تاثیر شبکههای اجتماعی بر سرنوشت آثار سینمایی و تلویزیونی
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی| مراسم اسکار ۲۰۱۴ را میتوان اولین آوردگاهی دانست که از عضو جدید، قدرتمند و پرنفوذی در زندگی بشر پرده برمیداشت؛ «شبکههای اجتماعی». مجری این مراسم الن دیجنرس و حامی مالی اصلی این دوره نیز شرکت سامسونگ بود. الن در طول مراسم سعی کرد به بهانههای مختلف گوشی تلفن همراه سامسونگش را از جیب کتش بیرون بیاورد، آن را به نمایش بگذارد و از قابلیتهای آن سخن بگوید.
او برای نشان دادن کیفیت بالای دوربین سلفی این گوشی، تعدادی از بازیگران را دورهم جمع کرد تا عکس یادگاری بیاندازند. در این عکس جرد لتو، مریل استریپ، کوین اسپیسی، آنجلینا جولی، برد پیت، جنیفرنس لارنس، الن دیجنرس و بردلی کوپر حضور داشتند. الن بلافاصله این عکس را در حساب شخصی توئیتر خود منتشر کرد. انتشار این عکس، رکوردهای بازدید در شبکههای اجتماعی را بهطور شگفتانگیزی جابهجا کرد و تنها در ساعت اول انتشار بیش از ۸۷۰ هزار بار ریتوئیت شد.
دیروز تعداد ریتوئیتهای این عکس به بیش از ۲.۴ میلیون رسید. در آن روزها که بازار عکسهای سلفی تازه داغ شده بود و اخبار زرد جای پای خود را در شبکههای اجتماعی تازهکار سفت میکرد، گمان میرفت که فضای مجازی در این حوزه همینقدر مفرح و البته کمخاصیت باشد. اما الن دیجنرس در شروع همین مراسم جملهای را به زبان آورد که در آن زمان چندان جدی گرفته نشد.
فیلم «۱۲ سال بردگی» به کارگردانی اسپایک لی و تهیهکنندگی برد پیت یکی از نامزدهای آن دوره از مراسم اسکار بود و پیش از این مراسم طوفانی مبنی بر حمایت از این فیلم بهعنوان فیلم برگزیده اسکار توسط داوران در فیسبوک راه افتاد. رفتهرفته به تعداد کاربرانی که اصرار داشتند جوایز اسکار بهخاطر رنجی که سیاهپوستان در طول تاریخ کشیدند، حق فیلم «۱۲ سال بردگی» است، افزوده میشد تا اینکه کار بهجایی رسید که الن مجبور شد به شوخی و کنایه در شروع مراسم بگوید «یا امشب همه جوایز به فیلم «۱۲ سال بردگی» میرسد یا همه داوران و ما نژادپرستان بیخاصیت هستیم!».
جالب است بدانید همانطور هم شد و جوایز اصلی این دوره از مراسم اسکار به فیلم «۱۲ سال بردگی» رسید. این شروع یک جریان تازه در تولیدات سینمایی و تلویزیونی بود و از آن پس سازندگان آثار تصویری در آمریکا سعی کردند سلیقه و دغدغه مخاطب و نبض روز جامعه را بسنجند و سقف فیلمهایشان را بر ستون این مسائل بنا کنند. این حرکت موازی و توامان فیلمسازان و کاربران شبکههای اجتماعی چند سالی ادامه داشت و حداقل از منظر تجاری تجربههای موفقی مانند فیلمهای کمپانیهای مارول و دیسی را رقم زد. اما فضای مجازی و شبکههای اجتماعی در سیر تطور و تحول خود بر همان سبک و سیاق پیشین باقی نماندند.
فضای این پلتفرمها به سمتی حرکت کرد که خط و ربط صدای غالب در آنها مشخص بود و کاربران یا باید با آن همراه میشدند یا صدایشان به گوش هیچکس نمیرسید و در هیاهوی صدای غالب گم میشد. از اینرو امروز مسائلی در تولید فیلمها و سریالها بهوجود آمده که بیشتر شبیه به یک شوخی تلخ است.پروژه منهتن با سکانداری رابرت اوپنهایمر، فیزیکدان نظری مشهور جهان، پروژهای بود که در سالهای جنگ جهانی دوم به ساخت بمب اتمی توسط ارتش آمریکا انجامید. بر اساس مستندات موجود هیچکدام از دانشمندان حاضر در پروژه منهتن سیاهپوست نبودند.
