۴۵دقیقه سرنوشتساز طرح صیانت در بهارستان
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| همه چیز در ۴۵ دقیقه اتفاق افتاد؛ سرنوشت طرحی که به طرح صیانت معروف شده دیروز در ۴۵ دقیقه تغییر کرد. در ۴ سکانس میتوانیم خلاصهای از آنچه را که دیروز در صحن علنی گذشت تعریف کنیم. چهار سکانسی که توضیح میدهد چه طور شد که طرح صیانت همانطور که بود باقی ماند و نسبت به قبل تغییری نکرد.
سکانس اول: چند روز پیش ۲۰ نماینده مجلس نامهای به قالیباف نوشتند تا رسیدگی به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی لغو شود. این یعنی چه؟ یعنی اینکه طرح به قوت خودش در دست بررسی بماند اما به جای اینکه یک کمیسیون در مجلس آن را تصویب کند، در خود صحن و با آرای همه نمایندهها بررسی شود.
این اصل ۸۵ را نمایندهها نشست علنی ششم مرداد در طرح صیانت تصویب کرده بودند. همانطور که احتمالا میدانید، طرحهای مجلس همیشه در صحن عمومی تصویب میشوند. این بار ولی در طرح صیانت اینطور آمده بود که پس از تصویب در کمیسیون مشترک، دیگر به نشست علنی ارسال نشود. به جایش آن را مستقیماً به شورای نگهبان بفرستند تا در صورت تایید برای مدتی معین به شکل آزمایشی اجرا شود. پس تا اینجای کار فهمیدیم که موضوع طرح دیروز کنار گذاشتن یا نگذاشتن طرح صیانت نبود.
سکانس دوم: دیروز مجلس نشست علنی داشت و اول قرار بود که برای این طرح نمایندهها یک رای استمزاجی بدهند. از اسمش هم پیداست؛ رای استمزاجی، بیشتر این را بررسی میکند که مزاج نمایندهها درباره یک رای چیست؟ رای استمزاجی رای رسمی نیست. اکثریت نمایندهها اول اینطور رای دادند که رسیدگی به طرح صیانت از حقوق کاربران از اصل ۸۵ قانون اساسی خارج شود. موافقان ۱۴۴ نفر بودند و ۸۵ نفر هم مخالفت کردند. تا اینجا همه تصور کردند که طرح صیانت از اصل ۸۵ قانون اساسی خارج شده است. تا اینکه ۴۵ دقیقه بعد ماجرا عوض شد.
سکانس سوم: در این زمان تعدادی ثبت نام کرده بودند که از این موضوع دفاع کنند و پشت تریبون حرف بزنند. تعدادی دیگر هم میخواستند در مخالفت با آن سخنرانی کنند. از مخالفها رضا تقیپور(نماینده تهران)، روحالله عباس پور(نماینده مردم بوئین زهرا و آوج) و از موافقان مجتبی توانگر(نماینده تهران) و محمدحسین فرهنگی (نماینده تبریز) پشت تریبون آمدند و نطقهایشان را ارائه دادند.
سکانس چهارم: رای گیری واقعی این بار برگزار و ۳۰ ثانیه بعد تمام شد. این بار ۱۴ نفر از موافقان رای قبلی از آرای خود برگشتند؛ برخی از آنها رای ممتنع دادند و برخی دیگر رایشان را به مخالفت با آن تغییر دادند. در پایان نمایندگان با ۱۳۰ رای موافق، ۱۲۱ رای مخالف و ۷ رای ممتنع درنهایت نمایندهها با لغو بررسی این طرح بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی موافقت نکردند و قرار شد طرح در همان کمیسیون ویژه بررسی و تصویب شود و دیگر به صحن نیاید. یعنی به یک زبان دیگر دیروز ۲۶۲ نفر در مجلس حضور داشتند که تعداد آرای موافق به ۵۰ درصد نرسید و ۴۹٫۶ درصد آرا را به دست آورد.
حالا آنهایی که از رای خود برگشتند چه افرادی بودند؟ صادق نیکو، یکی از چهرههای رسانهای نزدیک به قالیباف، اینطور گفت که عفت شریعتی، محمد صالح جوکار، عبدالرضا مصری و محمدرضا حاجی بابایی چهار نمایندهای بودند که با وجود حضور در جلسه علنی مجلس، در رای گیری شرکت نکردند ولی اگر فقط یکی از آنها رای موافق میدادند ماجرا تمام بود. حالا آنها چرا شرکت نکردند؟ عبدالرضا مصری در گفتوگو با خبرآنلاین، در توضیح دلیل عدم شرکت در رای گیری گفته است: «این اتفاقی معمول است، ممکن است کسی تلفن ضروری داشته باشد و رای ندهد، برخی در مجلس هستند و رای نمیدهند.
