مردها، بزرگ‌ترین قربانیان کرونا در جهان
روزنامه هفت صبح | لازم نیست مطالعات جمعیت‌شناسی قربانیان کرونا را مرور کنید، کافی است به اطرافتان یا خبرهای مربوط به فوت چهره‌های شناخته‌شده بر اثر کرونا نگاه کنید تا متوجه شوید که این ویروس از مردان بسیار بیشتر از زنان قربانی می‌گیرد. اگر اینطور نتیجه‌گیری را دوست ندارید، می‌توانید به نتایج تحقیقات مختلف هم مراجعه کنید که تقریبا همگی آنها می‌گویند مردان تقریبا سه‌برابر زنان در برابر کرونا زانو می‌زنند.
مثلا نویسندگان تحقیقی که روز چهارشنبه، ۹ دسامبر (۱۹ آذر) در مجله نیچر کامیونیکیشن منتشر شده است می‌گویند که اگرچه در میزان ابتلای زنان و مردان به کرونا تفاوتی وجود ندارد و هر دوی این جنس‌ها تقریبا به یک اندازه به ویروس آلوده می‌شوند، اما وضعیت مردان در صورت ابتلا به کرونا معمولا وخیم‌تر از زنان خواهد بود. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که احتمال بستری شدن یک بیمار مرد در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان تقریبا سه‌برابر (۲.۸۴ برابر) بیشتر از بیمار زن و احتمال مرگ در بیماران مرد ۱.۳۹ برابر بیشتر از بیماران زن است.
محققان چینی هم گفته‌اند که در یک زیرمجموعه بزرگ از بیماران کرونا، بیش از ۷۰ درصد کسانی که فوت کردند مرد بودند. آنها گفتند که هنگام بررسی تحقیقات شیوع سندرم حاد تنفسی سارس در سال ۲۰۰۳ هم به نتایج مشابهی رسیده بودند. تحقیقات دیگری هم در این زمینه انجام شده و هرکدام از آنها دلایل مختلفی را برای این ماجرا توضیح داده‌اند که آنها را می‌توان در چهار سناریو دسته‌بندی کرد.
*** پای فیزیولوژی در میان است
قبل از اینکه تحقیقات روی عوامل فیزیکی موثر بر وضعیت افراد آلوده به کرونا گسترده شود، دلایل فرهنگی و اجتماعی بیشتر از دلایل جسمی و فیزیولوژیک به عنوان عوامل مردکشی کرونا معرفی می‌شدند، اما با بیشتر شدن مطالعات، تفاوت‌های فیزیکی زنان و مردان به صدر فهرست دلیل‌ها رسید.
طبق نتایج مطالعه‌ای که در زمستان همین امسال در مجله لنست منتشر شده، بدن زنان به طور طبیعی اینترفرون نوع یک بیشتری تولید می‌کند. اینترفرون نوع یک، ماده‌ای است که پاسخ ایمنی غیرطبیعی را در نوع شدید کووید-۱۹ محدود می‌کند. همچنین این پروتئین (اینترفرون نوع یک) سلول‌های تی بیشتری تولید می‌کند تا سلول‌های آلوده را از بین ببرند. همچنین اعتقاد بر این است که وجود هورمون زنانه استرادیول در زنان محافظت بیشتری در برابر عفونت ایجاد می‌کند. این مطالعه می‌گوید تستوسترون برخلاف هورمون استرادیول، می‌تواند پاسخ ایمنی در مردان را محدود کند.
از طرفی بین پزشکان ایمنی‌شناس، اساسا سیستم ایمنی بدن زنان قوی‌تر شناخته می‌شود. دکتر مردانی، عضو کمیته علمی مقابله با کرونا در این مورد می‌گوید: «اینکه سیستم ایمنی در زنان قوی‌تر از مردان است اصلا موضوع جدیدی محسوب نمی‌شود، به همین دلیل هم هست که زنان نسبت به مردان ابتلای بیشتری به بیماری‌های خودایمنی نشان می‌دهند.
بیماری‌هایی مثل ام‌اس که سیستم ایمنی واکنش افراطی نشان می‌دهد و به بدن خود فرد حمله می‌کند. وقتی شما سیستم ایمنی قوی‌تری داشته باشید، ویروس‌ها و بیماری‌ها را راحت‌تر تحمل می‌کنید. از طرفی در مردان عواملی وجود دارند که آنها را در برابر عفونت ضعیف‌تر می‌کنند؛ مثل آنزیم ACE که در مردان بیشتر از زنان است و عاملی برای ایجاد عفونت و توسعه عفونت در بدن محسوب می‌شود، چون این آنزیم به ویروس کرونا کمک می‌کند که سلول‌های سالم را آلوده کند.
