جولان متفورمین و قرص سرماخوردگی

هفت صبح| با در نظر گرفتن این نکته که بیش از هفت میلیون ایرانی در کشور دیابت دارند، عجیب نیست که یک داروی مهم برای تنظیم این بیماری، پرمصرف‌ترین داروی سال شود. متفورمین که قرصی برای تنظیم یا کاهش قند خون در درمان دیابت نوع دوم است، تقریبا در ده سال اخیر به لحاظ تعدادی که در داروخانه‌ها فروخته شده، پرفروش‌ترین داروی سال بوده است.

سازمان غذا و دارو می‌گوید در سال گذشته بیش از 2 میلیارد و 200 میلیون عدد متفورمین در داروخانه‌های کشور فروخته شده است. شاید این عدد عجیب به نظر برسد اما افرادی که به دیابت نوع دو مبتلا هستند، از زمانی که این بیماری در آن‌ها تشخیص داده می‌شود تقریبا تا آخر عمر به صورت روزانه این دارو را مصرف می‌کنند. از طرفی با افزایش چاقی در کشور میانگین سنی ابتلا به این بیماری پایین آمده و جوان‌ترها هم مصرف کننده متفورمین هستند. تصور کنید یک فرد 35 تا40 ساله که مرض قند می‌گیرد تا آخر عمر چه تعداد متفورمین باید مصرف کند. تقریبا بیش از ده سال است که متفورمین در صدر جدول پرفروش‌ترین داروها به لحاظ تعداد قرار می‌گیرد.

افزایش درگیری با آنفلوآنزا

آنطور که از آمار اعلام شده از سمت سازمان غذا و دارو برمی‌آید، سال گذشته بخش عظیمی از کشور با سرماخوردگی و آنفلو‌آنزا درگیر بوده‌اند چرا که مردم در سال 1402، یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون عدد داروی ادالت‌کلد خرید‌ند. این در حالی است که در سال 1401 طبق آمار سازمان بیمه سلامت قرص سرماخوردگی دهمین داروی پرفروش در کشور بوده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که در سال گذشته روند ابتلا به بیماری آنفلوآنزا مانند هر سال بوده اما موارد ابتلا به آن در سال پیش چندین ماه طولانی‌تر شد و به صورت سرماخوردگی شدید بروز می‌کرد.

وضعیت مصرف آسپرین همچنان بالاست. این قرص هم مثل سال‌های گذشته جزو پرفروش‌ترین‌ها بوده و یک میلیارد و ۷۶۳ میلیون عدد از آن در سال گذشته به فروش رفته است.

لووتیروکسین که یک دارو برای درمان تیروئید کم‌کار است در سال گذشته یک میلیارد و ۲۳۵ میلیون عدد فروش داشته و بعد از آن فاموتیدین برای درمان مشکلات معده با یک میلیارد و ۲۳۱ میلیون عدد در جایگاه پنجم پرفروش‌ترین‌ها قرار گرفته است. در سال 1401، طبق آمار بیمه سلامت لووتیروکسین در جایگاه پنجم و فاموتیدین در جایگاه ششم قرار داشت.

داروهایی مثل «آموکسی سیلین»، «استامینوفن+کافئین+ایبوپروفن»، «کدئین»، «لوزارتان» و «آتورواستاتین» هم در سال 1402، از لحاظ فروش در رده‌های پنجم تا دهم فروش قرار داشتند.

مازندرانی‌ها فشارخونی و گیلانی‌ها دیابتی هستند

اگر داروهایی مثل ادالت کلد و آسپرین و آنتی بیوتیک‌ها را که به صورت عمومی می‌توانند مورد مصرف قرار بگیرند فاکتور بگیریم، بیماران دیابتی و افرادی که با فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی درگیر هستند، بیشترین سهم را از خرید دارو در ایران دارند. همین هفته گذشته سازمان بیمه سلامت هم آماری از پرمصرف ترین داروها در سال گذشته منتشر کرد که نشان می‌داد متفورمین و لوزارتان از سایر داروها بیشتر تجویز شده‌اند. با توجه به آمار این سازمان بیمه، در 15 استان فروش داروهای دیابت از فروش داروهای بیماران قبلی و عروقی بیشتر بوده است. استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، اردبیل، همدان، قزوین، قم، اصفهان، یزد، کردستان، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، البرز، زنجان و گیلان این استان‌ها هستند.

در مقابل 16 استان هستند که بیماران قبلی و عروقی بیشتری داشته و پرمصرف‌ترین دارو در آن‌ها لوزارتان و بعد از آن متفورمین بوده است. این استان‌ها عبارتند از: تهران، سمنان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمانشاه، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، خوزستان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و بوشهر.

بیشترین هزینه برای دو آنتی بیوتیک‌ بوده

این‌ها پرمصرف‌ترین داروها به جهت تعداد بودند اما از نظر ریالی اوضاع کمی متفاوت است. دو آنتی بیوتیک آموکسی سیلین و سفکسیم‌ از این نظر بیشترین فروش را در سال گذشته داشتند؛ به این معنی که هزینه بیشتری برای خرید آن‌ها شده است.

به ترتیب آموکسی سیلین، سفکسیم، IVIG، ادالت کلد، انوکساپارین، متفورمین، استامینوفن، کوآموکسی کلاو 10 درصد ارزش ریالی بازار دارویی را در سال گذشته به خود اختصاص دادند.

این آمار نسبت به سال‌های گذشته هم تفاوت چندانی نمی‌کند به جز در سال 1400. در این سال داروی رمدسیویر پرفروش‌ترین داروی سال شده بود. این دارو با ۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بیشترین سهم ریالی بازار دارویی را به خود اختصاص داده‌ بود.

رمدسیویر همان دارویی است که دوران شیوع کرونا برای درمان آن به کار برده می‌شد و جان بسیاری را نجات داد. بر اساس آماری که در آن سال منتشر شد، بیش از 10 میلیون عدد رمدسیویر در سال 1400 به فروش رفته بود.