خط و نشان عطا برای رقبا | دست بالای سریال ‌بزنگاه رضا عطاران

هفت صبح| خیلی وقت است سریال‌های ویژه ماه رمضان قدرت سال‌های دورتر را ندارند. یک دلیل می‌تواند این باشد که آثار جدید مطابق با حال و هوای رمضان ساخته نمی‌شوند. دلیل مهم دیگر شرایط نه‌چندان خوب تلویزیون است که عمده محصولات آن فاقد توان کافی برای ایجاد خاطره مشترک هستند.

وضع در سالیان اخیر بدتر هم شده؛ چون از یک طرف پای رقیبی به نام پلتفرم‌ها در میان است و از سوی دیگر اغلب تولیدات جدید رغبتی برای تماشا باقی نمی‌گذارند. نتیجه اینکه وضعیت فعلی تلویزیون به گونه‌ای است که مخاطبان اندکی مشتاق دیدن سریال‌های جدید ماه رمضان امسال هستند. با این پیش فرض، احتمالا سریال «بزنگاه» ساخته رضا عطاران و چند اثر بازپخشی دیگر، دست بالا را خواهند داشت. گزارش امروز بر پایه این فرضیه است و نکات دیگری را نیز دربرمی‌گیرد.

مورد اول | سلام عطا

رضا عطاران بعد از کارگردانی چند سریال پرمخاطب مثل «متهم گریخت» و «خانه به دوش» و ... به «بزنگاه» رسید. این بار فیلمنامه سریال را سروش صحت و ایمان صفایی نوشته بودند که باز هم داستانی از مردمان طبقه پایین جامعه داشت. «بزنگاه» به سبک صحت و صفایی، برپایه اتمسفر حاکم بر روابط آدم‌ها روایت می‌شد و این چیزی نبود که قاطبه مخاطب از عطاران بخواهد.

آنها دنبال داستان پر کشمکش و اتفاقات متعدد کمدی بودند. «بزنگاه» اما بعد از چند قسمت جای خود را پیدا کرد و شخصیت عطاران و حمید لولایی و غلامرضا نیکخواه و دیگران به دل‌ها نشست. صحبت از مرگ پدر خانواده بود و شوخی با اعتیاد. عده‌ای سریال را برنتافتند و اعتراض‌ها بالا گرفت. «بزنگاه» اسیر سانسورهای شدید شد؛ هرچند عطاران همان سال و در یک مصاحبه گفت ‌ حرفی را که باید زده است. او در نهایت مسیرش را از تلویزیون کج کرد و همچنان در سینما و شبکه خانگی فعال است.

«بزنگاه» بارها بازپخش داشته و آمار خوبی از میزان بیننده را هم به دست آورده است. همچنان تکه‌هایی از سریال در فضای مجازی دست به دست می‌شود و اینها پشتوانه خوبی هستند تا احتمال دهیم پخش دوباره «بزنگاه» باز هم پرمخاطب خواهد شد. ظاهرا این سریال رقیب جدی آثار جدید خواهد بود؛ به شرط آنکه سریال‌های تازه از کیفیت کافی برای همراه کردن مخاطب بهره ببرند. تجربه نشان داده اگر کاری ضعیف باشد، ترجیج مردم شبکه آی‌فیلم و خاطره‌بازی با سریال‌های قدیمی‌تر است.

مورد دوم | گمگشته و دیگران

شبکه آی‌فیلم علاوه بر «بزنگاه» سریال‌های «گمگشته»، «برادر»، «مستوران»، «تنهایی لیلا»، «دودکش ۲» و «ستایش۲» را هم در کنداکتور رمضان قرار داده است. «گمگشته» ساخته رامبد جوان جزو سریال‌های پیش قراول رمضان محسوب می‌شود که سال 80 روی آنتن رفت و مورد توجه قرار گرفت.