*** بیماری زمینه‌ای بیشتر، مرگ بیشتر
حالا محققان و پزشکان با قطعیت می‌گویند که وجود بیماری‌های زمینه‌ای و سبک زندگی می‌تواند در آسیب‌پذیری افراد در مقابل کرونا موثر باشد. اگر این گزاره را هم در نظر بگیریم، می‌بینیم که بیشتر بودن تعداد مردان قربانی کرونا توجیه‌پذیر است، چون مردان بیشتر از زنان مبتلا به بیماری‌های قلبی و انواع بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشار خون بالا هستند. همین دو روز پیش سازمان بهداشت جهانی این آمار را منتشر و اعلام کرد که این عوامل می‌توانند آسیب‌پذیری مردان در برابر ویروس را به‌شدت بالا ببرند.
*** متهم ردیف سوم: آلودگی با سیگار و گوگرد
مبارزه با کرونا نیاز به ریه‌های قوی و سالم دارد، درواقع این ویژگی می‌تواند شانس فرد آلوده به کرونا را برای جان به‌در بردن از شر ویروس بالا ببرد. در این مورد هم مردان دست‌پایین را دارند. مردان بیشتر از زنان سیگار می‌کشند و بیشتر از آنها هم در معرض آلودگی‌های مربوط به هوا هستند. مطالعه مشترک دانشگاه هاروارد و دانشکده بهداشت عمومی چان در ماساچوست به این نتیجه رسیده که افرادی که در مناطقی با سطح بالای آلودگی هوا زندگی می‌کنند، بیشتر از کسانی که در مناطق آلوده نیستند بر اثر ابتلا به کرونا می‌میرند .
آلودگی هوا؛ چه به مرور و چه به صورت ناگهانی می‌تواند در بالا بردن آسیب‌پذیری افراد تاثیر زیادی داشته باشد. سالواتوره جی جورجیانی، یکی از افراد حاضر در این تحقیق گفته که «در بسیاری از فرهنگ‌ها مردان با احتمال بیشتری به کارهای خارج از خانه اشتغال دارند که آنها را در معرض شرایط آب‌وهوایی بد و آلودگی قرار می‌دهند. این می‌تواند به طور مستقیم بر پاسخ آنها به عفونتی مانند کرونا تأثیر بگذارد.»
*** سندرم شکست‌ناپذیری
مراجعه دیرهنگام به پزشک عامل دیگری است که به عنوان متهم مرگ‌ومیر بیشتر در مردان بر اثر کرونا معرفی می‌شود. پزشکان می‌گویند که زمان مناسب مراجعه به پزشک در درمان کرونا اهمیت زیادی دارد، چون وقتی طوفان التهابی شروع شود، به سختی می‌توان در برابر آن ایستاد و خیلی بهتر است که جلوی بروز این طوفان تا جای ممکن گرفته شود، اما عده زیادی یا به دلیل ترس از محیط بیمارستان یا به دلیل سهل‌انگاری به پزشک مراجعه نمی‌کنند و درمان‌های خانگی را ترجیح می‌دهند.
تحقیقات مشترک دانشگاه هاروارد و دانشکده بهداشت عمومی چان در ماساچوست می‌گویند که تعداد مردان این گروه بسیار بیشتر از زنان است، آن هم به دلایل مختلف که یکی از مهم‌ترین آنها این است که مردان به دلایل فرهنگی متفاوت بیشتر از زنان دچار سندرم شکست‌ناپذیری هستند. این سندرم با قوت و ضعف زیاد در همه ما وجود دارد، اغلب ما فکر می‌کنیم که در برابر بیماری‌ها و اتفاقات بد بیشتر از بقیه مقاوم هستیم یا شانس بیشتری داریم، اصلا در فارسی هم ضرب‌المثل مرگ برای همسایه است، همین موضوع را توصیف می‌کند.
اما این نگاه و باور در مردان بسیار قوی‌تر است. آقای جورجیانی در این مورد گفته: «مردان زیادی هستند که سندرم شکست‌ناپذیری دارند؛ سندرمی که بسیاری از رفتارها را در آنها پی‌ریزی می‌کند، آنها معمولا با محدودیت‌های مرتبط با همه‌گیری، از جمله فاصله‌گذاری اجتماعی، سازگاری کمتری دارند و در صورت ابتلا هم بسیار دیرتر برای درمان مراجعه می‌کنند.
این رفتار در مورد بیماری‌های دیگر هم دیده می‌شود. درمقابل احساس آسیب‌پذیر بودن به زنان بیشتر تلقین می‌شود و همین موضوع در این مورد به نفع آنها تمام می‌شود، چون زودتر برای درمان مراجعه می‌کنند و بیشتر نگران سلامتی خودشان هستند. به همین دلیل هم ما می‌گوییم که پیام‌های پیشگیری از کرونا که برای مردان تهیه می‌شود باید بر این نقش‌های سنتی مردان تمرکز کرده و درعین‌حال میلیون‌ها سال زیست‌شناسی و انتخاب طبیعی را نادیده نگیرد.»
