از گوشه و کنار دنیای سینما | نبرد فیوریوسا و گارفیلد برای فتح گیشه
از نخل کن تا سایه هوش مصنوعی بر سر سینما
هفت صبح| هفته گذشته جشنواره فیلم کن به کار خود پایان داد و بعد از سال‌ها، دوباره نخل طلا به یک سینماگر مستقل آمریکایی رسید. اما به غیر از موفقیت «شان بیکر»، اخبار و حواشی مربوط به دنیای سینما در روزهای گذشته کم نبوده است؛ از نگرانی‌ها پیرامون هوش‌مصنوعی و تاثیراتش در صنعت فیلم‌سازی بگیرید تا اکران جهانی «فیوریوسا» که استقبال گسترده تماشاگران و منتقدان را به همراه داشته است.
انتظارها به پایان رسید و بالاخره بعد از چند هفته تبلیغ در سراسر دنیا و حضور در جشنواره کن، «فیوریوسا: حماسه‌ای از مکس دیوانه» به سالن‌های سینما رسید و گیشه را تکان داد.
هنوز آمار فروش نهایی افتتاحیه معلوم نشده اما آخر هفته گذشته «فیوریوسا» به سختی توانست انیمیشن «گارفیلد» را کنار بزند و صدرنشین جدول فروش باشد. مجموع فروش جهانی دو روز فیلم نزدیک به 60 میلیون دلار است و افتتاحیه 100میلیون دلاری دور از دسترس به نظر نمی‌رسد. جالب اینجاست که «گارفیلد» با واکنش‌های شدیدا منفی از سوی منتقدان مواجه شده، درست مانند فیلم‌های لایواکشن دو دهه قبل که در آن‌ها بیل موری به جای این گربه نارنجی بی‌حوصله و بداخلاق صحبت می‌کرد اما طبعا بچه‌ها که مخاطبان اصلی اثر هستند، نظر دیگری دارند.
این بار جای گارفیلد، کریس پرت حرف زده که سال قبل هم در انیمیشن «برادران سوپر ماریو» صداپیشه اصلی بود. «برادران سوپر ماریو» هم از منتقدان امتیازات پایینی گرفت اما در پایان سال با نزدیک به ۱/۴ میلیارد دلار سودآورترین محصول سینمایی 2023 شد.
اما برگردیم به «فیوریوسا» و واکنش‌های سراسر تحسین و تمجید که به صرفا به منتقدان هم محدود نمی‌شود و چهره‌هایی چون ادگار رایت، فیلمساز و هیدئو کوجیمای بازی‌ساز در برابر فیلم عنان از کف داده‌اند. اکثرا فیلم را نه فقط فراتر از «مکس دیوانه: جاده خشم» بلکه اثری دست‌نیافتی در مقایسه با کل این فرنچایز توصیف کرده‌اند! منتقدانی هم که چندان از تماشای فیلم سر ذوق نیامنده‌اند، دیگر در بدترین حالت گفته‌اند که با تکرار همان تجربه «جاده خشم» مواجهیم. البته الگوی روایی «فیوریوسا» متفاوت است و بر خلاف «جاده خشم» که به تعقیب و گریز بی‌امان متکی بود، این یکی بیشتر به یک اکشن جنگی عظیم شباهت دارد. البته خیلی کیفیت حضور زوج این فیلم را هم در مقایسه با ترکیب شارلیز ترون و تام هاردی پایین‌تر دانسته‌اند. ساخته جدید جرج میلر با نقش‌آفرینی آنیا تیلور جوی و کریس همسورث اگر در هفته‌های آینده با افت فروش غیرمنتظره مواجه نشود، می‌تواند یکی از فاتحان سینمای امسال در آستانه تابستان باشد.
در رده‌های پایین‌تر جدول هم «قلمروی سیاره میمون‌ها» به 300میلیون دلار فروش رسیده و به نظر می‌رسد که طی هفته‌های آینده نهایتا به مرز 400میلیون دلار نزدیک شود. وضعیت برای «اگر» با 100 و «بدلکار» با 145میلیون دلار فروش ناامیدکننده است. نسخه دیجیتال «بدلکار» هم در روزهای گذشته منتشر شده که استقبال گرمی را به دنبال نداشته. اما روی سرویس‌های پلتفرم هم شاهد انتشار «اطلس» با نقش‌آفرینی جینفر لوپز بودیم. خانم لوپز این بار در یک اکشن تخیلی پر از انفجار و ربات به نبرد با هوش‌مصنوعی رفته که مانند فیلم‌های قبلی‌اش به سختی می‌شود آن را جدی گرفت مگر از سوی پسرهای نوجوان و پسرهای نوجوان سابق! البته تماشای «اطلس» و جینفر لوپز در آستانه 60سالگی شاید از جهت کنجکاوی پیرامون راز جوانی سلبریتی‌ها جالب توجه باشد.
