سرطان و شیرین‌کننده‌های مصنوعی نوشابه‌های رژیمی
روزنامه هفت صبح| خبرگزاری رویترز می‌گوید آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان که وابسته به سازمان جهانی بهداشت است در گزارش ماه آینده خود، شیرین‌کننده مصنوعی «آسپارتام» را در لیست مواد «احتمالا سرطان‌زا» قرار خواهد داد. از این رو سازمان جهانی بهداشت که بالاترین مرجع بهداشتی جهان و وابسته به سازمان ملل است باید تصمیم خود در خصوص شیرین‌کننده مصنوعی «آسپارتام» را تا روز ۱۴ ماه ژوئیه به صورت رسمی اعلام کند.
آسپارتام که یکی از رایج‌ترین شیرین‌کننده‌های مصنوعی جهان محسوب می‌شود، به طور عمده در نوشابه‌های رژیمی کوکاکولا، پپسی و سایر نوشابه‌های گازدار و رژیمی مرسوم جهان و نیز محصولات خوراکی دیگری مانند برخی آدامس‌ها کاربرد دارد. این کمیته بررسی می‌کند که آیا آسپارتام می‌تواند یک خطر بالقوه محسوب شود یا نه، اما درباره اینکه فرد چه مقدار از این محصول را می‌تواند با خیال راحت مصرف کند اظهارنظری نمی‌کند چرا که پیش‌تر تصمیمات مشابه این نهاد باعث ایجاد نگرانی در میان مصرف‌کنندگان و شکایت‌های متعاقب قضایی شده بود.
سازمان جهانی بهداشت پیش‌تر در سال ۱۹۸۱ مصرف محدود آسپارتام را مجاز اعلام کرده بود. بر اساس این دستورالعمل، یک فرد بالغ با وزن متوسط ۶۰ کیلوگرم بسته به مقدار آسپارتام موجود در نوشیدنی باید روزانه بین ۱۲ تا ۳۶ قوطی نوشابه رژیمی بنوشد تا در معرض خطر سرطان قرار گیرد. بنابراین می‌شد با کمی اغماض از خطرات ناشی از این ماده صرف نظر کرد.
آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان از ۴ سطح مختلف «سرطان زا، احتمالا سرطان‌زا، بالقوه سرطان‌زا و غیرقابل طبقه‌بندی» برای دسته‌بندی و طبقه‌بندی مضرات خوراکی‌ها استفاده می‌کند. پیش‌تر قرار دادن گوشت قرمز در رده «بالقوه سرطان‌زا» و نیز گوشی‌های تلفن‌های همراه در طبقه «احتمالا سرطان‌زا» بحث‌برانگیز شده بود و جنجال‌های فراوانی به راه انداخت.
پیش‌تر یک تصمیم این نهاد درباره «احتمالا سرطان‌زا» خواندن علف‌کش «گلایفوسیت» بحث‌های فراوانی را در محافل وکشورهای مختلف برانگیخت و به رغم اینکه نهادهایی نظیر سازمان ایمنی غذای اروپا آن را به چالش کشیدند، شرکت‌های سازنده این علف‌کش را دچار مشکل کرد. برای مثال شرکت بایر آلمان که چنین علف‌کشی را تولید می‌کرد، در سال ۲۰۲۱ مجبور شد به مشتریانی که علت سرطان خود را استفاده از محصول این شرکت عنوان کرده بودند خسارت‌های قابل توجهی پرداخت کند.
پیش از این آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان به دلیل به صدا درآوردن بی‌مورد زنگ خطر علیه استفاده از موادی که مصرفشان اجتناب‌ناپذیر است، با انتقاد مواجه شده است. از این رو فرانسیس هانت‌وود، دبیرکل انجمن بین‌المللی شیرین کننده‌ها در واکنش به این خبر گفت: «آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان یک سازمان ایمنی غذایی نیست و بررسی آن‌ها در مورد آسپارتام از نظر علمی جامع محسوب نمی‌شود و بی‌اعتبار است.»
در سال ۲۰۲۲ میلادی یک مطالعه در فرانسه بر روی ۱۰۰ هزار بزرگسال نشان داد افرادی که مقادیر بیشتری از شیرین‌کننده‌های مصنوعی از جمله آسپارتام مصرف می‌کنند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند، اگرچه این مطالعه نتوانست ثابت کند که آسپارتام باعث افزایش خطر سرطان می‌شود.
ماه گذشته سازمان جهانی بهداشت دستورالعمل‌هایی را منتشر کرد که در آن به مصرف‌کنندگان توصیه کرده بود از شیرین کننده‌های غیرقندی برای کنترل وزن استفاده نکنند. البته باید گفت که این دستورالعمل‌ها هم صاحبان صنایع غذایی را خشمگین کرد.(یورونیوز)
نکته
کوکاکولا با در اختیار داشتن ۴۸ درصد بازار جهانی، پیشتاز فروش نوشابه‌های گازدار است. شاید باورش کمی سخت باشد اما روزانه معادل 9/1 میلیارد بطری نوشابه کوکاکولای یک نفره(335 میلی‌لیتر/12 اونس) در جهان به فروش می‌رسد. به عبارت دیگر از هر ۴ نفر، یک نفر در جهان روزانه یک بطری نوشابه کوکاکولای یک نفره می‌نوشد.
با این حساب در هر ثانیه ۲۲ هزار بطری نوشابه کوکاکولا در اقصی نقاط جهان به فروش می‌رسد. بازار نوشابه‌های گازدار در سال ۲۰۲۲ حدود ۸۳ میلیارد دلار برآورد شده است که از این رقم، بیش از ۴۳ میلیارد دلارش نصیب شرکت کوکاکولا شده است. به علاوه نتایج آمار فروش سال ۲۰۲۲ این مجموعه نشان می‌دهد حدود ۸ درصد از تولیدات کوکاکولا به نوشابه‌های رژیمی اختصاص داشته که معادل 4/3 میلیارد دلار از فروش این برند است.
حال اگر آسپارتام به عنوان ماده احتمالا سرطان‌زا معرفی شود، علاوه بر اینکه این بازار 4/3 میلیارد دلاری کمپانی کوکاکولا را به خطر می‌اندازد، سبب می‌شود تا با کاهش تولید محصولات، تعدیل نیرو رخ دهد و عده‌ای شغل خود را از دست بدهند. به علاوه این باب به روی مصرف‌کنندگان سابق نوشابه‌های رژیمی و بیماران سرطانی فعلی گشوده می‌شود تا انگشت اتهام بیماری خود را به سوی محصولات کوکاکولا بگیرند و از این کمپانی به دادگاه شکایت کنند.
