رقابت نوروزی ابراهیم و شهاب در سایه کمدی‌ها

‌هفت صبح | اگر تا سال گذشته، همزمان شدن ادامه اکران نوروزی با ایام ماه رمضان، تبدیل به یکی از چالش‌های برنامه‌ریزان دفاتر پخش و تهیه‌کنندگان برای تن دادن به شرایط این فصل مهم از اکران سالانه می‌شد، این‌بار و در نوروز پیش رو همه چیز همزمان شده و اساسا مقطع اکران فیلم‌های نوروز، انطباق تقریبا صددرصدی با ماه رمضان پیدا کرده است. در این شرایط پای ایده‌هایی مانند اکران افطار تا سحر هم معمولا به میان کشیده می‌شود اما به‌طور خاص تجربه درخشش فیلم «فسیل» در گیشه نوروز و در سایه رمضان، ثابت کرد که پارامترهای دیگری هم می‌تواند در فراخواندن مردم به سینماها دخیل باشد و اینگونه نیست که همه فیلم‌های اکران‌شده در ماه رمضان، محکوم به شکست باشند.

از طرفی فیلم‌های اکران نوروز امسال شانس بهره‌مندی از فرصت اکران عید فطر را هم دارند و به‌دلیل فاصله کم این عید با تعطیلات نوروز، فیلم دیگری به چرخه رقابت اضافه نمی‌شود و این امتیاز و فرصت قابل‌توجهی است. بنابر اعلام شورای صنفی نمایش فیلم‌های «بامبولک» ساخته آرش معیریان، «پسر دلفینی۲» ساخته محمد خیراندیش، «پیشمرگ» ساخته علی غفاری، «رها» ساخته حسام فرهمند، «دایناسور» به کارگردانی مسعود اطیابی، «عینک قرمز» به کارگردانی حسین مهکام، «کوکتل مولوتوف» به کارگردانی حسین امیری دوماری و «موسی کلیم‌الله(ع)» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا برای اکران نوروز 1404 انتخاب شده‌‌اند و همه این آثار بنابر میزان آمادگی دفاتر پخش‌شان می‌‌توانند از چهارشنبه 8 اسفندماه اکران عمومی خود را کلید بزنند.

از منظر تنوع، ترکیب فیلم‌های اعلام شده ترکیبی قابل‌دفاع است و حضور 3 فیلم کمدی، 2 فیلم کودک، یک فیلم مذهبی و تاریخی و یک فیلم دفاع مقدس می‌تواند گروه‌های مختلفی را به سینما بکشاند.

موسی کلیم‌الله(ع)/ ابراهیم حاتمی‌کیا

از عواملش چه می‌دانیم؟

ابراهیم حاتمی‌کیا جایگاهی منحصر به فرد در سینمای ایران دارد. کارگردانی که به‌راحتی می‌توان بر پایه آثاری که در دوره‌های مختلف روانه پرده سینما کرده به تحلیلی درباره شرایط سیاسی و اجتماعی آن دوره رسید و همزمان هیچ‌گاه هم زنجیره ارتباطی خود با طیف مخاطبان و علاقه‌مندان آثارش را پاره نکرده است. بعد از فیلم پرانتقاد «خروج» که البته در شرایط نامساعدی به اکران عمومی رسید و منتقدان را هم راضی نکرد، چند سالی است که این کارگردان درگیر پروژه عظیم «موسی» برای پخش از قاب تلویزیون بوده و حالا نسخه سینمایی آن به سرانجام رسیده است. محمود رضوی تهیه‌کنندگی این فیلم را برعهده دارد و مریلا زارعی، بهنام تشکر و فرهاد آییش در آن ایفای نقش کرده‌اند.