حال کریستوفر نولان، نویسنده و کارگردان آمریکایی که فیلمی با محوریت شخصیت اوپنهایمر با بازی کلین مورفی ساخته که آماده نمایش است. کاربران فضای مجازی آمریکا در طول ساخت این فیلم دو کمپین علیه این فیلم بهراه انداختند. در کمپین اول نوجوانان آمریکایی اعلام کردند که یا کریستوفر نولان به پراکندگی نژادی در آمریکا توجه میکند و تعدادی از بازیگران نقش دانشمندان حاضر در پروژه منهتن را از میان سیاهپوستها انتخاب میکند یا این فیلم توسط نوجوانان تحریم میشود.
پس از آنکه روابط عمومی فیلم اعلام کرد که این داستان روایتگر تاریخ است و تاریخ را نمیتوان به دلخواه کسی تغییر داد، خشم این گروه مضاعف شد و در بیاینه جدیدی اعلام کردند حال که نولان و تیم سازنده فیلم سینمایی اوپنهایمر قصد همکاری با مخاطبان و درک شرایط جامعه ندارند، نهتنها باید خواسته قبلی را مبنی بر حضور سیاهپوستان در جمع دانشمندان پروژه منهتن بپذیرند بلکه باید اوپنهایمر را برای حمایت از اقلیتهای جنسی جامعه، شخصیتی همجنسگرا نمایش دهند.
جالب است بدانید اوپنهایمر دارای همسر و ۲ فرزند بوده است. تعداد مخاطبان نوجوان سینمای آمریکا تعداد قابلتوجهی است و داغ و داغتر شدن این کمپین در توئیتر ممکن است به درآمد فیلم در اکران عمومی ضربه بزند. از سوی دیگر سریال بریجرتون را داریم که محصول نتفلیکس است و تاکنون ۲ فصل از آن منتشر شده و موجبات شادی و رضایت مخاطبان را فراهم کرده است. بریجرتون موفقترین محصول نتفلیکس است.
این سریال در آمریکا و ۹۲ کشور دیگر جهان بینندههای پروپا قرصی دارد و فصل دوم آن تاکنون پربینندهترین محصول تلویزیونی جهان بوده است. این سریال محبوب داستان یک خانواده اشرافی بریتانیایی را از دل تاریخ به تصویر کشیده است. نکته جالب این سریال استفاده از بازیگران سیاهپوست برای ایفای نقش اعضای خانوادههای اشرافی بریتانیایی است. حتی بازیگر نقش ملکه شارلوت در این سریال نیز از میان بازیگران سیاهپوست انتخاب شده است.
این در حالی است که نهتنها سیاهپوستها در هیچ زمانی عضو خانوادههای اشرافی بریتانیا نبودند بلکه از ملکه شارلوت و چهرهاش تابلوهای نقاشی متعددی موجود است. سازندگان این سریال در پاسخ به انتقادات به جنبههای امانتدارانه تاریخی این اثر اعلام کردند که سریالهای تاریخی لزوما نباید بر مدار مستندسازی پیش بروند و چه بهتر که در تمامی آثار تلویزیونی پراکندگی نژادی جامعه هم لحاظ شود و بینندگان سیاهپوست این سریال نیز با دیدن این محصولات و تماشای بازیگرانی از نژاد خودشان در این اثر، قوت قلب بگیرند و با اشتیاق بیشتری داستان را دنبال کنند!
قدرت تعیینکننده همین جریان در شبکههای اجتماعی سبب شده است تا روز گذشته جولیانا جوئل، بازیگر پورتوریکویی اعلام کند صداپیشه نقش نیکی، اولین شخصیت ترنس تاریخ کمپانی دیزنی در انیمیشن «خانه کبوترهای نامهبر» است. جالب است بدانید این نقطه پایان کار نیست و نوبت به کمیکهای مارول و دیسی رسیده است و کاربران فضای مجازی تقاضا دارند که برخی از ابرقهرمانهای این کمپانی مانند بتمن و رابین، علاوه بر وظیفه نجات جهان، نماینده زوجهای همجنسگرا در آثار ابرقهرمانی باشند!
اینطور که پیداست فرمول ساخت آثار جدید در سینما و تلویزیون آمریکا به این صورت است که ابتدا باید یک نقش اصلی برای سیاهپوستها و یک نقش اصلی هم برای نماینده جامعه همجنسگرایان! در نظر گرفت و سپس بهدنبال ادامه ماجرا و اصل داستان رفت. منتقدان این رویه میگویند به نباید انتخابهای شخصی این افراد بهطور باسمهای و زننده وارد فیلمها و سریالها شود!