چهار یادداشت حاشیهای درباره سینما و بازیگرها
روزنامه هفت صبح | یک: هفته را با پست اینستاگرامیهانیه توسلی شروع کردیم که از خاطرات دردناک ۲۰سال پیش خود گفته بود و از تجاوز و آزار و پیوستن به جنبش میتو. هانیه توسلی زاده همدان و از تحصیلکردههای رشته تئاتر که با فیلم کوتاه روی جاده نمناک از مهدی کرمپور وارد سینما شد و با فیلم بلند شام آخر ساخته فریدون جیرانی درخشید.در سالهای ۸۱ تا ۸۳ به نظر میرسید به ستاره اول سینمای ایران بدل شده است.
بهخصوص برای بازی در فیلم شبهای روشن ساخته فرزاد موتمن و بازی در سریال وفا و همینطور حضورش به عنوان بازیگردان در فیلم دیشب باباتو دیدم آیدا ساخته رسول صدرعاملی.اما خب بعدش کمکم از صدر جدول فاصله گرفت (هرچند به خاطر بازی در فیلم دهلیز سیمرغ گرفت) او گرایشات اصلاحطلبانه و فرهنگی دارد و بین سطوح مختلف بازیگران زن سینمای ایران در گردش است.کتاب معرفی میکند و موسیقیهای مطرح غربی را در صفحه اینستاگرامش معرفی میکند ومشخص است که دلباخته فضای مجازی است و آنجا نفس میکشد.
۴۰ساله است و مجرد و نام هیچ چهره مطرح سینمایی در ارتباط با او مطرح نشده است.برای همین پست اینستاگرامیاش غافلگیرکننده بود. ۲۴ ساعت بعد در حالی که خیلیها میخواستند طبق روال این افشاگریها در پستهای بعدی نام و مشخصات ضمنی فرد آزارگر را بدانند شهره قمر بازیگر ۲۷ساله اهل سنندج در یک پست اینستاگرامی به حمایت از هانیه توسلی بلند شد و نام یک تهیهکننده مشهور فیلمهای عامهپسند را به عنوان آزارگر به خودش طرح کرد!شهره قمر سالهاست که نه به عنوان بازیگر که بیشتر به خاطر حملاتش به چهرههای مشهور سینما و تلویزیون در فضای مجازی معروف شده است.
حملات تندش به ترانه علیدوستی،حامد بهداد،بهنوش بختیاری،مهناز افشار و…. او در حملاتش مواضع سیاسی تندی اتخاذ میکند و مثلا ترانه علیدستی را به داشتن دیدگاههای براندازانه متهم کرده است. بههرحال نوع متنی که شهره قمر به اشتراک گذاشته بود به شکلی بود که بعضی به این نتیجه رسیدند که هر دو نفر قربانی یک نفر بودهاند.
در این میان نام یک کارگردان بسیار مشهور و معتبر هم زمزمه میشد.به هرحال کمتر کسی فکر میکرد هانیه توسلی و شهره قمر مشترکا یک نهضت مدل میتو را پیش ببرند. احتمالا هانیه توسلی هم متوجه غرابت این موضع شد و در یک پست دیگر ضمن اعلام همدردی با آزاردیدگان گفت که در دوران حضورش در سینما و تئاتر کوچکترین آزاری متوجهش نشده و خلاصه از محیط ابراز رضایت کامل کرد.خدارا شکر.
* دو: فیلم دختر ایرانی را از طریق فیلیمو دیدم.راستش همان شبی که پرسپولیس به الوحده باخت برای کمیتسلای ذهن و روحم دنبال یک کمدی سبک بودم و دختر ایرونی را دیدم.محصول ۱۳۸۱٫ با بازی هدیه تهرانی و امین حیایی و کارگردانی محمد حسین لطفی. خب کمدی سبکی بود و مفرح و طبق معمول با یک پایان افتضاح که قرار بوده ضرب شست فیلمنامهنویس باشد و به جایش فیلم را در انتها به یک محصول مغشوش و بیسروته بدل کرده بود که تمام شناسنامه شخصیتها را در ذهن تماشاگر مخدوش میکند.بگذریم.
