آلمانی‌ها به بازار رسیدند| هزاران دستگاه لوازم خانگی بوش بالاخره بعد از ۴ سال رسوب به مزایده گذاشته شدند
مزایده محصولات بوش برای چه خریدارانی است؟
هفت صبح| روز پیش دادستان تهران خبر داد که قرار است یک مزایده بزرگ برای فروش لوازم خانگی‌های قاچاق و کالاهای متروکه برگزار شود. مزایده‌ای که یک تفاوت مهم با همیشه دارد. این وسایل شامل لوازم خانگی خارجی وارداتی بوش می‌شوند که سال 1399 با اتهام‌های مختلف در گمرک توقیف شدند.
برگردیم به سال 1399، یعنی زمانی که چهار کانتینر لوازم خانگی بوش در حالی به بندرعباس نزدیک می‌شدند که واردات کالاهای گروه چهار دیگر ممنوع شده بود. لوازم خانگی از سال 1397 از اولویت‌های ارزی کشور خارج و قرار شد که واردات آن ممنوع شود. این وسط شرکتی که با تامین 13 میلیون دلار ارز قرار بود لوازم خانگی وارد کند، برای ترخیص با مشکلاتی روبه‌رو شد.
گمرک می‌گفت مجوز واردات این کالاها در زمان ممنوعیت گرفته شده است. از سوی دیگر هم وزارت صمت قرار داشت که معتقد بود سفارش این کالاها قبل از ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی ثبت شده بود. در این دو راهی عجیب و غریب، واردکننده از گمرک به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و دیوان هم دستور داد که فرایند ضبط کالا متوقف شود. حالا تصور کنید که در این بین انجمن تولیدکنندگان کالا هم که از واردات لوازم خانگی خارجی دل خوشی نداشتند نامه‌ای به وزارت صنعت نوشتند تا اجازه ترخیص این کالاها صادر نشود.
تصمیم نهایی را در نهایت یک کمیسیون حل اختلاف در دیوان عدالت گرفت که این تصمیم این بار به نفع شرکت وارد کننده نبود. گمرک به دلیل ابهامات به ویژه در مورد منشا ارز با ترخیص موافقت نکرد مگر آنکه بانک مرکزی، بانکی بودن ارز آن را تائید کند. نتیجه؟ بانک مرکزی این تائیدیه را صادر نکرد و اینطور بود که یک محموله سرنوشت ساز برای لوازم خانگی کشور در گمرک رسوب شد. وقتی یک کالا در گمرک دپو می‌شود برای فروش دوباره به دستور مراجع قضایی نیاز دارد. مراجع قضایی هم سال پیش این محموله را برای فروش تحویل سازمان تملیکی دادند و این طور شد که این سازمان به عنوان مسئول برگزارکننده مزایده لوازم خانگی بوش معرفی شد.
تمام کردن کار نیمه تمام
حالا چه اتفاقی افتاده؟ اینطور که خبرگزاری‌ها انتقال دادند امروز قرار است مجموعا 120 هزار دستگاه لوازم برقی به فروش برسد که مشخصا 20 هزار دستگاه آن در هرمزگان قرار دارد. عدد بزرگی که معادل صدها کانتینر وسیله می‌شود. پرونده لوازم خانگی وارداتی بوش هم شامل 426 کانتینر می‌شد. دستور برگزاری این مزایده تیر ماه سال قبل گرفته شده بود اما چه اتفاقی اجرای آن را به امروز کشاند؟ مشاور معاون فروش سازمان اموال تملیکی به هفت صبح می‌گوید که زمستان سال پیش برای اولین بار بخش کوچکی از بوش‌ها در حال مزایده بودند که دستور توقف فروش آن آمد و مزایده دیگر ادامه پیدا نکرد. حالا ولی از امروز قرار است مزایده بزرگ بوش رسما شروع به کار کند.
دیروز دادستان عمومی‌و انقلاب تهران گفت که دیگر نباید معضل معطلی و در انبار ماندن کالاهای خارجی وارداتی مورد نیاز مردم ادامه داشته باشد و اشاره کرده که لوازم خانگی خارجی وارداتی موسوم به پرونده بوش از امروز در این حراجی‌ها تعیین تکلیف خواهند شد. دادستان در مصاحبه دیروز خود به انبار اموال استان هرمزگان اشاره کرده است. هرمزگان منبع اصلی اموال متروکه است که بخش مهمی‌از آن شامل همین کانتینرهای لوازم خانگی بوش می‌شد. کالاهایی که حالا ارزش پایه آن برابر هزار و 166 میلیارد ریال تعیین شده.
