بهمن ۱۳۵۶ در هتل کمودور چه گذشت؟
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | یک جمعه شب سرد و برفی در بهمن ماه سال ۱۳۵۶ ، تهران شاهد اتفاق حیرت انگیزی بود. در هتل کمودور در نبش تخت جمشید و پهلوی که میشود تقاطع طالقانی و ولیعصر، مراسم ویژهای در جریان بود. در کنار هتل در سینما پارامونت فیلم گزارش عباس کیارستمی مراسم افتتاحیه خودرا برگزار میکرد اما حضور نیروهای نظامی و امنیتی در جنب هتل ماجرا را فراتر از افتتاح یک فیلم نشان میداد.
یک کالسکه تزئین شده به گل نیز جلوی هتل پارک شده و مادیان سفیدی نیز به آن بسته شده بود. کمکم داستان مشخص شد. مراسم ازدواج بیژن صفاری با سهراب محوی در جریان بود. صفاری آرشیتکت ۴۴ساله و پسر سناتور صفاری( از چهرههای نزدیک به دربار) بود. خود بیژن نیز از دوستان فرح دیبا بود از سیاستگذاران جشن هنر شیراز .
مشهور است که بیژن صفاری پارک دانشجو(که آن زمان پارک پهلوی خوانده میشد)را با نمادهایی همجنسخواهانه طراحی و اجرا کرد و آن جا را به پاتوق این طبقه بدل ساخت. او قرار بود با سهراب محوی ازدواج کند. سهراب محوی پسر ابوالفتح محوی از تاجران ثروتمند آن دوران و از حلقه نزدیکان محمدرضا پهلوی بود.
این ازدواج با پیام تبریک فرح دیبا همراه شد که توسط دوست و نمایندهاش لیلی متیندفتری به حاضرین ابلاغ شد… سروناز پهلوی یکی از برادرزادههای محمدرضا نیز نماینده خاندان سلطنتی در این مراسم بود. بسیاری از هنرمندان حوزه تجسمی کشور در این مراسم شرکت کرده بودند. یا به خاطر علاقه یا به خاطر کنجکاوی. نقاشان و مجسمه سازان و معماران از میانه دهه چهل برای خود انجمنها و جمعهای رسمی و غیر رسمی راه انداخته بودند و برای همین به سادگی همدیگر را پیدا میکردند.
آنها سعی کرده بودند حساب خود را از شاعران و نویسندهها جدا کنند که عموما پاتوقشان در کافههای خیابان شاه و فردوسی بود. مهمترین تشکیلات آنها کلوپ رشت ۲۹ بود که از سال ۱۳۴۶ تا ۵۰ پاتوق آنها شده بود. ساختمانی در خیابان رشت پایینتر از تقاطع تخت جمشید و پهلوی. نزدیک به دانشگاه پلیتکنیک و مدرسه پسرانه البرز و مدرسه دخترانه مرجان.
کامران دیبا آرشیتکت و پسرعموی فرح، به همراه پرویز تناولی و رکسانا صبا (دختر ابوالحسن صبا )این پاتوق را راهاندازی کرده بودند. صفاری و محوی هم مشتریان این کلوپ بودند. کامران دیبا در مورد این کلوپ گفته است: «بعدها پای هیپیهای خارجی نیز به باشگاه ما باز شد. ما حتی گاهی به هتلهای ارزانقیمت میرفتیم و هیپیهای آرتیست که معمولاً گیتاری هم بر کول داشتند را به آنجا میآوردیم.
از ویولن نوازان دورهگرد گرفته تا صاحبان ماشینهای شهر فرنگ…هر چیز جالب و شگفتانگیز را برای سرخوشی خودمان و مشتریان کافه تهیه میکردیم.» رشت ۲۹ آن قدر شهرت پیدا کرد که در مراسم خاصش، فرح دیبا و گاه امیرعباس هویدا نیز حضور پیدا میکردند. جالب اینکه در سال ۱۳۴۹ تیمسار مبصر رئیس کل شهربانی دستور حمله پلیس به این کلوپ را به خاطر مسائل همجنسگرایی صادر و چند نفر از جمله کامران دیبا و تناولی و زنده رودی و…را هم دستگیر کرد اما بلافاصله با دستور فرح دستگیرشدگان آزاد و تیمسار مبصر از منصب خود برکنار شد.
به هرحال روابط صفاری و محوی چیز پنهانی نبود همان طور که زمزمههایی درباره روابط کامران دیبا و کیوان خسروانی (برادرزاده تیمسار خسروانی ) شنیده میشد. کیوان خسروانی در بخش طراحی لباس فعال بود و با استفاده از المانهای سنتی مناطق خاص کشور، لباسهای بسیار گران قیمتی طراحی میکرد که گاه بر تن اعضای دربار هم دیده میشد.
به نظر میرسید نفوذ سید حسین نصر بر فرح پهلوی او را به پشتیبانی از ترویج نمادهای سنتی زندگی ایرانی در ترکیب با مظاهر مدرنیته راغب ساخته بود و نتیجهاش را در دو حوزه معماری و طراحی لباس میشد به عینه مشاهده کرد. کیوان خسروانی با پشتیبانی کامران دیبا یک بوتیک خیلی مشهور با نام نامبر وان در خیابان ثریا (سمیه فعلی)روزولت راهاندازی و مدیریت میکرد و لقب کیوان نامبر وان را با خود یدک میکشید. در این میان هتل کمودور هم جایگاه ویژهای پیدا کرده بود و لابیاش در میان گروههای تجسمی طرفدار پیدا کرده بود.
برگردیم به مراسم ازدواج که به شکلی مجلل برگزار شد. بیژن صفاری و سهراب محوی سوار بر یک رامبلر گل زده به هتل آمدند و جشن در رستوران فیروزه در آخرین طبقه هتل پیگیری شد و احمدرضا نبیزاده از خوانندههای جوان آن سالها هم ترانههایی به زبانهای فارسی و فرانسه برای حضار اجرا کرد. ماجرا از آنجا پیچیده شد که این دو نفر تصمیم گرفتند پس از خوانده شدن خطبه عقد، سوار بر کالسکه گل زده خود در پارک پهلوی (پارک دانشجوی فعلی )چرخی هم بزنند و این کار را نیز انجام دادند.
آنها بلافاصله به اروپا رفتند اما در ایران آن هم در روزهای شعلهور شدن آتش انقلاب واکنشها به این اتفاق بسیار شدید بود تا آنجا که صفاری و محوی ترجیح دادند دیگر هرگز به ایران باز نگردند.
اما چند تکمله: هتل کمودور به یکی از ساختمانهای وزارت جهاد بدل شده. کلوپ ۲۹ در حال حاضر یکی از ساختمانهای حوزه هنری است.
بیژن صفاری در سال ۱۳۹۸ و در سن ۸۶ سالگی در پاریس فوت کرد. از سهراب محوی خبری در دست نیست. کیوان خسروانی ۸۲ ساله است و در فرانسه زندگی میکند. کامران دیبا که طراح و معمار موزه هنرهای معاصر و پارک شفق تهران است در فرانسه و اسپانیا به زندگی خود ادامه میدهد. رکسانا صبا همسر دوم اسماعیل خویی بود که از او جدا شده است …