افغانستان؛ از کوچ اجباری هزارهها تا ممنوعیت تراشیدن ریش
روزنامه هفت صبح | یک: دادگستری دولت طالبان گفته است که قانون اساسی دوره ظاهرشاه را با تغییراتی به صورت موقت اجرا خواهد کرد.عبدالحکیم شریعی، سرپرست وزارت عدلیه طالبان، در دیدار با وانگ یو، سفیر چین در افغانستان این موضوع را مطرح کرد. در جریان این صحبت همچنین به نقل از او گزارش شده است که طالبان به قوانین و اسناد بینالمللی که خلاف «شریعت و اصول امارت اسلامی» نباشد، احترام میگذارد. ذبیحالله مجاهد، سخنگو و معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ دولت طالبان در نخستین نشست مطبوعاتیاش گفته بود که کمیتهای برای بررسی قانون اساسی فعال شده است.
قانون اساسی دوران ظاهر شاه که ظاهرا از این به بعد در افغانستان نافذ میشود،در ۱۹۶۴ تصویب شده بود. گروه طالبان در دور اول قدرتشان در دهه ۹۰ هم از همین قانون اساسی با تغییرات اندکی پیروی میکردند. در مذاکرات صلح افغانستان در دوحه قطر که در بیشتر از یک سال گذشته جریان داشت، گروه طالبان بر تطبیق و اجرای همین قانون تاکید داشتند.
در قانون اساسی ۱۹۶۴، پادشاه صلاحیتهای زیادی مانند تعیین نخست وزیر و رئیس دادگاه را دارد. در عین حال صلاحیت برکناری نخست وزیر و انحلال پارلمان را هم دارد. در حالیکه مقام پادشاه به فردی یا نهادی پاسخگو نیست. در این قانون فقه حنفی تنها فقه رسمی یاد شده است و آزادیهای فردی و رعایت حقوق بشر در آن صراحتی ندارد.
اما قانون اساسی فعلی افغانستان بعد از سقوط رژیم طالبان و با برگزاری نشست بزرگ در سال ۲۰۰۴ تصویب شد. در این قانون افغانستان کشوری یکپارچه، مستقل و دولت آن جمهوری اسلامی نامیده شد. در راس نظام، رئیس جمهوری قرار دارد که به همراه دو معاونش، با رای مستقیم مردم به مدت پنج سال زمام امور کشور را در دست میگیرد.
در بخش برابری تمام اتباع در برابر قانون، عبارت اعم از زن و مرد آمده است.گروه طالبان اما دولت خود را «امارت اسلامی» عنوان میکنند و انتخاب امیر این امارت به رای مردم نیازمند نیست. ظاهر شاه که طولانیترین مدت سلطنت را در افغانستان داشته آخرین پادشاه در تاریخ این کشور به حساب میآید. او به دلیل نوع سیاست ورزیاش بین پشتون و هزاره و تاجیک مورد پذیرش بود.
دو: طالبان تراشیدن ریش در آرایشگاههای شهر لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند در جنوب افغانستان را ممنوع اعلام کردند. مسئولان امر به معروف و نهی از منکر گروه طالبان در ولایت هلمند با انتشار بیانیهای در روز دوشنبه ۵مهر (میزان) به تمامی آرایشگاهها و حمامهای لشکرگاه اعلام کرد حق تراشیدن یا کوتاه کردن ریش مردان را ندارند. حافظ راشد هلمندی، رئیس امر به معروف و نهی از منکر هلمند روز یکشنبه به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که دستور منع تراشیدن ریش نه تنها در هلمند، بلکه در کل افغانستان اعمالپذیر خواهد بود.
پیش از این هم طالبان در دهه نود میلادی مردهای افغانستان را مجبور کرده بودند تا ریشی به بلندی یک مشت داشته باشند.
مسؤلان کمیسیون دعوت و ارشاد طالبان در مکتوبی رسمی به شهروندان ولسوالی نجراب ولایت کاپیسا دستور دادهاند که جوانان مو و ریش خود را انگلیسی، آمریکایی و فرانسوی اصلاح نکنند و تراشیدن ریش گناه کبیره است. آنان گفتهاند که استفاده از تلفنهای دوربیندار برای خانمها ممنوع است.
سه: بیش از ۸۰۰ خانواده در شهرستانهای گیزاب و پاتوی ولایت دایکندی، از سوی مقامات محلی طالبان دستور کوچ اجباری دریافت کردهاند. از آن میان تاکنون ۴۰۰ خانواده در روستای کندیر شهرستان گیزاب خانههای خود را ترک کردهاند و ساکنان ۱۵ روستای دیگر برای تخلیه خانهها و جایدادهای خود ضربالاجل دریافت کردهاند. ساکنان روستاهایی که به اجبار باید خانههاشان را ترک کنند، از قوم هزاره هستند.
نامهای که از سوی امینالله زبیر، والی طالبان در دایکندی، برای تخلیه روستاها صادر شده است، نشان میدهد که او به افراد تحت امرش توصیه کرده است در صورتی که مردم در برابر این تصمیم ایستادگی کنند، از نیروی نظامی استفاده شود. این اقدام البته دیروز به طور موقت در پی اعتراضات به این جابهجایی متوقف شد. اما انتظار میرود که دولت جدید در کابل این سیاست را در سراسر مناطق هزاره نشین اعمال کند.