چرا گمرک بندرعباس مهم است؟
یکی از مسئولان این مزایده در استان هرمزگان در گفت و گو با هفت صبح می‌گوید در بین کالاهایی که قرار است امروز به فروش برسند به جز مارک‌های آلمانی، محصولاتی چینی هم وجود دارد که این یعنی همه 120 هزار کالای مزایده امروز، شامل محصولات بوش نیست. فارغ از اینکه چقدر از 400 کانتینر وسایل خانگی بوش به حراج برسد، گمرک شهید رجایی در استان هرمزگان برای سازمان اموال تملیکی استان مهمی‌است. چراکه 70 درصد از واردات کشور از این مسیر انجام می‌شود و به تبع در بین آنها کالاهای متروکه هم زیاد وجود دارد. کالای متروکه به آن دست وسایل وارداتی گفته می‌شود که صاحب کالا به هر دلیلی نتوانسته یا نخواسته آنها را ترخیص کند. این کالاهای متروکه هم 60 درصد محصولات مزایده و حراج سازمان اموال تملیکی را تشکیل می‌دهند.
مزایده محصولات بوش برای چه خریدارانی است؟
چند نکته مهم درباره فروش این کالاها وجود دارد. آنها معمولا چطور به فروش می‌رسند؟ در سازمان اموال تملیکی دو شکل فروش داریم: اولی حراج و دومی‌مزایده. حراجی‌ها هر روزه هستند. یعنی هر زمان هر فردی بخواهد می‌تواند لیست کالاها را ببیند، یک قیمت پیشنهاد دهد و وقتی توافق شد آن کالا را بخرد. این کالاها تک فروشی هستند و روزانه 400 الی 500 مورد از آنها همینطور به فروش می‌رسند.
اما مزایده‌ها شامل پارت‌های 100 تا هزار قطعه‌ای می‌شود. مثل همین مزایده محصولات بوش. چه افرادی قرار است این کالاها را بخرند؟ حسن خالقی، مشاور معاون سازمان اموال تملیکی می‌گوید خریدار مزایده‌ها معمولا نه مردم عادی، بلکه بنکداران و عمده فروشان هستند. همه این کالاها پلمب هستند و وقتی افراد آنها را از حراجی می‌خرند می‌توانند همان جا دستگاه را توی برق بزنند و سلامتش را چک کنند. در غیر این صورت کالای حراج شده پس گرفته نمی‌شود.
اهمیت این حراجی‌ها در این است که معمولا در آن کالاها 20 تا 30 درصد ارزان‌تر از قیمت بازار به فروش می‌رسند. برای مثال قیمت یک تلویزیون را 11 میلیون تومان تعیین می‌کنند و افراد یک میلیون تومان یک میلیون تومان قیمت را بالا می‌برند تا اینکه یک تلویزیون 59 میلیون تومانی برای مثال 45 میلیون تومان به فروش می‌رسد.
در مزایده و حراجی‌ها معمولا چه کالاهایی بیشتر خریدار دارد؟ به گفته این سازمان فروش جارو برقی، مایکروویو، کولر بیشتر از بقیه محصولات است. ابزارآلات صنعتی و ابزار سرمایشی و گرمایشی هم از دسته پرفروش‌ها هست. معمولا به این خاطر که این کالاها گارانتی ندارد وسایلی مانند سایدبای ساید به راحتی به فروش نمی‌رسد. به خصوص که ساید بای ساید باید 24 ساعت در برق باشد که کیفیت آن را بتوان تشخیص داد و خریدار فرصت کافی برای این کار را ندارد. بازار خودروهای حراجی هم کساد است. به خصوص از وقتی واردات خودرو آزاد شده تعداد افرادی که در حراجی مزایده‌های خودرو شرکت می‌کنند کاهش یافته است.
مدیران چطور درباره حراج یک کالا تصمیم گیری می‌کنند؟ برای اینکه یک کالا به حراج برسد یا به مزایده گذاشته شود باید یا مراجع قضایی یا حاکم شرع که همان قاضی مستقر در سازمان اموال تملیکی است دستور فروش آن را صادر کند. بعد از آن مجوزهای سازمان استاندارد و محیط زیست برای آن صادر شده و همه پوشه‌ها به فروش می‌رسد. از زمانی که دستور فروش گذاشتن کالاهای قاچاق و متروکه شروع شد، این روند هیچ وقت متوقف نشده و اینطور که یکی از مدیران سازمان اموال تملیکی می‌گوید تا زمانی که قاچاق برقرار باشد، این داستان ادامه دارد.
4 هزار نوع کالا در انبارها
تا امروز در حراجی‌ها 80 هزار نفر شرکت کرده‌اند اما جالب اینکه حتی وقتی فروش کالاهای بوش و بقیه محصولات این مزایده به پایان برسد انبارهای استان‌ها باز هم خالی نمی‌شوند. به گفته خالقی فقط 4 هزار نوع کالا در انبارها شناسایی شده که شامل انواع جاروبرقی، وسایل برقی، وسایل تنظیم، لوازم برقی، سرویس‌های آشپزخانه، مبلمان و ... می‌شود.
