مشخصات صورت شیخ شهابالدین سهروردی
سه خرده یادداشت درباره مجسمهسازان عزیز و تفال به حافظ و کسبه امین حضور .
روزنامه هفت صبح| یک: از ابتدای خیابان سهروردی جنوبی که وارد میشویم مجسمهای با وقار و صلابت به سمت خیابان خیره شده. از قرار با مجسمه شیخ شهابالدین سهروردی مواجه هستیم که اسم خیابان هم برگرفته از نام اوست (حاصل ابتکار سیدحسین نصر در سال 1356) این مجسمهها در جای جای تهران قرار گرفتهاند.
مثلا در ورودی پارک ملت و در پلکان باشکوه این پارک قریب بیست مجسمه از مشاهیر علم و ادب تاریخ ایران به صف شدهاند؛ از سعدی و فردوسی تا خواجه نصیر طوسی و ابوریحان بیرونی و ابن سینا. چه کار شایستهای. اما این چهرهها فلسفهشان چیست؟
چه مدرکی در دست است که قیافه این حکما و علما این گونه بوده است؟ یعنی با تخیل مجسمه ساز عزیز روبهرو هستیم ؟واقعا این تندیسها مثلا از ابوریحان بیرونی چه سندیتی دارند؟ این چهرهها دروغین هستند؟ اینجا طرح سوال میکنم. یعنی مثلا فیزیک صورت فردوسی چگونه ارزیابی شده است؟همین طوری؟
فقط بر طبق ادراک ما از شخصیت آن حضرت؟ به همین کشکی؟ میدانیم که نگارگری و مجسمهسازی از چهرههای در قید حیات در ایران پس از اسلام حرام بوده است. پس این مجسمهها و این چهرهها بر چه مبنایی طراحی شدهاند؟ دروغ است؟ فواید این جور مجسمهها را در برانگیختن حس کنجکاوی مخاطب متوجه هستم.
و این که شاید در توصیف عمامه و لباده این بزرگان برخی نشانههای مردمشناسی آن دوره خاص لحاظ شده است اما چگونه یک چهره جعلی را آن هم نه در یک نقاشی کودکانه کتاب دبستان که به عنوان یک اثر هنری برنزی به عنوان تندیس یک ادیب و دانشمند جا میزنیم؟ کسی پاسخی دارد؟ مجسمه سازان عزیز میتوانند توضیحی به ما بدهند که مثلا از کجا به این نتیجه رسیدهاند که شیخ شهابالدین سهروردی این قیافهای بودهاند؟
دو: دومین روایت این یادداشتها هم به نوعی ادبی است. رئیسجمهور در یک ابتکار ادبی در سفر به ترکیه و ملاقات با اردوغان تفال فیالبداهه به حافظ میزند و خب شعر سختی هم نصیبش میشود که شروعش این گونه است: دارای جهان نصرت دین خسرو کامل/ یحیی بن مظفر ملک عالم عادل.
اما رئیس جمهور فقط یک مصرع از ابیات پایانی این شعر را انتخاب میکند و برای اردوغان نقل میکند: خوش باش که ظالم نبرد راه به منزل. و از مصرع اول همین بیت هم صرف نظر میکنند که «دورِ فلکی یکسره بر مَنْهَجِ عدل است». بههرحال حرکت جالبی بود هرچند به نظر میرسید خیلی به آداب و رسوم تفال زدن وفادار نبوده است.
سه: نامه عجیبی از کسبه سه راه امین حضور در فضای مجازی منتشر شده که طبق آن این کسبه خواستار شدهاند که یک چهره سیاسی مشهور اصولگرا در مورد داشتن سهام در مراکز تجاری سرای ایرانیان توضیح بدهند.همین.