نگاهی به‌ ۱۰‌ تاکتیک فوتبالی

هفت صبح| فوتبال در تمام دوران مبتنی بر تاکتیک‌هایی بوده که توسط برترین تئوریسین‌ها و مربیان روی کاغذ آمده و در زمین چمن پیاده شده است. فوتبال تاکتیکی نیاز به ابزارهایی چون مهارت بازیکن، قوای جسمانی، نیمکت قوی و آنالیز حریف دارد که در کمتر بازی سطح بالای امروزی، چیزی جز این دیده شده است.

تاکتیک مثل فوتبال، تاریخچه خاص خود را دارد. این مقاله که در وب‌سایت ekipgrass.net منتشر شده، نگاهی به 10 تاکتیک‌ قدیمی و جدید فوتبال نزد تیم‌های مطرح جهان دارد.

VERROU TACTIC

ویژگی تاکتیک VERROU که در زبان فرانسوی به معنای قفل کردن است، خیمه زدن روی دروازه حریف به قصد گلزنی است.

در این تاکتیک که مبتنی بر تقارن هندسی است، 6 تا 7 بازیکن، باکس حریف را دوره می‌کنند تا تور دروازه را به لرزه درآورند؛ ضمن این‌که در تاکتیک فوق یک بازیکن به عنوان لیبرو و 2 تا 3 بازیکن دیگر هم در نقش مدافع یارکوب در زمین خودی ظاهر می‌شوند.

با گذشت زمان، ایتالیایی‌ها شکل پیشرفته‌تری از این تاکتیک را پیاده کردند و با سیستم 1-3-3-3 به موفقیت‌هایی دست یافتند.

WM TACTIC

در تاکتیک WM که در دهه 1950 مورد استفاده قرار می‌گرفت، مهاجمان به شکل حرف W در زمین حریف استقرار یافته و مدافعان هم روی محوری به شکل M قرار می‌گرفتند. این تاکتیک به مرور زمان توسعه یافت و اشکال WW و MM (3-2-3-2) به خود گرفت. در این تاکتیک دو مدافع سعی می‌کردند حملات حریف را متوقف کنند و سومین بازیکن که از پشت‌سر توپ را می‌گرفت، در نقش لیبرو تیم حمله را آغاز می‌کرد و توپ را به مهاجمان می‌رساند که در زمین حریف، آرایشی شبیه حرف W داشتند.

TOTAL FOOTBALL

هدف توتال فوتبال این است که وقتی صاحب توپ هستیم با حرکت به کناره‌ها و عمق، زمین را باز کرده و به حریف فشار آوریم. وقتی توپ از دست می‌رود هم، جمع شده و گستره زمین را کوچک کنیم تا حریف نتواند روی بازی مسلط شود. این نشانه‌ای از تاکتیک معروف 3-3-4 هلندی است که در دهه 70 میلادی توسط رینوس میشل بنیانگذاری شد و آژاکس و تیم ملی هلند را سرآمد فوتبال جهان کرد.

TIKI TAKA TACTIC

تیکی‌تاکا که توسط یوهان کرایف، شاگرد رینوس میشل ابداع شد، شباهت‌هایی به توتال فوتبال دارد. این تاکتیک مبتنی بر پاس دادن مداوم بین بازیکنان خودی، با هدف تضعیف روحیه حریف است که برپایه سیستم هجومی 3-3-4 و برهم زدن تمرکز حریف، معمولا به گل‌های زیادی ختم می‌شود. در تاکتیک تیکی‌تاکا و به دنبال از دست رفتن توپ، با پرس سنگین توپ از تملک حریف خارج می‌شود تا درصد تصاحب توپ نزد این تیم‌ها بالا برود.

KICK and RUSH TACTIC

این تاکتیک به معنای کلی هجوم و ضربه که توسط انگلیسی‌ها خلق شده، به هیچ ترکیب مشخص میدانی متکی نیست. گلزنی با این تاکتیک روی ارسال پاس‌های بلند و مورب اتفاق می‌افتد که هنوز هم این مدل بازی را نزد تیم‌های انگلیسی می‌بینیم: پاس بلند، ضربه سر، گل ... .

CATENACCIO TACTIC

کاتناچیو نام آشنایی در فوتبال، به‌ویژه برای علاقه‌مندان تیم‌های ایتالیایی است؛ یک تاکتیک کاملا دفاعی که نسخه بهبودیافته VERROU و WM است. آرایش بازیکنان در این سیستم 2-3-5 است و هدف، جلوگیری از حمله حریف با دفاع کامل است. در تاکتیک کاتناچیو 5 بازیکن بصورت متقارن به دفاع می‌پردازند تا دروازه خودی از گزند حملات حریف در امان باشد. این تاکتیک مرسوم دهه 60 میلادی امروزه هم توسط برخی تیم‌ها پیاده می‌شود.

BODY CRASH FOOTBALL TACTIC

بادی کراش یک تاکتیک فوتبالی مبتنی بر آمادگی جسمانی است. تیم‌هایی که بازیکنان قدرتی دارند، این تاکتیک را با درصد بالای موفقیت به‌کار می‌گیرند. کشورهای اسکاندیناوی نظیر دانمارک، سوئد و نروژ مهمترین نمایندگان این تاکتیک هستند که ثبات خاصی در دفاع و حمله آن‌ها وجود دارد.

JOGA BONITO TACTIC

اساس این تاکتیک به معنای بازی زیبا، استعداد بازیکنان در پست‌های هجومی است؛ بازیکنان تکنیکی که کنترل خوبی روی توپ دارند و برزیلی بازی می‌کنند. بازیکنانی نظیر رونالدینیو، رونالدو و ریوالدو؛ آن‌هایی که مچ پای خود را در فوتبال ساحلی تاکتیکی رشد داده‌اند، عملکرد بهتری در این نوع بازی تاکتیکی دارند.

PARKING BUS TACTIC

تاکتیک پارک اتوبوس جلوی دروازه سبکی از بازی است که در آن همه بازیکنان در زنجیره دفاعی قرار می‌گیرند. این تاکتیک برای طرفداران فوتبال کسل‌کننده است و تنها برای مربیان نتیجه‌گرا معنا پیدا می‌کند. مهم‌ترین نماینده این تاکتیک، ژوزه مورینیو است. او به‌ویژه در دوران مربیگری چلسی با خلق این تاکتیک موفقیت‌های زیادی برای تیمش به ارمغان آورد.

GEGENPRESSING TACTIC

این تحسین‌برانگیزترین تاکتیک فوتبال در سال‌های اخیر است که فلسفه آن به شعار قدیمی فوتبال برمی‌گردد: «بهترین دفاع، حمله است». هدف از این تاکتیک، بازیابی توپ با پرس از جلو است که حداقل 5 تا 6 بازیکن باید در این امر مشارکت کنند Gegenpressing یک تاکتیک بسیار دشوار است؛ چون مهارت، ذهنیت و آمادگی بدنی بالایی می‌خواهد. لیورپول، دورتموند و سیتی مهمترین تیم‌هایی هستند که هر روز این تاکتیک را تمرین می‌کنند و هر هفته در زمین بازی به اجرا می‌گذارند.