یک معادله پیچیده سه‌مجهولی| پروژه بندر چابهار، چین و عراق
ترامپ تلاش کرده هرگونه معافیت برای ایران را لغو و راه‌های اقتصادی که ایران را به متحدانش وصل می‌کند ببندد
هفت صبح| در برگه‌ای که سه‌شنبه گذشته ترامپ آن را علیه ایران امضا کرد تا با رجوع به برگه، توان اعمال فشارحداکثری به تهران را داشته باشد، از پروژه بندر چابهار، چین و عراق نام برده شده است. در واقع ترامپ تلاش کرده هرگونه معافیت برای ایران را لغو و راه‌های اقتصادی که ایران را به متحدانش وصل می‌کند، ببندد.
می‌توان گفت این اقدام برای هر سه کشور خبر بدی است. رئیس‌جمهور آمریکا در بخش اول از بند ب یادداشت خود از وزارت‌خارجه ایالات‌متحده درخواست کرده تا معافیت‌های تحریم‌ها علیه ایران را، به‌ویژه آنهایی که هر درجه‌ای از تسهیلات اقتصادی را برای ایران فراهم می‌کند، از جمله موارد مربوط به پروژه بندر چابهار، اصلاح یا لغو کند.
بندی که از آن حرف می‌زنیم می‌تواند یک خبر بد برای هندی‌ها باشد که اخیرا روی تجارت با ایران و استفاده از بندر چابهار، حساب باز کرده بودند. آنها به چابهار به‌عنوان یک راه اتصال به منطقه نگاه کرده و بخشی از منافع استراتژیک خود را در احیای طرح چابهار می‌دیدند. درحال‌حاضر هند نسبت به همکاری‌های خود درخصوص بندر چابهار با ایران عقب‌نشینی نکرده و وزیرخارجه این کشور گفته دهلی‌نو به‌دنبال آن است تا آمریکا را برای عقب‌نشینی از تصمیم خود متقاعد کند.
مسئله بعدی با به صفر رساندن صادرات نفتی ایران گره خورده است. ترامپ از وزارت‌خارجه و خزانه‌داری ایالات‌متحده خواسته تا یک کارزار قوی ترتیب دهند که صادرات نفت ایران از جمله به پکن را به صفر برسانند. چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است. طبعا ترامپ قادر نخواهد بود که صادرات نفت کشورمان را به صفر برساند؛ اما در مورد چین ممکن است که این کشور در آینده راهی به جز قبول خواسته‌های ایالات‌متحده نداشته باشد و دست‌کم آن میزان از نفت ایران را که به طور رسمی از تهران خریداری می‌کند، کاهش دهد.
از طرف دیگر تحریم‌های جدید آمریکا بیش از ۱۲ نفر و شرکت در چین، هند و امارات متحده عربی را هدف قرار داده‌اند. چینی‌ها از اینکه دست هند از همکاری با ایران در چابهار، احتمالا کوتاه می‌شود، خشنود خواهند بود. بعید به‌نظر می‌رسد که چینی‌ها در مقابله با تصمیم ترامپ بخواهند تمام و کمال سمت تهران را گرفته و به سمت مرد بدنام کاخ سفید سنگ‌پرانی کنند.
مشکل بعد برای کشور همسایه، عراق است. رئیس‌جمهور ایالات‌متحده در یادداشت اخیر مستقیما گفته که وزارت‌خزانه‌داری نباید اجازه دهد تا ایران از سیستم مالی عراق برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کند. این مسئله می‌تواند فشار به بغداد را افزایش داده و دولت این کشور را وادار کند تا با وجود روابط دوستانه با تهران، سیاستی همسو با ایالات‌متحده را در پیش بگیرد.
اما لغو معافیت‌های عراق از تحریم‌های ایران مسئله اساسی‌تری است. هر چند عراقی‌ها اغلب در پس دادن پول ایران تنبلی کرده و البته مشکلاتی را پیش رو داشته‌اند، اما آنها در تامین برق و گاز خود، روی ایران حساب باز می‌کنند. تقریبا تمام شهرهای عراق با مشکلات عمده در بخش برق روبه‌رو هستند که این وضعیت می‌تواند با ممنوعیت معافیت‌ها بدتر شود. بعید به‌نظر می‌رسد که با وجود این خطر بزرگ که حتی امنیت ملی عراق را تهدید می‌کند، مقامات این کشور بتوانند به دستور ترامپ در قبال لغو ممنوعیت‌ها «نه» بگویند.