا به کلی در این مورد ساکت بودند و یا کاملا از تولید نوکیای فیک دفاع می‌کردند مثلا دبیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید و معاون صنایع عمومی کشور با اظهاراتی تند شرایط تحریمی کشور را به نحوی جلوه دادند که الزامی نیست مدرک معتبر یا مجوزی از سایر کشورها که خودشان جزو عوامل تحریم هستند تهیه شود اما در آخر وزیر صمت دولت سیزدهم که خودش رئیس ستاد تسهیل و رفع موانع تولید است اعلام کرد که در صورت اثبات تقلبی بودن محصولات نوکیا وزارتخانه اقدامات لازم برای جلوگیری از تولید و فروش این کالا را انجام خواهد داد. وقتی پیگیری‌ها ادامه‌دار شد رئیس سازمان توسعه تجارت در نامه‌ای به مرکز فناوری داده وزارت صمت، با استناد به اسناد و مدارک موجود و قانون ثبت علائم تجاری سال ۱۳۸۶، خواستار ابطال مجوز شرکت تولیدکننده نوکیای ایرانی شد آن هم در مرداد ماه سال ۱۴۰۰.
جالب اینکه همان موقع در سایت شرکت آتیلا همراه آیهان تصاویری وجود داشت که نشان می‌داد این شرکت فقط بر روی تولید تلفن همراه دکمه‌ای و ساده متمرکز نیست و گوشی‌های تقلبی سامسونگ مانند گلکسی A12 هم در این شرکت تولید می‌شود. حالا صورت جلسه‌ای منتشر شده به تاریخ دی ماه ۱۴۰۰ یعنی چند ماه بعد از درخواست ابطال مجوز آتیلا همراه آیهان از سوی سازمان توسعه تجارت که نشان می‌دهد «کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید» نه تنها از صدور مجوز تولید گوشی‌های دکمه‌ای نوکیا کوتاه نیامده بلکه بر تولید گوشی‌های سامسونگ و شیائومی و حتی اپل هم اصرار کرده است:
«درخواست شرکت آتیلا همراه آیهان در خصوص مجوز مونتاژ محصولات تلفن همراه با برندهای سامسونگ، شیائومی، اپل و نوکیا بدون اخذ نمایندگی از شرکت‌های اصلی با حفظ اصالت کالا و IMEI اصلی در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان مرکزی مطرح و نظر به اینکه باتوجه به تحریم‌ها و عدم امکان عقد قرارداد با نمایندگی کمپانی‌های اصلی، شرکت… با شرکت BTC Land امارات عقد قرارداد کرده و در این قرارداد مقرر شده است که تمامی قطعات اورجینال و متعلق به کمپانی‌های اصلی و مادر در اختیار شرکت یادشده قرار گیرد و تمامی محصولات مونتاژ شده در این شرکت در تمامی دنیا قابل سرویس‌دهی باشد و در صورت استعلام از اصالت محصولات مونتاژ شده، ساخت در چین، ویتنام و هند جوابیه قابل استعلام باشد...»
البته اسنادی وجود دارد که نشان می‌دهد بعد از این صورت‌جلسه، در بهمن‌ماه ۱۴۰۰، دفتر خدمات نگهداری و تعمیر وزارت صمت، در یک اظهارنظر موارد مختلف قانونی درباره تولید بدون اخذ مجوز و استفاده از نام و نشان تجاری شرکت‌های دیگر را به کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید تذکر داده و مصوبه‌های مختلف قانونی در این مورد را یادآوری کرده است.
کمی بعد هم رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بر غیرقانونی بودن چنین رویه‌ای تاکید کرده: «باید مشخص شود شرکت‌هایی که تولیدات خود را با لوگوی شرکت‌های خارجی به فروش می‌رسانند، دارای چه تأییدیه‌ای از برند مادر هستند. علاوه بر این، صورت‌جلسه عجیب ستاد تسهیل و رفع موانع تولید نیز حق مصرف‌کننده را ضایع می‌کند، درواقع کدام مرجع قانونی، اجازه می‌دهد که در جواب استعلام یک محصول ایرانی، کشورهای چین، هند یا ویتنام به‌عنوان تولیدکننده معرفی شوند.»
با این وجود محمدباقر آقاعلیخانی، دبیر ستاد ملی تسهیل و رفع موانع تولید کشور که باز هم باید یادآوری کنیم یکی از شوراهای زیر مجموعه وزارت صمت است و ریاست آن را خود وزیر صمت دولت سیزدهم که حالا وزیر نیروی دولت پزشکیان است بر عهده داشته، دوباره طی نامه‌ای به مرکز فناوری داده و اطلاعات و امنیت فضای مجازی «ضمن اشاره به قانونی بودن فعالیت شرکت آتیلا همراه آیهان،» خواستار جلوگیری از هرگونه اقدامی علیه این شرکت شده.
نکته مهم اینکه در طول تمام این مدت کسانی که از رنگ کردن گنجشک و فروختن آن به جای قناری دفاع می‌کردند تاکید داشتند که قطعات اصل از یک شرکت اماراتی وارد شده و اینجا مونتاژ می‌شود یعنی اگرچه مجوز این کار به دلیل دشمنی و تحریم از سوی شرکت مادر به شرکت ایرانی داده نمی‌شود اما قطعات و خط تولید اصل هستند اما آیا واقعا اینطور بوده است؟ در صورت جلسه‌ای که به آن اشاره کردیم نام یک شرکت اماراتی به نام BTC Land دیده می‌شود، شرکتی که یکی تامین کننده قطعات اصل معرفی می‌شود در حالی که با جست و جوی اسمش می‌فهمیم حتی یک وبسایت رسمی هم ندارد و راهی برای ارتباط گرفتن و یا نشانی مشخصی برای این شرکت در امارات دیده نمی‌شود. جست‌وجوی بیشتر هم ما را فقط به یک فروشنده و تعمیرکار خدمات لپ‌تاپ در یکی از شهر‌های امارات می‌رساند.
البته به نظر می‌رسد که قبلا سایتی برای BTC Land وجود داشت که در حال حاضر به دلیل عدم تمدید دامنه از دسترس خارج شده است، البته آدرس حذف‌شده پر از ابهامات مختلف است و مواردی نظیر داشتن پسوند co که متعلق به کشور کلمبیا است و همچنین IP مربوط به سنگاپور و ایمیل ثبت وبگاه در کشور دانمارک، تلفن تماس مربوط به آلمان، عدم وجود نشانی پستی و ... همگی بخشی از موارد عجیب مربوط به BTC Land بوده که قبلا رسانه‌های مختلف بارها به آنها اشاره کرده‌اند.
در نهایت معلوم نیست که در حال حاضر دقیقا روند تولید گوشی‌هایی با برندهای معتبر در چه ابعادی ادامه دارد اما هرچه که هست می‌دانیم تا ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، از زیر مجموعه‌های وزارت صمت تا واپسین لحظه‌های تغییر دولت از این ایده دفاع کرده است.
