اعتراض رسمی به مجوز رسمی
با وجود مجوزهای رسمی، اجرای کنسرت‌ها در برخی شهرها به تصمیمات سلیقه‌ای لغو می‌شود
هفت صبح| فستیوال کوچه یک شب پس از فاجعه بندرعباس به کار خود پایان داد. با این وجود اظهارنظرات و حواشی حول آن هنوز ادامه دارد. روز گذشته ویدیویی از حضور معترضانی در دفتر اداره کل فرهنگ و ارشاد استان بوشهر منتشر شد که دو نفر معترض را مقابل میز محمدحسین زندویان نشان می‌داد.
معترضان عصبانی در مقابل رئیس اداره فرهنگ و ارشاد استان ایستاده‌اند و او را بازخواست می‌کنند. «مجوز این فحشا را شما صادر کردید. هیچ توجیهی وجود ندارد. می دانستید چه خواهد شد. نامه اعتراض را همه امضا کردند، نیروی انتظامی و دستگاه امنیتی هم امضا کردند. آیت‌الله صفایی و آیت‌الله حسینی هم گفتند. آقای زندویان باید بگوید این بله که روی کاغذ نوشتید یعنی چی؟»
محمدحسین زندویان که پشت میز ایستاده و به اعتراض این دو نفر گوش می‌دهد، پاسخش این است: «اگر قرار است به عنوان یک فعال معترض باشید و درخواستی داشته باشید باید روند قانونی طی شود. وقتی استعلام می‌گیرم می‌بینم می‌توانم برگزارش کنم، چرا باید جلویش را بگیرم؟»
این تازه‌ترین واکنشی است که بعد از یک هفته از تعطیلی فستیوال کوچه منتشر شده و مورد توجه قرار گرفته است. معترضان در اداره کل استان بوشهر با روند قانونی و مجوز برگزاری کاری ندارند. آن‌ها خواست نادیده گرفته شده امام جمعه، مردم و نهادهای امنیتی را بهانه خوبی می‌دانند و در پاسخ به روند قانونی که رئیس کل می‌گوید، دلیل می‌آورند: «مگر تجربه پارسال را نداشتید».
هشدار از فحشا تا رسیدن به طاغوت
اعتراضات جز این ویدیو تازه منتشر شده در یک هفته گذشته از گوشه و کنار می‌رسید. قاسم روان‌بخش، نماینده مردم قم در مجلس، در فرصتی که پشت تریبون قرار گرفت سخنرانی رسایی درخصوص تبعات برگزاری فستیوال کوچه کرد. «وضعیت فرهنگی کنونی در شأن جمهوری اسلامی نیست. سرگرم کردن مردم به امور واهی و برگزاری مراسم جشن کوچه و رقص مختلط زن و مردم، توهین به فرهنگ مردم ایران و بوشهر است. با این کارها افکار عمومی را از مسئله اصلی معیشت و اقتصاد مردم دور نکنید».
او علاوه بر انتقادی که به وزارت ارشاد بابت مجوز برگزاری این فستیوال دارد، نقد تندی به نمایندگان مجلس نیز می‌کند. «وقتی از حجاب از کوتاه آمدیم و قانون حجاب را کنار گذاشتیم، گام بعدی جشن مختلط کوچه است. گام بعدی حرکت به سوی جشن هنر شیراز است که در طاقوت برگزار می‌شد».
اجازه‌ای که صادر می‌شود، پذیرفته نمی‌شود
امام‌جمعه بوشهر نیز با وجود به پایان رسیدن این جشن که به‌علت حوادث بندر رجایی بندرعباس، به اجراهای خود پایان داد؛ روز معلم را بهانه تازه‌ای برای واکنش به برگزاری آن قرار داد. غلامعلی صفایی‌بوشهری در خطبه‌های نماز جمعه گذشته گفت: «مخالفان برخی جشن‌ها، مخالف شادی نیستند، بلکه مخالف ناهنجاری و ابتذال هستند».