از فیلم چه می‌دانیم؟

قریب به یک دهه خبر و حاشیه درباره این پروژه وجود دارد و خلاصه‌اش می‌شود آنکه فیلمنامه‌‌ای که مرحوم فرج‌الله سلحشور نوشته بود تا در ادامه تجربه موفق سریال «یوسف پیامبر» سریال مذهبی دیگری را به سرانجام برساند، بعد از فوت او و چند نوبت تغییر عوامل، سرانجام به دست ابراهیم حاتمی‌کیا رسید. اصلی‌ترین شروط حاتمی‌کیا برای ساخت این پروژه هم یکی بازنویسی فیلمنامه بود و دیگری تغییر کامل در فرآیند تولید؛ با پیشنهاد این کارگردان، نگاه سنتی به تولید پروژه که بر پایه طراحی لوکیشن و ساخت دکورهای عظیم پیش می‌رفت به‌طور کامل تغییر کرد و همه چیز به فناوری‌های جدید و احداث استودیویی برای بهره‌گیری از ظرفیت جلوه‌های ویژه گره خورد. «موسی کلیم‌الله(ع)» با پسوند «به وقت طلوع» حالا اولین خروجی تصویری از این پروژه است که به‌عنوان فیلم سینمایی روی پرده رفته است. فیلمی که رونمایی از آن با واکنش‌های مختلفی در جشنواره فجر مواجه شد اما دستاوردهای فنی آن برای سینمای ایران غیرقابل کتمان است.

چه برگ‌برنده‌هایی دارد؟

کنجکاوی‌، اصلی‌ترین پارامتری است که می‌‌تواند مخاطبان را برای تماشای تازه‌ترین فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا به سالن‌های سینما بکشاند. فیلم تایمی بالغ‌بر  دو ساعت دارد و داستان اصلی آن که از مرگ حضرت یوسف(ع) آغاز می‌شود و تا لحظه به آب سپاری حضرت موسی(ع) توسط مادرش ادامه می‌یابد را هم اکثر مخاطبان می‌‌دانند. در این موقعیت، جلوه‌های بصری و کیفیت روایت سینمایی این داستان است که می‌تواند جلوه‌گری کرده و مخاطبان را به سالن سینما فرابخواند. حضور مریلا زارعی در نقش اصلی فیلم و نقش‌آفرینی فرهاد آییش در دو نقش متفاوت که منجر به شکار اولین سیمرغ توسط این بازیگر پیشکسوت شد را هم می‌توان از امتیازات این فیلم برای توفیق در اکران محسوب کرد.

رها/ حسام فرهمند

از عواملش چه می‌دانیم؟

حسام فرهمند که پیش‌تر به‌واسطه دستیاری زنده‌یاد کیومرث پوراحمد، زیست حرفه‌ای در فضای سینمای ایران را تجربه کرده بود، در اولین دورخیز خود برای کارگردانی یک فیلم بلند، سراغ داستان «رها» رفت. این کارگردان که از چهره‌های بی‌حاشیه و کمتر شناخته‌شده در ترکیب فیلمسازان جشنواره چهل‌وسوم بود، به‌پشتوانه روایت درگیرکننده و تراژیک فیلمش در همان مقطع رونمایی فیلم در جشنواره موردتوجه اصحاب رسانه قرار گرفت. حضور سعید خانی در مقام تهیه‌کننده هم از نکات مهم این پروژه محسوب می‌شود. پروژه‌ای که به‌گفته خانی در آیین اختتامیه جشنواره، اگر شهاب حسینی به‌عنوان بازیگر نقش اصلی با آن همراه نمی‌شد، احتمالا به سرانجام نمی‌رسید. حسینی در راستای همکاری‌های خود با فیلم‌اولی‌ها در فیلم فرهمند هم مقابل دوربین رفت.

از فیلم چه می‌دانیم؟

آنچه بعد از اولین رونمایی «رها» در جشنواره فیلم فجر، این فیلم را تبدیل به یکی از آثار محبوب منتقدان و اصحاب رسانه کرد، سوژه تراژیک و پرداخت جسورانه کارگردان بود. از منظر ارتباط با چالش‌های معیشتی و اقتصادی خانواده‌های ایرانی هم می‌توان این فیلم را یکی از به‌روزترین فیلم‌های حاضر در جشنواره توصیف کرد. فیلم «رها» داستان خانواده‌ای است که به دلیل بیکاری پدر، گرفتار معضلات متعدد شده و حالا با به سرقت رفتن لپ‌تاپ دختر خانواده، همه چیز رنگ و بوی بحران به خود گرفته است. شهاب حسینی، نقش «توحید» یعنی پدر این خانواده را ایفا می‌کند که بی‌اغراق می‌توان آن را یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های جشنواره فجر گذشته توصیف کرد. نقش مقابل او را هم غزل شاکری ایفا کرده و شمایلی متفاوت از یک مادر در خانواده‌ای آسیب‌دیده را به تصویر درآورده است. فیلم «رها» به دلیل تلخی سوژه اصلی و مهمتر از آن تمرکز بر معضلات اقتصادی روز، موقعیت متزلزلی در گیشه خواهد داشت.

