پرسپولیس بانکی، استقلال پتروشیمی
آشنایی بیشتر با خریداران سهام دو تیم مهم پایتخت
هفت صبح| یک. خیلی‌ها به برگزاری عرضه بلوکی ۸۵ درصد از سهام استقلال و پرسپولیس در فرابورس شک داشتند. حتی با وجود اینکه از قبل صلاحیت خریداران مشخص شده بود و مهلت خیلی کمی‌هم برای سرخابی‌ها باقی مانده بود تا مدیریت جدیدشان را به ای‌اف‌سی اعلام کنند و مجوز حرفه‌ای را بگیرند باز هم بعضی‌ها می‌گفتند همانطور که سه مرتبه گذشته عرضه لغو شد اینبار هم ماجرایی پیش خواهد آمد اما این اتفاق نیفتاد و بالاخره حداقل برای مدتی که هنوز نمی‌دانیم چقدر است، پرونده واگذاری استقلال و پرسپولیس بسته شد.
چرا می‌گوییم واگذاری و نمی‌گوییم خصوصی سازی؟ چون وقتی اسم خریداران را می‌بینیم می‌فهمیم که واقعا خبری از خصوصی سازی نبوده است و در واقع دولت به نحوی باشگاه‌ها را از این جیبش خارج کرده و گذاشته در جیب دیگرش اما از آنجا که خریداران روی کاغذ واحدهای اقتصادی مستقلی هستند حالا دو تیم پایتخت مالکان متفاوتی دارند و از مشکل مالک مشترک جسته‌اند.
دو. اگر جزئیات واگذاری تیم‌ها را خواسته باشید از این قرار بوده است که ۸۵ درصد سهام پرسپولیس در قالب نزدیک به ۹میلیارد برگ سهم به شکل بلوکی یعنی یک جا به شش بانک واگذار شد.
قیمت هر سهم هم ۳۵۸ تومان تعیین شده بود که این یعنی ۸۵ درصد سهام پرسپولیس در مجموع به ارزش سه هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به یک کنسرسیوم بانکی فروخته شد. این کنسرسیوم که اصلا با همین هدف تشکیل شده بود شامل شش بانک مختلف می‌شود و هر کدام از این بانکها از ۸۵ درصد سهام پرسپولیس مالک بخشی خواهند بود: بانک‌های شهر (۳۰ درصد)، ملت(۲۰ درصد)، تجارت (۲۰ درصد)، صادرات (۵ درصد)، رفاه (۵ درصد) و اقتصاد نوین (۵ درصد).
سه. ۸۵ درصد سهام استقلال هم روی هم رفته کمی بیشتر از ۹ میلیارد سهم شد که قیمت هر سهم ۳۰۴تومان بود و مجموعا به شکل بلوکی به قیمت ۲ هزار و ۷۰۳ میلیارد تومان فروخته شد آن هم یک کنسرسیوم پتروشیمی شامل هلدینگ خلیج فارس، پتروشیمی‌پارس، پتروشیمی‌بوعلی، پتروشیمی‌شهید تندگویان و پتروشیمی‌بندر امام که البته همه این شرکت‌ها زیر مجموعه هلدینگ خلیج فارس هستند و می‌توان به طور خلاصه گفت که استقلال به هلدینگ پتروشیمی‌خلیج فارس واگذار شده است.
چهار. خریداران هر دو باشگاه فقط یک روز یعنی تا امروز چهارم اردیبهشت فرصت دارند که حداقل ده درصد ارزش معامله را به فرابورس پرداخت کنند تا این سازمان هم بعد از طی تشریفات قانونی پول را به فروشنده که دولت است بپردازد.
پنج. حالا که صحبت از تشریفات قانونی شد باید بگوییم این معامله یک برنده بزرگ داشت که کمتر به آن توجه شد؛ یعنی کارگزاری بانک ملی که واسطه فروش این باشگاه‌ها در بورس بود و طبق قانون سه دهم درصد از معامله را به عنوان کارمزد دریافت خواهد کرد. یعنی اگر کل معامله را ۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد در نظر بگیریم رقمی‌نزدیک به ۱۸ میلیارد تومان به کارگزاری بانک ملی تعلق خواهد داشت.