فقط جنیفر لوپز نیست که این روزها با هوش‌مصنوعی به مشکل خورده! دو هفته قبل در دنیای واقعی شاهد رونمایی از نسخه جدید چت جی‌پی‌تی بودیم و پیشرفت‌های این هوش‌مصنوعی برق از سر مردم پراند. اما نکته اینجاست که کمپانی اوپن اِی.آی برای معرفی محصول خود سعی کرده بود که از ایده و تم فیلم «او» (ساخته اسپایک جونز) استفاده کند. وقتی معلوم شد که در طراحی این هوش مصنوعی از صدای اسکارلت جوهانسون (بازیگر «او» که در فیلم به‌جای هوش‌مصنوعی فیلم صحبت کرده بود) استفاده کرده‌اند، خشم خانم ستاره برانگیخته شد و اعلام کرد که با شکایت از کمپانی پیگیر سوءاستفاده از صدا و حقوقش خواهد بود.
دیوید کراننبرگ هم که برای فیلم جدیدش «کفن‌ها» در جشنواره کن حضور پیدا کرده بود، در گفت‌‌وگوهای خود به نگرانی‌اش درباره خطرات و سرعت پیشرفت هوش‌مصنوعی اشاره داشته است. کراننبرگ در مصاحبه با ددلاین توضیح داده که ترکیب هوش‌مصنوعی با جلوه‌های ویژه کامپیوتری می‌تواند نتایج شگفت‌انگیزی را به دنبال داشته باشد و درهای تازه‌ای را به روی تخیل در عالم سینما بگشاید اما به همان نسبت پیشرفت تکنولوژی و آمیختگی‌اش با سینما می‌تواند مایه ترس و نگرانی شود؛ چون شاید روزی دستورنویسی برای هوش‌مصنوعی به سطحی از کمال برسد که دیگر حضور نویسنده، کارگردان، بازیگر و کلاً فرایند تولید در صنعت سینما بی‌معنا شود. اینکه کراننبرگ بدبین هم چنین نگاهی به آینده دارد، در نوع خودش جالب به نظر می‌رسد.
نگرانی و دلواپسی در بین همه سینماگران به چشم نمی‌خورد و خیلی‌ها هم با خوش‌بینی نسبت به آینده مشغول به کار هستند. مثلا ست روگن در گفت‌و‌گو با ورایتی توضیح داده که چندان با کسانی‌که نگران مرگ سالن‌های سینما هستند، موافق نیست چرا که تجربه نشان داده تئاتر، کنسرت و موزه هم در گذر زمان دوام آورده‌اند و هنوز مخاطبان خود را دارند. سینما هم زنده می‌ماند و در شکل‌های مختلفی به حیات خود ادامه می‌دهد حتی اگر تعداد کسانی که برای تماشای فیلم‌ها روی پرده به سینما می‌روند، کمتر شود.
ظاهرا همین باور به بقا سینما باعث شده تا همچنان خیلی از سینماگران با هیجان و شوق کار خود را ادامه بدهند. نمونه‌اش استیون اسپیلبرگ است که فیلم بعدی‌اش اوایل سال 2026 به روی پرده خواهد رفت. البته هنوز معلوم نیست که کدام پروژه را برای تولید انتخاب کرده چون در سال‌های اخیر هم مشغول کار روی ایده اقتباسی مجدد از روی رمان منبع الهام فیلم «بولیت» با نقش‌آفرینی بردلی کوپر بود و هم به تازگی با همکار قدیمی‌اش دیوید کوپ به ایده‌ای درباره برخورد با بشقاب پرنده و موجودات فضایی رسیده بود. احتمالا به زودی شاهد رونمایی از فیلم بعدی این سینماگر 77ساله خواهیم بود.
استودیوهای بزرگ همچنان دنبال راهی برای احیای فرنچایز محبوب و قدیمی خود می‌گردند. برای مثال، جری بروکهایمر، تهیه‌کننده سری فیلم‌های «دزدان دریایی کارائیب» اعلام کرده که فعلا دو ایده برای بازگشت دزدان دریایی مطرح شده و شاید هر دو مورد به نتیجه برسد؛ یکی ادامه فیلم‌های قبلی با حضور مجدد جانی دپ در نقش کاپیتان جک اسپارو است و دیگری ساختن اسپین‌آف یا شاید ریبوت مجموعه با حضور کاراکتر جدیدی که نقشش را مارگو رابی بازی می‌کند. جانی دپ بعد از ماجراهایی که برایش پیش آمد و از سوی دیزنی و وارنر طرد شد، اعلام کرد که دیگر هیچ‌وقت حاضر به ایفای نقش جک اسپارو نخواهد بود و بعد از دو سال، سران دیزنی هنوز نتواسته‌اند که او را برای پوشیدن لباس دزدان دریایی راضی کنند.
در پایان اشاره‌ای هم داشته باشیم به یکی از فیلم‌های کنجکاوی‌برانگیز امسال که در روزهای گذشته اولین تصویر رسمی آن منتشر شده است؛ «ماشین کوبنده» ساخته جدید بنی سفدی و محصول کمپانی A24 یک درام ورزشی متفاوت و تیره و تار با نقش‌آفرینی دوین جانسون (راک) و امیلی بلانت که ظاهرا قرار است تجربه موفق فیلم‌هایی چون «جواهرات تراش‌نخورده» و «پنجه آهنین» را تکرار کند. فعلا ماه دسامبر برای اکران عمومی فیلم در نظر گرفته شده و یکی از مدعیان احتمالی فصل جوایز آینده خواهد بود و شاید زندگی حرفه‌ای آقای ستاره بدبدن را هم تغییر دهد.