آیا زمان درخشش لجستیک فرا رسیده؟
روزنامه هفت صبح| هنوز هم بسیاری در اکوسیستم استارتاپی ایران معتقدند که حوزه حمل‌ونقل بار یکی از بخش‌های بسیار مستعد برای رشد زیاد است. حوزه‌ای که هنوز بخش زیادی از آن در دست کسب‌وکارهای سنتی از جمله باربری‌های خرد و پیک‌های شهری است و سخت به تغییر تن می‌دهد.
اما هم صحبت‌های هفته‌های اخیر مدعیرامل شرکت پست و هم آمار اخیر تیپاکس نشان می‌دهد استارتاپ‌ها و آنلاین‌ها احتمالا در آینده نزدیک بازار را قبضه خواهند کرد و یک گردش مالی چند هزار میلیاردتومانی در این حوزه رقم خواهد خورد. شرکت تیپاکس، زیرمجموعه هلدینگ فاخر که به‌عنوان یک شرکت خصوصی حوزه پست بیش از ۶۲ سال قدمت دارد، اخیراً اقدام به انتشار گزارش سالانه (عملکرد سال ۱۴۰۱) مجموعه خود کرده است.
براساس آمار ارائه‌شده در این گزارش در سال مذکور این شرکت به بیش از ۱۰ میلیون و ۴۴۷ هزار مشتری خدمت‌رسانی کرده و ۲۲ میلیون و ۶۵۵ هزار و ۵۳۰ بسته را به مقصد رسانده است. ارسال بین‌شهری، درون‌شهری، بین‌الملل، تی‌بار، یک‌روزه، پرداخت در محل، پس‌کرایه و… در کنار خدمات دیگر شامل بسته‌بندی، جبران خسارت، رهگیری آنلاین، پلتفرم «ای‌تیپاکس» برای مشتریان کسب‌وکار و اپلیکیشن «مای‌تیپاکس» برای مشتریان خانگی ازجمله خدماتی است که این مجموعه به مشتریان خود ارائه می‌دهد.
آمارهای تیپاکس چه می‌گویند؟
تیپاکس در گزارش خود از خدمت‌رسانی به بیش از ۱۰میلیون و ۴۴۷هزار مشتری خبر داده است. این شرکت خصوصی حوزه پست بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر مشتری فرستنده داشته و بیش از هفت میلیون و ۹۴۴ هزار مشتری، گیرنده مرسولات بوده‌اند.
در سال ۱۴۰۱، نزدیک به یک میلیون و ۳۴۵هزار نفر به مشتریان این مجموعه اضافه شده‌اند. میزان مشتریانی که به‌عنوان فرستنده از خدمات تیپاکس در سال ۱۴۰۱ استفاده کرده‌اند به نسبت سال ۱۴۰۰ با ۲۲درصد افزایش همراه بوده‌اند و آمار مشتریان گیرنده این شرکت پستی در مقایسه با سال ۱۴۰۰ حدود ۱۶درصد افزایش داشته است.
تعداد بسته‌هایی که در طول سال ۱۴۰۱ توسط تیپاکس از مبدأ به مقصد رسیده، ۲۲میلیون و ۶۵۵هزار و ۵۳۰ بسته بوده است. تعداد بسته‌های ارسالی توسط تیپاکس در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۹میلیون گزارش شده بود. همچنین در گزارش عملکرد سال ۱۴۰۱ تیپاکس عنوان شده که بیشترین تعداد مشتری که در یک روز از خدمات این مجموعه استفاده کرده‌اند، ۶۰ هزار و ۴۲۷ نفر بوده‌اند.
در این گزارش بیشترین میزان پاکت‌ها و بسته‌های جمع‌آوری‌شده در یک روز ۱۶۰هزار و ۹۲۳ عدد عنوان شده و همچنین تعداد بسته‌های جابهجاشده در یک روز ۱۲۸هزار و ۵۰۱ بسته و پاکت‌های جابهجاشده در یک روز ۳۲هزار و ۴۲۲ عدد بوده است.
