آقا کمال رقیب ایلان ماسک
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| روز گذشته مجله فوربز گزارشی مفصل درباره کمال غفاریان، میلیاردر 65ساله ایرانی نوشت؛ کسی که با مشارکت ناسا در حال ساخت اولین ایستگاه فضایی تجاری جهان است و با ایلان ماسک، جف بزوس و دیگر میلیاردرهای صنعت فضایی رقابت می‌کند.
یک مهندس الکترونیک که می‌خواهد فیلم «میان ستاره‌ای» (Interstellar) را به واقعیت تبدیل کند. فرق غفاریان با دیگر میلیاردرهای این صنعت این است که او واقعا با بلندپروازی و فعالیت‌های فضایی ثروتمند شده، نه مثل ماسک و بزوس که اول پولدار بودند و بعد وارد دنیای ستاره‌ها شدند. در ادامه می‌توانید خلاصه‌ای از این گزارش و مصاحبه طولانی را بخوانید.
بسیاری کمال غفاریان یا آنطور که آمریکایی‌های صدایش می‌کنند «کَم» را با لقب «کمِ دیوانه» می‌شناسند. چرا؟ اگر نگاهی به لیست کمپانی‌های غفاریان و کارهایی که در دست دارد بیاندازید بهتر متوجه این لقب خواهید شد:
یک: شرکت آکسیوم اسپیس در حال ساخت اولین ایستگاه فضایی تجاری جهان با مشارکت ناساست و همچنین نسل بعدی لباس‌های فضایی فضانوردان را طراحی کرده است. این را از زبان غفاریان داشته باشید که «دفعه بعد که فضانوردان روی سطح ماه راه می‌روند، لباس فضانوردی آکسیوم اسپیس را خواهند پوشید.»
دو: شرکتIntuitive Machines ، فرودگر ماه می‌سازد. یکی از این فرودگرها قرار است در ماه ژانویه اگر از لحاظ جوی همه چیز سر جایش باشد، به قطب جنوب ماه فرستاده شود. این یکی از چندین پرتابی است که در نظر دارد راه را برای مأموریت‌های تجاری در ماه باز کند.
سه: شرکت کوانتوم اسپیس در حال ایجاد یک «ابر شاهراه» فضایی است که به فضاپیماها کمک می‌کند تا سوخت‌گیری انجام دهند و بین زمین و ماه سفر کنند.
چهار: شرکت ایکس انرژی هم در حال ساخت رآکتورهای هسته‌ای کوچک، پیشرفته و ضد ذوب است که می‌توانند انرژی هر چیزی از پایگاه‌های نظامی گرفته تا کارخانجات را تامین کنند.غفاریان در حقیقت در پی یک رویای قدیمی و مشترک است. اینکه انسان بتواند در سیارات دیگر هم زندگی کند تا در صورت از بین رفتن زمین، خانه دیگری هم داشته باشد. صنعت فضایی تحت تسلط غول‌های بزرگتری است که تمام پولشان را پای موشک‌ها و مریخ نوردها ریخته‌اند.
اما برخلاف ایلان ماسک، جف بزوس و ریچارد برانسون، غفاریان نمونه نادری است که عمدتا به خاطر فعالیت‌های فضایی‌اش میلیاردر شده است. خود کمال می‌گوید رمز موفقیتش فرهنگی است که دارد اما در تجارتی 546 میلیارد دلاری که هنوز دولت آمریکا هدایتش می‌کند، بنیاد غیرانتفاعی فضایی نشان می‌دهد که در واقع علت موفقیت او قراردادهایی است که می‌بندد.
غفاریان در حال حاضر فهرستی از مشتریان تجاری دارد؛ از سیستم‌های سلامت گرفته تا تولیدکنندگان غذا و نوشیدنی مخصوص فضا. از طرفی دولت‌های خارجی مانند کانادا و عربستان سعودی هم هستند که برای دسترسی به فضا با غفاریان قرارداد بسته‌اند و هزینه می‌کنند. در مجموع، فوربز ثروت غفاریان را 2/2 میلیارد دلار تخمین می‌زند که بیشتر به لطف سهام او در استارتاپهای فضایی و هسته‌ای است.