چه برگ‌برنده‌هایی دارد؟

طبیعتا فیلمی که در فرآیند رونمایی در جشنواره فیلم فجر در کانون توجه قرار گرفته و رسانه‌ها و منتقدان به‌صورت ویژه به آن پرداخته‌اند، حالا تبدیل به یکی از گزینه‌های اصلی فیلم‌بازها و سینمادوستان شده است تا به تماشای آن روی پرده بنشینند. فیلم «رها» یکی از موفق‌ترین فیلم‌اولی‌های رونمایی‌شده در جشنواره چهل‌وسوم بود که سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول را هم از داوران دریافت کرد. فارغ از این امتیازات قطعا ترکیب بازیگران اصلی فیلم و به‌طور خاص شهاب حسینی هم می‌تواند پشتوانه‌ای قابل قبول برای این فیلم باشد تا آن را به یکی از مدعیان عنوان پرفروش‌ترین فیلم غیرکمدی سال تبدیل کند. البته فیلم با چالش جدی در زمینه تبلیغات مواجه خواهد بود.

پیشمرگ/ علی غفاری

از عواملش چه می‌دانیم؟

مخاطب حرفه‌ای‌تر سینما او را با فیلم‌های «تک‌تیرانداز» و «استرداد» به یاد می‌آورد اما برای مخاطبان عام احتمالا برای یادآوری‌اش باید نشانی سریال «بچه مهندس» را بدهیم؛ علی غفاری کارگردان نسبتا پرکاری طی یک دهه اخیر بوده و حالا فیلم سینمایی «پیشمرگ» را می‌توان تازه‌ترین تجربه او در مدیوم سینما به حساب آورد. فیلمی که از منظر روایت تاریخی و پرداختن به شخصیت‌های معاصر، در ادامه تجربه‌های قبلی او قابل تعریف است. بازیگر نقش اصلی فیلم مهدی نصرتی است که پیش‌تر به‌واسطه ایفای نقش اصلی در سریال «سوران» به مخاطبان معرفی شده بود و در سینما هم فیلم‌های «لباس شخصی» و «ضد» را داشته است. الناز ملک هم از دیگر بازیگران شناخته‌شده این فیلم است.

از فیلم چه می‌دانیم؟

در جشنواره فجر سال‌های اخیر یکی از سوژه‌های ثابت که معمولا نمایندگانی پرسروصدا هم دارد، پرداختن به شهدای شاخص است. در جشنواره چهل‌وسوم هم شاهد نمایندگانی جدی از این جریان بودیم که از میان آن‌ها دو فیلم «خدای جنگ» و همین «پیشمرگ» ارتباط بهتری با مخاطبان برقرار کردند. شخصیت اصلی فیلم تازه علی غفاری شهید سعید قهاری است. فیلم «پیشمرگ» نه‌تنها یک اثر در ژانر دفاع مقدس است، بلکه با بهره‌گیری از کارگردانی باتجربه، فیلمبرداری در مناطق مختلف ایران و بازی‌های قابلِ قبول بازیگران خود، اثری متمایز در جشنواره‌ فجر بود و به همین دلیل هم موردتوجه قرار گرفت. این فیلم، داستان واقعی از مقطعی از زندگی شهید قهاری را روایت و همزمان تماشاگر را با بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران همراه می‌کند. نسبت به فیلم قبلی علی غفاری یعنی «تک‌تیرانداز» که آن هم مرتبط با یکی از شهدای جنگ بود، «پیشمرگ» پیشرفتی قابل‌توجه برای این کارگردان به‌خصوص در زمینه جذب مخاطب، محسوب می‌شود.

