ماجرای کوی دانشگاه در تابستان ملتهب سال ۱۳۷۸
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | تهران تب کرده از ماجرای قتلهای زنجیرهای برخوردهای قضایی با روزنامهها و موج افشاگریهای بیپایان از لایههای پنهان قدرت، بالاخره در تابستان سال ۱۳۷۸ فوران کرد و به نقطه جوش خود رسید.مقابله رودرروی هواداران اصلاحطلبان رادیکال با نیروهای امنیتی و انتظامی و گروههای موسوم به لباس شخصی.
از قرار تجمع ۱۸تیر در خوابگاه کوی دانشگاه در اعتراض به بسته شدن روزنامه سلام بود. این روزنامه در ۱۵تیر ۱۳۷۸ به جرم چاپ نامه محرمانه سعید امامی به قربانعلی دری نجفآبادی وزیر اطلاعات که مفاد قانون جدید مطبوعات را توصیه میکرد، توسط دادگاه ویژه روحانیت به مدت ۵ سال توقیف شد. در نامه منتشر شده، سعید امامی از وضع فرهنگی کشور ابراز نگرانی کرده و خواستار محدودیتهایی برای اهل قلم جهت ساماندهی و کنترل فضای فرهنگی کشور شدهاست.
در کوی دانشگاه در خیابان کارگر شمالی دانشجویانی که هنوز در خوابگاهها بودند و خود را برای آخرین امتحانات آماده میکردند علیه ماجرای توقیف سلام به تظاهرات تندی دست زدند. تعطیلی سلام تنها یک بهانه بود. همه میدانستند که باید چنین اتفاقی رخ دهد. مواجهه اصلاحطلبان و اصولگرایان به منطقه حساسی رسیده بود. کینهها انباشته و جو بوی باروت میداد. تظاهرات رادیکال دانشجویان با واکنش گروههای لباس شخصی روبهرو شد.
لباس شخصیها در دهه هفتاد از پدیدههای غیرقابل کنترل اجتماعی کشور بودند. ماجرا به زد و خوردی وحشتناک ختم شد و ناگهان پلیس هم وارد عمل شد و از قرار بیشتر همدلی با لباس شخصیها انجام داد. در آن شب از قرار چند نفری به شدت مضروب و حتی کشته میشوند. بخشی از طبقه متوسط شهر تهران به دفاع از دانشجویان به اطراف کوی دانشگاه میآیند. طی روزهای ۱۹ و ۲۰ خرداد کوی دانشگاه یک محل اجتماع برای شهروندان کنجکاو بدل میشود.
تصاویر خوابگاههای مورد حمله قرار گرفته در روزنامهها دست به دست میشدند و بر دو قطبی سایه انداخته بر شهر مدام افزوده میشد. در وزارت کشور و وزارت علوم دولتمردان طرف دانشجویان را گرفتند و رودرروی نیروهای انتظامی ایستادند. در روزهای ۲۱ و ۲۲ تیرماه تجمع دانشجویان کم کم به سمت مرکز شهر کشیده شد. ۲۴تن از فرماندهان بلندپایه سپاه در نامهای خواستار مقابله جدی با شورشها و ناآرامیها شدند.
در نهایت در روز ۲۳تیرماه شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، در پی این ناآرامیها یک راهپیمایی ترتیب داد و مردم را برای حمایت از حکومت به شرکت در آن فراخواند. در پایان این تظاهرات،حسن روحانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به سخنرانی پرداخت. او در سخنان طولانی خود، حمله به کوی دانشگاه تهران را غیرقانونی و خلاف اصول اخلاقی و دینی دانست. و این نقطه ختمی بر ماجرای ۱۸ تیر ماه بود.
از عواقب این واقعه مهم سال ۷۸، برکناری سردار لطفیان از فرماندهی نیروی انتظامی و سردار نظری از فرماندهی پلیس تهران بود که به جایشان سردار قالیباف و سردار طلایی منصوب شدند. سه هفته بعد از ماجرای ۱۸ تیر سیدمحمد خاتمی رئیسجمهور درباره این ماجرا گفت:
بعد از حادثه کوی دانشگاه، شورش پیش آمد. شورش و بلوا در تهران، حادثه زشت و نفرتآوری بود که ملت عزیز و مقاوم و صبور و منطقی ما را مکدر کرد. آنچه در تهران پیش آمد، لطمه به امنیت ملی بود؛ تلاشی بود برای برهم زدن آرامش مردم شریف و تخریب اموال عمومی و خصوصی و بالاتر از آن، اهانت به نظام و ارزشهای آن و مقام معظم رهبری.۱۸ تیر اولین ناآرامی مهم در پایتخت آن هم در قلب پایتخت بود و نشان از دو قطبی وحشتناکی که تا همین یک دهه قبل ادامه داشت و در حال حاضر به چند قطبی تبدیل شده است…