به گفته فوربز این ثروت برای یک مهاجر ایرانی که در سال 1976 با وام 2هزار دلاری از عمویش برای تحصیل در کالج به واشنگتن دی سی آمده بود بد هم نیست.اما هدف غفاریان از ساخت فوری اولین ایستگاه فضایی تجاری و فرودگرهای ماه چیست؟ مهم‌ترین هدف کاهش هزینه‌های ورود به فضاست؛
دقیقاً به همان روشی که موشک‌های قابل استفاده مجدد اسپیس‌ایکس پرتاب مأموریت‌ها را ارزان‌تر، آسان‌تر و سریع‌تر کرده‌اند. یک سکانس فیلم از تام کروز در یک ایستگاه فضایی واقعی را تصور کنید، یا مثلا توسعه دارو در گرانش صفر. شرکت‌های غفاریان قصد دارند هر دو این موارد را به واقعیت تبدیل کنند. او در این مصاحبه می‌گوید: «سرنوشت نهایی بشر این است که بین‌ستاره‌ای شود.»
همه چیز از زیرزمین خانه غفاریان شروع شد
رویاهای فضایی غفاریان به دوران کودکی او در شهر اصفهان برمی‌گردد؛ جایی که ساعت‌ها به ستاره‌های آسمان خیره می‌شد. در شب 20 ژوئیه سال 1969، زمانی که 11 سال داشت از تلویزیون سیاه و سفید خانه همسایه‌اش، نیل آرمسترانگ و باز آلدرین را که اولین انسان‌هایی بودند که روی ماه قدم می‌گذاشتند تماشا کرد.
او این لحظه را برای فوربز متحول‌کننده توصیف می‌کند و می‌گوید: «دیدن این صحنه باعث شد بفهمم این همان کاری است که می‌خواهم انجام دهم.» سال 1972 آخرین باری بود که آمریکا به ماه رفت. چهار سال بعد، غفاریان با وام 2هزار دلاری از عمویش به واشنگتن دی‌سی رفت تا در دانشگاه کاتولیک آمریکا تحصیل کند.
او شب‌ها در یک پارکینگ در مرکز شهر کار می‌کرد تا قسط‌هایش را به عمویش پرداخت کند و روزها در رشته علوم و مهندسی کامپیوتر مشغول به تحصیل بود. غفاریان در سال 1980، یک‌سال پس از انقلاب اسلامی ایران فارغ‌التحصیل شد و هرگز به ایران بازنگشت. در حالی که تحصیلات خود را در مهندسی الکترونیک و کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات ادامه می‌داد، در یک شرکت فناوری اطلاعات مشغول به کار شد.
اولین تلاش غفاریان در صنعت فضایی در سال 1983 بود که وارد شرکت غول هوافضایی لاکهید شد و بعداً با وارد شدن به شرکت هوافضای فورد به کار بر روی قراردادهای ناسا و دولت فدرال پرداخت. یازده سال بعد به همراه یکی از همکارانش به نام هارولد استینگر و با کمک یک برنامه فدرال، شرکتی به اسم «استینگر غفاریان» تاسیس کردند.
این اولین شرکت غفاریان محسوب می‌شد و دفترش در زیرزمین خانه او قرار داشت. تا سال 2006 این شرکت با قراردادهای صد میلیون دلاری بیستمین پیمانکار بزرگ ناسا شد اما در آخر در سال 2018 برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بیشتر و تاسیس شرکت‌هایی که امروزه دارد، شرکت «استینگر غفاریان» را به قیمت 355 میلیون دلار به سهامی عام فروخت.
ابتدا قرار بود در ماه نوامبر شرکت Intuitive Machines غفاریان، تبدیل به اولین شرکت آمریکایی شود که بعد از سال 1975 به ماه می‌رود اما به دلایلی این ماموریت به ماه ژانویه موکول شده است. یک شرکت آمریکایی دیگر احتمالا شب کریسمس کاوشگر خود را به فضا می‌فرستد و غفاریان را شکست می‌دهد.
غفاریان همچنین باید با بیل گیتس، جف بزوس و بسیاری دیگر از استارتاپهای فضایی سراسر جهان رقابت کند اما او در گفت‌وگو با فوربز گفته است که از این بابت نگرانی ندارد چرا که رقابت می‌تواند خلاقیت را بالا ببرد. بعد از این پروژه انتظار می‌رود اولین بخش از ایستگاه فضایی جدید در سال 2026 به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل و تا سال 2031 راه‌اندازی شود. شرکت اکسیوم اسپیس تنها شرکتی است که می‌تواند ماژول‌های خود را به آنجا متصل کند.
