جهان تازه‌ای در راه است
با روی کار آمدن ترامپ می‌توان گفت جهانی که طرفداران سیاست کانتی ترسیم کرده بودند، مرده است
هفت صبح| مفاهیم قدیمی در سیاست بین‌الملل دیگر کاربردی ندارند. اگر روزگاری در کتاب‌های رشته روابط بین‌الملل و سر کلاس‌ها می‌شنیدیم که دنیای جدید دیگر جنگی مانند آنچه در گذشته تجربه کرده را به چشم نخواهد دید، حالا کسی جرات ندارد چنین حرفی را بزند. معادلات بین‌المللی با حضور ترامپ در کاخ سفید و پررنگ‌شدن گروه‌های راست افراطی در اروپا، برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، عوض شده‌اند.
طی سال‌ها دو دیدگاه برجسته در مورد ماهیت روابط بین‌الملل وجود داشت. دیدگاه کانتی، بعد از جنگ جهانی دوم و پس از آنکه اروپایی‌ها ملتفت شدند توسعه‌طلبی و فاشیسم تاچه اندازه کشنده است، میانشان رونق پیدا کرد. بعد از جنگ سرد، تقریبا سراسر اروپا یک‌صدا خواهان روی آوردن به جهان کانتی شد. در این دیدگاه نظم و همکاری و صلح پایدار، تنها نجات‌دهندگان جهان از مرگ و جنگ توصیف شدند.
تعدادی کشورهای اروپایی دست از رقابت و کینه‌های قدیمی کشیدند و مرزها را بی‌معنا دانستند و حتی با انتخاب پولی واحد، از بعد اقتصادی با یکدیگر هماهنگی نسبی پیدا کردند. در واقع رویکرد غالب در سیاست بین‌الملل بعد از جنگ سرد براساس اصول لیبرالیسم تعیین شده بود. نظریه پرطرفدار در این دوره صلح دموکراتیک بود. ایده‌ای که می‌گفت کشورهای دموکراتیک به‌ندرت با یکدیگر خواهند جنگید.
با همه اینها سیاست بین‌الملل در معنای کلان آن اغلب هابزی بوده است. با روی کار آمدن ترامپ می‌توان گفت جهانی که طرفداران سیاست کانتی ترسیم کرده بودند، مرده است و نظریات هابز، روح جاری در سیاست بین‌الملل است. اصل حالا نه روی همزیستی با دیگری بلکه روی توسعه و منفعت‌طلبی است. البته کشورها در سیاست بین‌الملل همواره منافع ملی خود را بر هرگونه همکاری ترجیح می‌دادند.
با این حال صلح بین‌المللی هم از اهمیت زیادی برای غرب برخوردار بود. در حقیقت تا پیش از جنگ اوکراین، آنها می‌گفتند که دیگر تحمل فاجعه‌ای حتی در سطح جنگ بوسنی را در خاک کشورهای اروپایی ندارند. اما مقامات کشورهایی چون فرانسه این روزها، وضعیت خود را با شرایط پیش از جنگ جهانی دوم مقایسه می‌کنند. سیاست در جهان هابزی بر اساس منافع و رقابت تعیین می‌شود.
در جهانی که پیش رویمان قرار دارد، دیگر رقابت تسلیحاتی در نهان رخ نمی‌دهد و کشورهایی مانند آمریکا از بیان اینکه مایلند خاک دیگری را خرید و فروش کنند، مردمی را آواره کرده و جمعیتی را جابه‌جا کنند، ابایی ندارند. احتمالا این روزها روح امانوئل کانت، فیلسوف آلمانی عصر روشنگری به‌شدت در عذاب است و در مقابل توماس هابز، فیلسوف انگلیسی نگاهی به ما می‌اندازد و زیر لب می‌گوید: یادتان نرفته که گفته بودم انسان گرگ انسان است؟