او تأکید کرد:«هرگز اجازه نخواهیم داد چهره دینی و انقلابی شهر دستخوش تغییر شود. مسئولان باید به خواست مردم توجه کنند و در برابر ترک‌فعل‌ها پاسخگو باشند». او در جایی از حرف‌هایش دستگاه قضا و مجلس را خطاب قرار داد: «قوه‌قضاییه و مجلس باید برای جلوگیری از چنین رخدادهایی، قوانین بازدارنده را اجرا و تصویب کنند».
موضوعات تفکیک نشود، فهم نمی‌شوند
سرانجام، پس از اعتراضات و حواشی که تمام نشدند، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، بیانیه صادر کرد. در این بیانه با تأکید بر این نکته که درک دقیق موضوع امر ضروری است آمده: «از یک سو جمعی فرهیخته از همشهریان که برخودار از معروفیت و اعتبار در سطح ملی نیز هستند؛ در قالب مجمعی صنفی برنامه‌هایی فرهنگی _ هنری را در سه مکان مشخص تدارک دیده و با اخذ مجوز قانونی به اجرا گذاشتند.
از سوی دیگر شاهد تجمعاتی غیرقانونی در برخی محلات قدیمی شهر بودیم که فاصله محتوایی و حتی جغرافیایی جدی با برنامه‌های دارای مجوز داشت. تفکیک این دو رویداد از یکدیگر در فهم دقیق مسئله و نحوه مواجه با آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است».
در ادامه بیانیه، رفتارهای شکل‌گرفته که دلیل اعتراضات اخیر بوده، بخشی از هنجارشکنی بی‌ارتباط با برنامه‌های دارای مجوز قانونی خوانده شده که اداره کل نیز آن را محکوم می‌کند. در بخش دیگری از بیانیه آمده است:«اداره کل پیش از صدور مجوز دست یاری به سوی همه مقامات و مسئولان استان برای پیشگیری از سوءاستفاده احتمالی افرادی فرصت‌طلب دراز کرده و در ادامه نیز بر اقدامات بازدارنده تأکید داشته است».
داستان ادامه‌دار از قبل تا بعد از اتمام
این سخنان یادآور اعتراضی است که حسن مصلحی امام جمعه دشتستان پیش از آغاز به کار «کوچه» در خطبه‌های نماز جمعه گفته بود: «شعار کاذب خیام‌خوانی و ترویج فرهنگ سنتی و اصیل بوشهر، بهانه‌ای شده برای ترویج اختلاط، رقص، کشف حجاب و شکستن خطوط قرمز شرع و عرف... کاری که اینان مروج آن هستند، انسان را یاد عملکرد بنیاد فرح پهلوی می‌اندازد.»
وزیر ورود کرد تا حرف‌ها تمام شود
همین اعتراضات در آستانه آغاز به کار فستیوال «کوچه» باعث شد که این جشنواره در آستانه برگزاری تعطیل شود. این خبر را معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اعلام کرد، در یک استوری با چنین متنی: «علی‌رغم دو ماه تلاش، کوچه بن‌بست شد».
اداره کل استان بوشهر بدون هیچ اظهارنظری و با سکوت خود به قطعیت تعطیلی دامن زد. تا جایی که اعضای کوچه در اینستاگرام خود مهر تأیید بر تعطیلی رویداد زدند. اما سرانجام و تنها دو روز مانده به زمان اعلام شده برگزاری، وزیر شخصا به مسئله ورود کرد و همه‌چیز به ظاهر حل شد. گرچه همه‌چیز نه تنها حل نشد که هنوز هم حل نشده است.
قربانیان دوگانگی فرهنگی
«کوچه» تنها یکی از نمونه‌هایی است که قربانی تعدد نظر و سلیقه می‌شود. این تنها یکی از نمونه‌هایی است که تشت آرا سرنوشت عجیب و غیرقابل پیش‌بینی‌ای برایش رقم زده است. در وزارت فرهنگ و ارشاد بسیار نمونه در دو دهه گذشته وجود داشته که با اشاره به آنان می‌توان از دوگانگی نظرات در تصمیمات این حوزه مطمئن شد.