شش. همانظورکه انتظار می‌رفت واگذاری استقلال و پرسپولیس به خصوص ترکیب خریداران آنها واکنش‌هایی به همراه داشت. این واکنش‌ها قبل از واگذاری زمانی که صلاحیت خریدارها تایید شده بود شروع شد اما بعد از نهایی شدن واگذاری حاشیه‌هایی پیدا کرد که باعث شد واکنش‌ها تندتر شوند البته نه همه واکنش‌ها بلکه بیشتر این هواداران پرسپولیس بودند که ناراضی به نظر می‌رسیدند. چیزی که قبل آنها را ناراحت کرده بود این بود که اولا استقلال به مجموعه ثروتمندتری سپرده می‌شد و دوم اینکه خریداران پرسپولیس ترکیب شش بانک مختلف بودند و همین هواداران را بدبین می‌کرد.
وقتی واگذاری نهایی شد واکنش متفاوت خریداران پرسپولیسی‌ها را ناراحت‌تر هم کرد. آنها به استوری اینستاگرامی و همچنین اطلاعیه هلدینگ خلیج فارس اشاره می‌کردند که از این معامله با افتخار یاد کرده و وعده می‌دادند که استقلال را به جایگاه واقعی‌اش در آسیا برسانند. هواداران این واکنش را در مقابل اطلاعیه بانکها مخصوصا بانک شهر و صادرات می‌گذاشتند که در متن آنها آمده بود این معامله در راستای رد برخی دیون دولت به بانکها انجام گرفته است. این عبارت آنقدر هواداران پرسپولیس را عصبانی کرده بود که می‌گفتند هلدینگ خلیج فارس برای به دست آوردن استقلال تلاش کرد اما دولت بانکها را راضی کرد که پرسپولیس را به جای طلبشان بردارند اما کارشناسان سعی می‌کردند یادآوری کنند که هر دوی این تیم‌ها ضرر ده هستند و هلدینگ خلیج فارس هم قطعا در معامله با دولت مسئولیت استقلال را قبول کرده است.
جدا از اینکه آیا واقعا تفاوتی می‌کند که تیم‌ها به کدام بنگاه اقتصادی شبه دولتی واگذار شوند بد نیست نگاهی به کارنامه اقتصادی خریداران دو تیم بیندازیم.
از هلدینگ خلیج فارس شروع کنیم با نام کامل شرکت صنایع پتروشیمی‌خلیج فارس و ریاست عبدالعلی علی‌عسگری که او را بیشتر با ریاست سازمان صدا و سیما می‌شناسیم. هلدینگ پتروشیمی‌خلیج فارس که مالک بخش بزرگی از پتروشیمی‌های ایران است دومین هلدینگ پتروشیمی‌ثروتمند خاورمیانه محسوب می‌شود و ارزش آن را دست کم ۱۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌کنند. این هلدینگ فقط در سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۱۲۸ هزار میلیارد تومان سود ثبت کرده است. برای اینکه بدانید چرا می‌گوییم استقلال در واقع از این جیب دولت به آن یکی جیبش رفته این واقعیت کمک می‌کند که مالکان اصلی هلدینگ خلیج فارس، شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌ایران، شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی صنعت نفت، شرکت سرمایه گذاری تامین و سازمان سهام عدالت هستند.
در مورد پرسپولیس هم باید گفت که اگر از حق نگذریم اگرچه خریدارانش از نظر ثروت قابل مقایسه با هلدینگ خلیح فارس نیستند اما به گفته بعضی توئیتری‌ها به هیچ وجه بانک‌های ورشکسته هم محسوب نمی‌شوند مثلا بانک ملت که ۲۰ درصد سهام پرسپولیس را خریده براساس صورت‌‌‌های مالی 9 ماهه ابتدای ۱۴۰۲ بیشترین میزان سود را به نسبت دیگر بانکها ساخته. این بانک در این مدت موفق شده 27هزار میلیارد تومان سود به دست بیاورد. بانک شهر هم که مالک ۲۰ درصد دیگر پرسپولیس شده اگرچه در اواخر دهه ۹۰ زیان ده بود اما با اصلاح روندها حالا یکی از سودده ترین بانکها است. این بانک هم در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ توانسته ۱۲ هزار میلیارد تومان سود به دست بیاورد. بانک تجارت هم به هیچ وجه زیان ده محسوب نمی‌شود و به عنوان دارنده ۲۰ درصد دیگر از سهم پرسپولیس در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ توانسته ۵ و نیم هزارمیلیارد تومان سود بسازد که نسبت به سال قبلش نزدیک به ۲۰۰ درصد رشد را نشان می‌دهد.
