تایم گراف| متر یا گراف
یک اشتباه رایج که باید از آن دوری کنید
هفت صبح| از رایجترین اشتباهات دنیای ساعت، یکی دانستن واژههای «کرونوگراف» و «کرونومتر» است. به یاد دارید مربیان ورزش در مدرسه دستگاهی به گردن داشتند که «کورنومتر» میخواندیم اما نه تنها کورنومتر، بلکه کرونومتر هم نبود؛ کرونوگراف را یک عمر کرونومتر دانستیم.
کرونوگراف وسیلهای است که بازهای از زمان را اندازهگیری میکند، بین هنگامی که کرونوگراف فعال شده تا هنگامی که متوقف میشود. بسیاری ساعتها به این امکان مجهزند. ساعتهای کرونوگراف میتوانند کوارتز یا مکانیکی و با هر قیمتی باشند: از ۲۰۰ هزار تا دهها میلیارد تومان. این از کرونوگراف، که نامش هم نشاندهنده کاربرد آن است؛ کرونو+گراف: نشاندهنده زمان.
اگر بخواهم خودم یک تعریف اختصاصی از کرونوگراف ارائه دهم، احتمالا این نزدیکترین مورد به حالت ایدهآل است: قابلیت اندازهگیری یک بازه از زمان با ابتدا و انتهای دلخواه.
کرونومتر اما به معنای واقعی کلمه یک چیزِ مطلقا متفاوت است؛ کرونومتر یک ویژگیست؛ ویژگیای که ساعتها دارند یا ندارند، و برای تأیید داشتنِ آن باید در اختیار یکی از مؤسسههای سنجشگر کرونومتری قرار گیرند تا پس از تستهای متعدد، صلاحیتشان برای کسب آن مشخص شود.
یکی از معتبرترین و معروفترین مؤسسههای سنجشگر کرونومتری، COSC یا Contrôle Officiel Suisse Des Chronomètres است. COSC را برای سادگی «کاسک» تلفظ میکنند و ساعتهایی را که از پسِ آزمایشهای این مؤسسه برمیآیند، دارای گواهی کاسک، COSC certified یا Chronometer certified میخوانند. این گواهی یک نوع مدرک برای دقت زمانسنجی در شرایط مختلف است، همانطور که خود واژه نیز نشان میدهد؛ کرونو+متر: سنجنده زمان یا زمانسنج.
مهمترین آزمایشهای کاسک از این قرارند: موومنت ساعت باید طی مدت ١۵ روز، هر کدام از وضعیتهای قرارگیری را (صفحه ساعت رو به بالا، صفحه ساعت رو به پایین، ایستاده روی ساعت ۶، ایستاده روی ساعت ٣ و روی ساعت ٩، ایستاده روی ساعت ١٢) در سه دمای ٨ درجه، ٢٣ درجه و ٣٨ درجه سانتیگراد تجربه کند. نتیجه این آزمایش است که اهمیت دارد؛ ساعت نباید در طول این مدت کمتر از منفی ۴ ثانیه و بیشتر از مثبت ۶ ثانیه در روز خطای زمانسنجی داشته باشد. بنا بر این داریم از یک بازه خطای ۱۰ ثانیهای حرف میزنیم.
اگر یک ساعت این مجموعه تستها را با موفقیت از سر بگذراند، COSC certified یا دارای گواهی کاسک است و روی آن واژه Chronometer را میبینید.
یکی از سوءتفاهمهای اصلی در مورد کسب گواهی کرونومتری آن است که بسیاری میپندارند موومنت باید از نقطه صفر دارای این گواهی باشد اما واقعیت این است که وقتی کمپانی برند ساعت، موومنت را از سازنده خرید، سپس از طرف خودش آن را به مؤسسه کرونومتری میفرستد.
از سوی دیگر لازم است حتما به یک نکته مهم اشاره کنم. اگر روی ساعتی به واژه کرونومتر اشاره نشده بود لزوما به این معنی نیست که خطای زمانسنجیاش بیش از مقدار یادشده است چرا که ثبتنام ساعتها برای کسب گواهی کاسک هزینه قابلتوجهی دارد و بعضی از کمپانیهای ساعت کلا قیدش را میزنند.
در انتها یادآوری میکنم، فقط یک عدد از یک رفرنس نیست که آزمایشها را از سر میگذراند، بلکه تکتک ساعتهای رفرنس این آزمایشها را از سر میگذرانند. این یعنی اگر ساعت شما کرونومتر است، حتما ١۵ روز دراختیار COSC بوده و از آزمایشها سربلند بیرون آمده.
یک علاقهمند به ساعت و حتی یک مشتریِ حرفهای باید برای درک و فهم بهتر این حوزه، برای دایره واژگان دنیای ساعت اهمیت قائل باشد. گذشته از معرفی و بررسی برندها و ساعتهای مختلف و روایت تاریخ این هنر، در ستون تایمگراف به مرور واژههای تخصصی اصلی دنیای ساعت نیز میپردازیم.