از اکران فیلم بر پرده سینما که با مجوز نمایش روی پرده رفت و پایین آمد. دهه هشتاد شمسی را همه به یاد دارند که گروهی به سینما ریختند و تهدید کردند که اگر فیلم را از پرده پایین نیاورند سینما را از بین خواهند برد. تا همین چند روز پیش که چند نفری معترض و فریادزنان به اداره کل ارشاد بوشهر رفتند و رئیس اداره کل را بازخواست کردند که چرا زیر نامه زده است «بله».
همدلی، از مجوز تا تجمع
گرچه سیدعباس صالحی، وزیر فعلی فرهنگ و ارشاد تلاش کرده تا در این ماه‌های نزدیک به یک سال حضورش، همدلی خود را با اهالی هنر نشان دهد. او با ورود شخصی به برخی مسائل از جمله همین فستیوال «کوچه»، هنرمندان را فارغ از نظرات مخالف و به دور از دام تشت آرای موجود در جامعه نشان داد که باید به بهانه هنرشان مورد توجه، حمایت و همدلی قرار بگیرند.
وزیر این باور را در مسائل دیگر نیز بروز داده است. چندی پیش صالحی به بهانه برگزاری تجمعات بدون مجوز که بی هیچ دردسری انجام می‌شد و حتی به تحصن‌های مدت‌دار می‌رسید در شبکه ایکس خود نوشت:«از مسائلی که هم‌چنان لاینحل است، نظام دوگانه در برگزاری تجمعات و راهپیمایی هاست که اگر نیاز به مجوز دارد، برای همه و اگر نیاز به مجوز ندارد هم برای همگان باشد».
داستان از «کوچه» شروع و به «کوچه» ختم نشد
او شعار دولت جدید را در تمام ارکان قابل اجرا می‌داند. اگر قرار بر وفاق و همدلی است پس باید در همه عرصه‌ها و به همه گروه‌ها یکسان نگاه کرد. با وجود تلاش‌هایی که وزیر و سایر همکارانش در وزارت ارشاد می‌کنند، داستان برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی بسیار متفاوت‌تر از سایر بخش‌های این وزارتخانه است. هنوز مجوزهای صادر شده در شهرستان‌های ایران با نظر یک شخص ملغی می‌شوند.
هنوز بسیاری از هنرمندان موسیقی ایران با وجود برگزاری کنسرت در پایتخت و بسیاری از شهرهای ایران، در برخی از شهرها امکان برگزاری ندارند. در همین روزها که فستیوال موسیقی کوچه با عناوینی چون اشاعه فحشا هنوز مورد انتقاد است؛ شنیده شده «محسن یگانه» برای دریافت مجوز برگزاری کنسرت در سالن فرهنگسرایی در غرب کشور امکان دریافت مجوز ندارد.
محسن یگانه خواننده مجاز و رسمی موسیقی ایران که در طول سال‌های فعالیتش در تمام کشور کنسرت برگزار کرده است، حالا امکان برگزاری کنسرت در یک شهر غربی کشور را ندارد. در شهر دیگری از ایران به برگزاری کنسرت به خواننده جوان دیگری که روی سن سالن میلاد اجرا داشته، مجوز داده نمی‌شود. دلیل این عدم‌موافقت شاد بودن آهنگ‌های این خواننده است!
ضرورت تبعیت از قانون
تا زمانی که وزارت ارشاد به عنوان متولی اصلی امکان ضمانت مجوزهایش را نداشته باشد. تا زمانی که مجوزهای وزارت ارشاد که از هر معاونتش صادر می‌شود ضرورت تبعیت با خود همراه نکند؛ بعید است ورودهای شخصی وزیر ارشاد یا نگاه همدلانه او به تنهایی کاری از پیش ببرد. تا زمانی که متولیان و صاحب‌نظران عرصه فرهنگ و هنر دایره‌ای به بزرگی تک‌تک شهرهای ایران دارند.