بعد هم توضیح داده که سیستم رایدهی برای صندلی او تعریف نشده بود. چون که هفته پیش سیستم رایدهی او در صندلی هیات رئیسه تعریف شده بود ولی روز پیش نیکزاد اداره جلسه را به عهده داشت. در ۳۰ ثانیه هم نمیتوانسته سیستم را تغییر دهد. اینطور میشود که او از رای دادن بازمیماند. البته برخی هم میگفتند نطقهای نمایندههای مخالف آنقدر قوی نبوده که بتواند نمایندهها را جذب خودش بکند. از آن طرف گفته شده که نطق موافقان، مثل رضا تقیپور درباره اینکه «این عملیات شناختی توسط دشمنان ریخته شده» بر سرنوشت طرح تاثیر گذاشته است.
آن چهار نفر
خب تا اینجا دیدیم که روز گذشته رای چهار نفر در سرنوشت این طرح تاثیر مهمی میگذارد. آن چهار نفر که بودند؟
عبدالرضا مصری: مصری نماینده ۶۵ ساله مردم کرمانشاه است. او قبلا دورههای هفتم، نهم، دهم و یازدهم هم در صندلیهای سبز مجلس نشسته. مصری در دولت اولی احمدینژاد وزیر رفاه بود ولی در دولت دوم به عنوان سفیر ایران به ونزوئلا رفت. زمانی که او در وزارت رفاه حضور داشت، سازمان تامین اجتماعی روزنامه خورشید را منتشر کرد و دیگر از سال ۱۳۸۸ به بعد منتشر نشد. آخرین اظهار نظر او که حاشیهساز شد، به انتخابات ۱۴۰۰ برمیگردد.
او گفته بود: «حاصل انتخاباتهای پرشور، انتخابات نادرست بوده است و اتفاقات دیماه ۹۶ یکی از نتایج آن است.» قبل از این مصری بر سر زلزله دلخراش کرمانشاه و پول جمع کردن سلبریتیها پشت تریبون مجلس گفته بود که آنها کمکهای نقدی را برای خودشان جمع کردند که با واکنش تند علی دایی روبهرو شد. در همان دوره قبلی مجلس بود که مصری برای اولین بار برای اداره مجلس کنار صندلی رئیس مجلس نشست. او بعد از شکست لیست امید به جای علی مطهری برای سه سال روی صندلی نایب رئیسی مجلس نشست.
حمیدرضا حاجیبابایی: حمیدرضا حاجی بابایی، نماینده ۵۲ ساله مردم همدان است. او قبلا وزیر آموزش و پرورش در دولت محمود احمدینژاد بوده. از سال ۱۳۷۵ به بعد به جز دوره نهم، همیشه به عنوان نماینده در مجلس حضور داشته. در دورهای که حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش دولت بود حاشیههای مهمی مثل تصادف اتوبوسهای راهیان نور وآتشسوزی مدرسهای در شینآباد اتفاق افتاد. همان دوره و همان اتفاقها بود که حاجی بابایی، عبارت معروف «از الان تا قیامت بابت هر اتفاقی که در آموزش و پرورش میافتد عذرخواهی میکنم» به زبان آورد.
عفت شریعتی: عفت شریعتی، متولد ۱۳۳۱ و نماینده زرند است. قبلا از سمت مردم مشهد هم در دورههای پنجم، هفتم و هشتم، نهم به بهارستان آمده بود ولی این دوره از سمت مردم زرند به عنوان اولین نماینده زن راهی مجلس شد. شریعتی مسئولیتهای سیاسی دیگری هم در جامعه زینب کل کشور و جامعه زینب مشهد دارد. سال ۱۳۸۵، او نماینده ایران در سازمان ملل بود که به زبان عربی نطقی ارائه کرد. پیش از این یک کانال تلگرامی ادعاهایی درباره جعلی بودن مدرک تحصیلیاش ارائه کرده بود ولی تکذیب شد.
عفت شریعتی تا امروز طرحهای مهمی مثل طرح افزایش مرخصی زایمان و طرح سهم الارث زنان را به مجلس آورده. از قضا این نماینده مجلس وقتی داشت از مشهد در انتخابات شرکت میکرد، در شعارهای خود نوشته بود که «بیایید نگذاریم زنان از مجلس حذف شوند» که به مذاق برخی از رسانهها خوش نیامد. چهار سال پیش هم وقتی ورزشگاه ثامن در مشهد افتتاح شد، برخلاف انتظارها، او در ورزشگاه حاضر شده بود. البته که شریعتی از موافقان طرح صیانت بوده و میگفت که این طرح دنبال سالمسازی فضای مجازی است.
محمد صالح جوکار: جوکار یک بار دوره نهم نماینده مجلس بوده و یک بار هم حالا در دوره یازدهم. این بین او در سپاه پاسداران، سمت معاون حقوقی و پارلمانی را به عهده داشت. او امروز با ۵۶ سال سن، نماینده مردم یزد است. جوکار همان نمایندهای است که سال پیش گفته بود: «اجرای طرح اینترنت ملی در سند همکاری ایران و چین آمده و فیلترینگ در اینترنت ملی راحت تر است.» پس شکی نمیشود داشت که او هم از موافقان طرح بوده. آخرین اظهار نظر جنجالی او هم همین خرداد ماه بوده که گفته بود:« اگر بخواهیم میتوانیم دولت روحانی را ساقط کنیم.»