بازی زنده‌یاد آتیلا پسیانی جزو اتفاقات خاص «گمگشته» است و به نظر می‌رسد این سریال نوستالژیک هم بتواند رقیبی برای آثار جدید باشد. فصل دوم «دودکش» هم یک کمدی قابل قبول است و ظرفیت جذب دوباره مخاطبان را دارد. شانس «ستایش» بیشتر است چون این شب‌ها سری اول آن باز هم پرمخاطب شده. «برادر» و «مستوران» جزو آثار جدیدتر هستند و ظاهرا رقبایی جدی برای سریال‌های تازه تولید شده سیما محسوب نمی‌شوند.

مورد سوم| ملاقات با مینا

مینا ساداتی هم سهمی از سریال‌های بازپخشی رمضان خواهد داشت. این اتفاق با «تنهایی لیلا» رخ می‌دهد که اولین سریال او بود و بعد از آن دیگر سریال تلویزیونی بازی نکرد. ساداتی نقش دختری به اسم لیلا از خانواده‌ای متمول و غیرمذهبی را برعهده داشت که طبق اتفاقاتی عاشق محمد (بهروز شعیبی) می‌شود و در نهایت چادر بر‌سر می‌کند. «تنهایی لیلا» در زمان پخش پرطرفدار شد؛ هرچند منتقدانی جدی هم داشت.

ساداتی چند سال سریال بازی نکرد تا اینکه نوبت به سریال خانگی «هفت» و «آمستردام» رسید. عملکردش در هر دو خوب بود و چه حیف که هر دو ناتمام ماندند. نقطه عطف کارنامه سریالی ساداتی «دفتر یادداشت» است. او را حالا در سریال «آبان» می‌بینیم که حضوری متفاوت در آن به ثبت رسانده و به خوبی از آسیب کلیشه‌های یک زن منفی فرار کرده. همزمانی پخش زن منفی «آبان» با زن مثبت «تنهایی لیلا» اتفاق جالبی است که توانایی ساداتی را بهتر عیان می‌سازد.

مورد چهارم| باز هم ساناز

«ذهن زیبا» به کارگردانی محمدرضا خردمندان سریال جدیدی است که همزمان با ماه رمضان روی آنتن شبکه یک می‌رود. داستانش اقتباسی آزاد از زندگی پروفسور حسین بهاروند پدر سلول‌های بنیادی در ایران است و باید دید شاهد یک سریال زندگینامه‌ای قوی خواهیم بود یا نه. نکته جالب اینکه نقش اصلی زن «ذهن زیبا» را ساناز سعیدی برعهده دارد که این شب‌ها در قامت یک بلاگر در سریال ناموفق «فریبا» روی آنتن شبکه سه است.

امیرعلی دانایی، محمد نادری و زهرا داوودنژاد دیگر بازیگران این سریال هستند. شبکه دو، سالی بد از منظر کنداکتور سریال را سپری کرد و برای ماه رمضان سراغ «مرهم» ساخته محمدرضا آهنج رفته است. این سریال داستان زندگی روحانیون را روایت می‌کند و مونا کرمی، رویا جاویدنیا، ویدا جوان، کوروش سلیمانی، سپند امیرسلیمانی، کمند امیرسلیمانی و... بازیگرانش هستند. احساس می‌کنیم «مرهم» سریالی نیست که مخاطبان زیادی را با خود همراه کند. امیدواریم عکس این نظر اثبات شود.

مورد پنجم | کمدی شکست خورده

شبکه سه سریال «بدل» به کارگردانی علیرضا مسعودی را در کنداکتور رمضان خود قرار خواهد داد. ابتدای امسال چند قسمت از این کمدی پخش شد که به دلیل شهادت رئیس‌جمهور و همراهان از پخش بازماند. در نهایت هم تصمیم بر این شد تا سریال مخصوص ماه رمضان باشد.

براساس قسمت‌های‌ ابتدایی که دیدیم، با خیال راحت می‌توان گفت «بدل» یک کمدی ضعیف است و شکست آن نزدیک به یقین خواهد بود. کاش سیما فیلم یک کمدی خوب برای شب‌های رمضان در نظر می‌گرفت. شهرام قائدی، پریسا مقتدی، داریوش سلیمی، محمد حاجی‌زاده، ساعد هدایتی، ابوالفضل رجبی و... در این سریال بازی کرده‌اند.