چه برگ‌برنده‌هایی دارد؟

در تحلیل استقبال مخاطبان و منتقدان از فیلم «پیشمرگ» در جشنواره فیلم فجر می‌توان به نکات مختلفی اشاره کرد اما اصلی‌ترین وجه تمایز این فیلم با دیگر آثار ساخته شده با محوریت شهدای شاخص، پایبندی داستان و ساختار آن به قواعد ژانر است. فیلم در فضایی اکشن روایت می‌شود و از منظر تعلیق داستانی هم عملکردی بسیار موفق برای همراه کردن مخاطبان دارد. فیلم شاید در زمینه ترکیب چهره‌ها، شانس بالایی برای توفیق در گیشه نداشته باشد اما حتما کیفیت نقش‌آفرینی مهدی نصرتی در نقش اصلی فیلم، از نکات مثبت آن است. در مجموع می‌توان گفت فیلمی که سیمرغ مردمی جشنواره فجر را شکار کرده است، شانس بالایی برای موفقیت در اکران عمومی هم دارد.

پسر دلفینی2/ محمد خیراندیش

از عواملش چه می‌دانیم؟

محمد خیراندیش انیمیشن سینمایی «پسر دلفینی» را دو سال پیش ساخت و روانه پرده سینماها کرد. انیمیشنی که تهیه‌کنندگی آن را محمدامین همدانی برعهده داشت و گام‌های اولیه درخشش در گیشه را هم در ابعاد بین‌المللی برداشت. حالا این برند بعد از شکار سیمرغ از جشنواره چهل‌وسوم به‌عنوان بهترین انیمیشن، در ابتدای مسیری جدی برای توسعه تجاری قرار دارد که همدانی در اختتامیه فجر هم به آن اشاره کرد. به گفته تهیه‌کننده این پروژه، به زودی شاهد افتتاح پارک تفریحی مربوط به این برند هم خواهیم بود. نادر سلیمانی از صداپیشگان قسمت نخست این انیمیشن بود که در قسمت دوم حضور ندارد اما همچنان ثریا قاسمی، ناهید امیریان و تورج نصر در آن صداپیشگی می‌کنند.

از فیلم چه می‌دانیم؟

در ترکیب فیلم‌های اکران نوروز 1404 سینمای کودک و نوجوان دو نماینده دارد. یکی فیلم «بامبولک» که در واقع قسمت دوم فیلم «بامبالا» محسوب می‌شود و دیگری همین انیمیشن سینمایی «پسر دلفینی2» که این یکی هم قسمت دوم از یک اثر موفق است. ایده محوری این انیمیشن، درباره پسربچه‌ای است که در پی یک سقوط هواپیما، در اعماق اقیانوس سرگردان شده و با محبت مادرانه یک دلفین، امکان ادامه حیات در فضایی نامتعارف به نام دریا را پیدا می‌کند. او تا سال‌ها خود را بچه دلفین تصور می‌‌کرده اما بر اثر یک اتفاق، متوجه هویت انسانی خود می‌شود و تصمیم می‌گیرد مادر خود را پیدا کند. «پسر دلفینی» با همین ایده متولد شد و در قالب یک انیمیشن سینمایی روی پرده رفت. استقبال از این انیمیشن و کاراکترهای آن به گونه‌ای بود که نسخه سریالی آن هم در یکی از پلتفرم‌ها تولید و پخش شد و در جشنواره چهل‌وسوم شاهد رونمایی از قسمت دوم آن بودیم.

چه برگ‌برنده‌هایی دارد؟

اصلی‌ترین برگ‌برنده «پسر دلفینی2» خاطره مخاطب از تماشای قسمت اول این انیمیشن است. دو سال پیش قسمت اول این انیمیشن پس از درخشش در اکران روسیه،‌ تبدیل به یکی از کنجکاوی‌ها برای مخاطبان بالقوه سینمای ایران شد و به همین دلیل توانست یکی از بهترین افتتاحیه‌های فیلم‌های اکران‌شده در سال 1401 را در گیشه سینماهای ایران به نام خود ثبت کند. فروش 23 میلیارد تومانی آن را به یک پدیده تبدیل کرد و حالا قسمت دوم می‌تواند با تکیه بر همان خاطره توفیق دیگری را تجربه کند. از مهمترین نکات درباره این انیمیشن تلاش برای تیتراژخوانی شروین حاجی‌پور برای آن است. اتفاقی که می‌تواند به پشتوانه‌ای جدی برای استقبال مخاطبان از اکران نوروزی این انیمیشن تبدیل شود.