جوانان شگفتیساز | سوپرمارکت جوانهها
روزنامه هفت صبح، محمد طالبیان | بیش از دو دهه از قهرمانی آژاکس در لیگ قهرمانان اروپا گذشته اما همچنان شاگردان لوئی فنخال بهعنوان جوانترین تیمی شناخته میشوند که موفق به قهرمانی در اروپا شدهاند. آژاکس سال ۱۹۹۵ به قهرمانی اروپا رسید و سال بعد هم به فینال رسید اما در ضربات پنالتی و مقابل یوونتوس قدرتمند مارچلو لیپی شکست خورد. این فینال برای هر دو طرف ماجرا تبدیل به پایانی در قهرمانیهای اروپا شد.
هرچند یوونتوس در همان مسیر به کار خود ادامه داد اما آژاکس متلاشی شد. قانون بوسمن باعث شد موج عظیمی از بازیکنهای شاغل در اروپا، تیمهای خود را بهراحتی ترک کنند. قانونی که به بازیکنها اجازه میداد در صورت اتمام قرارداد بدون پرداخت مبلغی به تیم مبدا، باشگاه خود را تغییر دهند. آنها این حق را هم پیدا کردند که شش ماه مانده به اتمام قرارداد خود با تیم دیگری مذاکره کنند. اولین خروجی آژاکس، ادگار داویدز بود.
تصمیم داویدز همچون اثر پروانهای به کل تیم منتقل شد و در ادامه کلارنس سیدورف هم به رئالمادرید کوچ کرد. سیدورف در ماجراجوییهای خود توانست چهار بار قهرمان اروپا شود و تنها بازیکنی باشد که این کار را به سه تیم مختلف انجام داده است. فنخال در آن سالها چهرههایی همچون فندرسار، مارک اورمارس، فینیدی جورج، نوانکو کانو و پتریک کلایورت را در اختیار داشت.
مجموعهای از بهترین استعدادهای اروپا که در ادامه هر کدام توانستند به تعدادی از بزرگترین باشگاههای اروپا رفته و قهرمانیهای متعددی را تجربه کنند. بهترین تیم جوان تاریخ اروپا، سه سال پیش و برای بار دیگر در مسیر قهرمانی قرار گرفت. آنها شگفتیساز اروپا شدند اما توان پیشروی از نیمهنهایی را پیدا نکردند. باز هم فروشهای متعدد و آژاکسی که حالا شبیه آن تیم جوان و قدرتمند چند سال پیش تن هاگ نیست.
شاید برند آژاکس با جوانگرایی گره خورده باشد اما نزدیک به یک دهه پیش آرسن ونگر تعریف تازهای از این رویکرد را در انگلیس به نمایش درآورد. آنها بعد از قهرمانی بدون شکست خود به جوانگرایی رو آوردند و در این مسیر موفق بودند. سال ۲۰۰۵، ونگر کاپیتان و مهره کلیدی خط میانی خود یعنی پتریک ویرا را به آغوش بانوی پیر فرستاد تا جا برای استعدادهای جوانی همچون فابرگاس باز شود. تئو والکات و آرون رمزی از جمله بازیکنهای با استعداد آکادمی توپچیها بودند که توسط ونگر به تیم اصلی راه پیدا کردهاند.
درست همچون دیگر تیمهای جوان، آرسنال هم قربانی پیشنهادهای سنگین دیگر تیمها شد. قرمزهای لندن درگیر ساخت ورزشگاه جدید بودند و همین موضوع، اقتصاد باشگاه را با چالشهای متعددی همراه میکرد. ورزشگاهی که بزرگترین ضربه ممکن به آینده توپچیها را وارد کرد و باعث شد آنها تبدیل به تیمی متوسط در انگلیس شوند که حتی توان گرفتن سهمیه لیگ اروپا را ندارد. آرسنال از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ را بدون دریافت هیچ جام بزرگی پشت سر گذاشت و روزهای شیرین آرسن به پایان رسید.
پروژهای که روزگاری قرار بود جوانگرایی را در دستور کار باشگاه قرار دهد، تبدیل به کلیشهای شد که امروز میشناسیم. تیمی که همواره با هزاران امید و آرزو پا به میدان رقابت میگذارد و از همان ابتدا نشان میدهد که امسال هم خبری از موفقیت نیست. آرسنال شاید تنها تیم انگلیسی نباشد که استراتژی خود را قربانی ساخت ورزشگاه کرد اما بدون شک تنها تیمی است که با بهسرانجام رساندن امارات، تبدیل به سوپرمارکتی سطح پایین شده که تنها پول خرج میکند و نتیجهای مناسب با آن را دریافت نمیکند.
جوانهایی همچون فابیانسکی، فابرگاس، آدبایور، کلیچی، سانیا، دیابی، والکات، رمزی، ویلشر، فنپرسی و نصری در ترکیب آرسنال قرار گرفتند و نمایشهایی درخشان داشتند. جوانهایی که با قراردادهای سنگین به غولهای انگلیسی و اسپانیایی منتقل شدند و میتوان گفت اکثریت هیچ موفقیتی کسب نکردند. شاید قهرمانیهای داخلی نیاز آنها به قرار گرفتن در قله را برآورده کرده باشد اما هیچگاه به آن چیزی که میخواستند یعنی موفقیت در اروپا نرسیدند.