عوارض خشک شدن دریاچه ارومیه برای مردم تبریز
روزنامه هت صبح| رئیس سابق سازمان حفاظت از محیطزیست در مصاحبهای که دیروز با خبرآنلاین داشت به نکات جالبی درباره دریاچه ارومیه اشاره کرد. مثلا به این ماجرای مهم که خشک شدن دریاچه منجر به طوفان نمک در تبریز خواهد شد که این اتفاق راهی برای جابهجایی این شهر و مردمانش باقی نخواهد گذاشت. عیسی کلانتری در لابهلای حرفهایش به طور تلویحی هم گفته اتهامهای جاسوسی که به او زده شده به خاطر تلاشی بوده که برای احیای این دریاچه داشته. منتها تلاشی که نمایندگان مجلس و استاندار و فرماندار مخالفش بودند. بخشهای جالبی از مصاحبه او را در ادامه میخوانید.
* بعد از مطالعات مداوم شش ماهه در ۸ تیر ۱۳۹۳ به ریاست دکتر روحانی در ستاد احیا جلسه گذاشتیم و برای احیای دریاچه ارومیه ۲۷ راهکار ارائه شد.
* {یکی از راهها این بود که} ما میگفتیم گندمهای ۵۰ هزار هکتار از اراضی را به قیمت تمامشده پیش خرید میکنیم و شما اصلاً گندمی نکارید، در بودجه هم برای ۲۰۰ هزار تن خرید گندم پیشبینی شده بود، قرار بود سه سال این کار را انجام دهیم و آب مورد نیاز برای کشت این گندمها بهجای زمین کشاورزی وارد دریاچه ارومیه شود تا دریاچه کامل خشک نشود. بعد از سه ماه فشارهای سیاسی شدیدی روی دکتر روحانی آوردند. کشاورزان که سود میبردند اما نمایندهها مردم غیر کشاورز را تحریک میکردند،بنابراین تصمیم این شد این راهکار حذف شود و ۲۶ راهکار دیگر اجرا شود.
* { مصاحبهکننده:شما داشتید در یک بستر که در آستانه خشکی و نابودی بود فقط آب میریختید، حرف منتقدان شما این بود که آب ریختن در جاییکه درحال خشک شدن است تاثیری ندارد} جواب:اگر تبدیل به باتلاق میشد فعال شدن سخت بود، اما دریاچه هنوز تبدیل به باتلاق نشده بود، ما باید به دریاچه آب برسانیم، اگر آب نرسانیم چطور میخواستیم دریاچه را احیا کنیم، قطره قطره آب به اندازه چیزی که از دریاچه گرفته شد باید وارد دریاچه هم میشد.
* سال ۱۳۸۱ درباره دریاچه ارومیه به آقای خاتمی نامه نوشتم، در سال ۱۳۷۹ به مقام معظم رهبری نامه نوشتم که دریاچه دارد خشک میشود. آقای خاتمی موضوع را با سازمان محیطزیست وقت درمیان گذاشته بود آنها هم گفته بودند نه مشکلی وجود ندارد، ایشان (خاتمی) به من گفت تو کاسه داغتر از آش هستی. سازمان حفاظت از محیطزیست وقت ده تا کارشناس گراز و گرگ داشت اما یک کارشناس آب نداشت که متوجه وضعیت شود.
دعوای شرقی و غربی
در دریاچه ارومیه جهت وزش باد از غرب به شرق است، آذربایجان غربیها چون سمت غرب دریاچه بودند خودشان را کمتر در معرض خطر احساس میکردند، از طرفی۹۰ درصد آب دریاچه از آذربایجان غربی و ۱۰ درصد آب از آذربایجان شرقی تامین میشد، برای همین آنها همیشه در تضاد بودند و میگفتند آب را ما تامین کنیم که تبریزیها نمک نخورند؟
اگر دریاچه احیا نشود، تبریز باید جابهجا شود
گفتم دریاچه خشک شود، گرد و غبار نمکی آن تا ۴۰۰ کیلومتر خواهد رفت، اگر دریاچه خشک شود به مرور مردم باید تبریز را تخلیه کنند، چراکه بیش از ۱۰سال نمیتوانند غبار نمکی را تحمل کنند، جابهجایی شهر تبریز شاید ۵۰۰ میلیارد دلار پول بخواهد.
خشک شدن دریاچه و بالا رفتن فشار خون
گفتم اگر دریاچه خشک شود به اختلاف درجه حرارت تابستان و زمستان ۷ درجه اضافه میشود، این ۷ درجه معلوم نیست چه اثری روی ژنتیک انسان و حیوان و گیاه و میکروب میگذارد، چه جهشهایی را ما خواهیم داشت؟ سرطان یعنی جهش سلولی، در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ که اوج خشک شدن دریاچه بود سازمان دامپزشکی گزارش داد که سرطان پوست در حیوانات در شمال غرب دریاچه ارومیه که منطقه سلماس بود نزدیک به ۲۰برابر شده است، دانشکده پزشکی دانشگاه تبریز گزارش داد فشار خون ۰.۱ بار (یکدهم) بالا رفته است.
طلبههای تبریز یک شهرکی را نزدیک باسمنج، جنوب دامنه سهند گرفتهاند، جمیع امامان جمعه تبریز و طلبهها گفتند ۳۰ لیتر آب میخواهند و من ندادم، برای اینکه آب قطره قطره جمع شود تا دریا شود.هیچ حکومت و دولتی توان این را نخواهد داشت که دریاچه ارومیه را احیا نکند، فقط فهیمها زودتر احیا میکنند کودنها دیرتر، چراکه اگر دریاچه خشک شود باید فکری برای جابهجایی شهر تبریز کنند.
وقتی زنبورها راه خود را گم میکنند
قبلتر حدود ۶ منطقه داشتیم که از آنجاها غبار نمکی بلند میشد، غبار نمکی در سال ۱۳۹۴ سبب شد از آذرشهر تا مراغه زنبور عسل مقصد خود را گم کند، بین ۷ تا ۸ سال اگر زنبور عسل در منطقهای فعال نباشد کل کشاورزی ریشه کن میشود.