دو نکته این فیلم داشت اولا در سال ۱۳۸۱ دختران و زنان طبقه متوسط حداقل در سینما کاراکترهای کنشمند،قابل لمس و قدرتمندی را ارائه میدادند.بخشی از این نوع کاراکترهای تهاجمی ناشی از بروز بازیگری استثنایی به نام هدیه تهرانی بود و هم ناشی از فضای خاص سیاسی و اجتماعی آن دوران که بر وفق مراد طبقه متوسط قرار داشت.راستش طبقه متوسط بعد از آن روزهای رونق و حاکمیت دیدگاهش بر جامعه ایرانی دوران سختی را تجربه کرد.در دوران احمدینژاد نادیده گرفته شدند.
با گشت ارشاد آن مدلی که سردار رادان سردمدارش بود مورد تحقیر قرار گرفتند و در دهه ۹۰ با آغاز تحریمها و مشکلات اقتصادی بیش از پیش به حاشیه رفتند و در حریم فضای مجازی ساکن شدند. پرخاشگر و عصبی و خب وقتی که به دوران سالهای ۸۰ تا ۸۴ نگاه میکنم آن هم از دریچه یک فیلم سینمایی میتوانم ببینم که طی این سالها چقدر فراز و نشیب داشتهاند.
* سه: آناهیتا درگاهی بازیگر ۳۵ساله که ستاره بختش در عرصه بازیگری رو به اوج قرار دارد و خب این برای کسانی که سال پیش هنرنماییاش در فیلم چشم و گوش بسته را دیده بودند خبر غافلگیرکنندهای نیست.او مهمان برنامه فریدون جیرانی در فیلیمو بود و آنجا در شرح رزومه بازیگریاش از بازی در نمایش سه خواهر نوشته برتولت برشت یاد کرد.
جیرانی یک لحظه شکاکانه حرف او را برید و گفت نمایش سه خواهر؟ و وقتی درگاهی تایید کرد ترجیح داد دیگر پی ماجرا را نگیرد.شاید نخواست با تصحیح اشتباه درگاهی خوراک آماده شده برای فضای مجازی را هدر دهد. خب مسئله اینجاست که سه خواهر به آنتوان چخوف تعلق دارد و متن بسیار مشهوری است. این حمله به درگاهی به خاطر این اشتباه ادامه یافت تا بالاخره او با انتشار پستی با لحنی طنزآمیز پوزش خواست.خب واقعا برای هرکسی میتواند پیش بیاید.اما در اصل برای یک بازیگر تئاتر این مسئله کمی سنگین است و شاید نشان از نوعی کفایت مطالعه و تلاش میکند.نمیدانم.
راستش به نظرم خانم درگاهی باید مواظب دوره حرفهای خود باشد. بازیگر بسیار بااستعدادی است اما مثلا در خوب، بد، جلف در تمام فصل جزیره او رسما زیر حد متوسط بازی میکند و بهخصوص موقع فریاد زدن بر سر شکیب شجره یا پژمان جمشیدی و وقتی میخواهد صدایش را بلند کند و پرخاشگر باشد نتیجهاش خیلی بد است.یک بار دیگر از سه خواهر شروع کنید.
* چهار: حالا که در حال نوشتن ستون روزنامهها در ۴۴ سال پیش هستم متوجه شدهام که این شایعه اکران فیلمهای مطرح در سنماهای تهران چقدر بیپایه بوده.در واقع از سال ۵۴ به بعد جریان اکران فیلمهای خوب دیگر قطع شده بود و سالی یک یا دو فیلم روز حداکثر به پرده سینماها راه مییافت.اختلاف نفتی ایران با کمپانیهای نفتی آمریکا سرقیمت هر بشکه نفت و مالکیت بسیاری از کمپانیهای فیلمسازی توسط شرکتهای نفتی موجب تحریم ایران شده بود و در این میان کمدیهای بنجل و سکسی فرانسوی و ایتالیایی که با قیمت بسیار کمی خریداری میشدند پرده سینماهای تهران را پر کرده بودند.
یعنی در سالهای ۵۴ تا ۵۷ به ندرت فیلم درست و حسابی روز بر پرده سینماهای تهران ظاهر میشده است.برای همین پدرخوانده؛ پدرخوانده ۲،کاباره،محله چینیها،نشویل،شبکه،آنی هال و… هیچکدام به اکران عمومیدر ایران نرسیدند.حتی با لغو تحریمها هم به نظر میرسید اگر انقلاب هم نمیشد باز هم بخش بزرگی از سالنهای سینماهای تهران به همان بنجلهای فرانسوی و ایتالیایی اختصاص مییافت.