قبل از تیپاکس استارتاپ اسپید هم با انتشار آمارهای سال 1401 از رشد خیره‌کننده‌ای در کسب‌وکارش خبر داده بود. اسپيد در گزارش سال ۱۴۰۱ خود اعلام کرد ارسال کالاها در این سامانه در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ بيش از 229/7 درصد رشد داشته است. بيشترين کالاهای ارسال‌شده لوازم آرایشی و بهداشتی و داروخانه‌ها بوده‌اند که ۳۲درصد بازار اسپید را به خود اختصاص داده‌اند. بعد از آن کالای دیجیتال با ۲۶درصد قرار دارد. پوشاک و نشریات هم در رده‌های بعدی قرار دارند.
در حال حاضر همکاری اسپید با شرکت‌های تجاری بزرگی همچون دیجی‌کالا، دیجی‌پی، عطر سفیر، آقای عسل، باسلام، ایرانسل، پادرو و… سبب شده این استارتاپ رونق بیشتری بگیرد.
آمارهای امسال پست چه می‌گویند؟
همین یکی دو هفته پیش بود که مدیرعامل شرکت ملی پست با بیان اینکه پیش‌بینی افزایش ترافیک در سال جاری ۱۲درصد بوده، از تحقق ۹درصدی ترافیک در هفت‌ماهه امسال خبر داده بود.جلسه مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده صاحبان سهام بودجه اصلاحیه سال ۱۴۰۲شرکت ملی پست به ریاست علی‌اصغر انصاری، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزیر ارتباطات و با حضور محمود لیائی، مدیرعامل شرکت ملی پست و نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار شد.
مدیرعامل شرکت ملی پست در این جلسه با اشاره به تغییر رفتار مشتریان و کاهش مرسولات کاغذی از افزایش ۹درصدی ترافیک خبر داد و گفت: «این مسئله روی تمام فرایندهای پستی اثرگذار است؛ بنابراین باید زیرساخت‌های پستی تقویت شود.» وی با بیان اینکه پیش‌بینی افزایش ترافیک در سال جاری ۱۲درصد بوده، از تحقق ۹درصدی ترافیک در هفت‌ماهه امسال خبر داد.
آینده سوپرمارکت‌ها به لجستیک گره خورده است
اما بسیاری می‌گویند لجستیک صرفا حمل بار خرد شهری نیست. سفارش‌های سریع مشتریان آنلاین از رستوران‌ها و سوپرمارکت‌ها بخشی بزرگ از آینده این صنعت خواهد بود. برای نمونه «جتی تردو» یک پلتفرم خرده‌فروشی تلفن همراه است که به‌تازگی در نظرسنجی تجربه مشتری دریافته که ۳۸درصد از پاسخ‌دهندگان، سوپرمارکت‌ها را به‌عنوان «احتمالاً خرده‌فروشی برای ارائه یک تجربه خرید لذت‌بخش» رتبه‌بندی کرده‌اند؛
بیش از دوبرابر کسانی که خرده‌فروشان خودرو را به‌عنوان لذت‌بخش‌ترین رتبه‌بندی کرده‌اند؛ ۳۸ درصد در مقابل ۱۸ درصد.
پس جای تعجب نیست که این پلتفرم در ژانویه سال ۲۰۲۳، در کارت امتیازی عملکرد خوار‌بار که 1/7 میلیون سفارش را تجزیه و تحلیل و ۲۵هزار و ۶۴۱خریدار را در دوره ۱۲ماهه بررسی کرد، دریافت که خوار‌‌بارفروشی‌ها 85/3 درصد از فروش ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.
در حالی که فروش مواد غذایی آنلاین در سال ۲۰۱۹ به 14/7درصد رسید و 3/4درصد خوار‌بار تحویل داده شد، در سال ۲۰۲۰ به دلیل همه‌گیرشدن کرونا 10/2درصد تحویل انجام شد. کورسایت ریسرچ گزارش می‌دهد تعداد خریدارانی که مواد غذایی را تحویل گرفته‌اند، در سال ۲۰۲۲ از 55/5درصد به ۴۹ درصد در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است.
در حالی که «جتی»، سفارش آنلاین رستوران در حال حاضر حدود ۴۰ درصد فروش کل رستوران؛ یعنی بیش از 22/4 میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص می‌دهد، طبق گفته بلومبرگ، از سال ۲۰۱۴ تاکنون، ۳۰۰درصد سریع‌تر از فروش غذاخوری رشد کرده است.
