نگاهی به حضور زنان در مسابقه جوکر| و حالا با خیالی آسوده و با صدای بلند بخندید!
هیچکس در هیچ زمان حتی نخواست یک توضیح رسمی به ما (ما که می‌گویم منظورم زنان سرزمینم است) توضیح دهد که چرا نباید با صدای بلند بخندیم؟
سپیده شریعت‌رضوی - اگر فرهنگ یا عرف جامعه درباره این مساله نظر می‌دهد که آن را هم ما انسان‌ها بنا کرده‌ایم و قابل تغییر است. اگر در دین اسلام چنین موضوعی طرح شده پس چرا هیچکس برای یکبار هم که شده آیه و روایتی مستحکم و قابل اعتنا برایمان نیاورده است؟
یک چیزهایی از همان زمان قدیم برای ما تابو بوده است؛ من جمله خندیدن و خنداندن. شاید خندیدن از یک زمان به بعد دیگر دچار حساسیت‌های بی‌مورد نشد اما خنداندن تا همین چند سال پیش همچنان جزو خط قرمزها محسوب می‌شد تا جایی که خلق اکثر موقعیت‌های کمدی در سریال و فیلم‌های ایرانی متعلق به بازیگران مرد بود.
این اتفاق از زمانی به بعد یعنی با راه‌اندازی استندآپ کمدی در برنامه «خندوانه» با حضور 16 بازیگر مرد که از میان آنها تنها 2 بازیگر زن یعنی الیکا عبدالرزاقی و شقایق دهقان شرکت کننده بودند، رنگ دیگری به خود گرفت و بار سنگینی را روی دوش اولین بانوانی که حاضر به شرکت در یک مسابقه مردانه شده بودند، انداخت. پس از آن نیز با برگزاری سه دوره مسابقه «خنداننده شو» که در هر دوره تنها 3 تا 4 استدآپ کمدین زن داشت، این مسیر ادامه پیدا کرد و زنان بالاخره فرصت اندگی پیدا کردند تا توانایی خود را به رخ بکشند.
راستش را بخواهید نه تنها اتفاقی نیفتاد، بلکه زندگی برخی از افراد برتر این مسابقه تغییر کرد و شناخته شدند. به عنوان مثال ساره رشیدی دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فجر 42 برای حضور در فیلم سینمایی «احمد» از آن خود کرد.
حالا درست 2 سال پس از پایان این برنامه تلویزیونی و کوچ اکثر برنامه‌سازان صاحب نام تلویزیون به پلتفرم‌ها، احسان علیخانی توانست به قول خود عمل کند و در فصل دوم «جوکر2؛ طبقه 21» میزبان بانوان شود و مسیری را که از تلویزیون با همه محدودیت‌ها شروع شده بود، در پلتفرم فیلیمو ادامه دهد اما این بار در شرایط متفاوت، با دست بازتر و در ساختاری جدی‌تر با حضور بازیگران زن سینما و تلویزیون ایران.
«اتفاقا از نظر من این فصل خیلی بی‌نمکه!» این جمله‌ای است که نه تنها تماشاگرانی که این اثر جزو برنامه‌های محبوبشان است، بلکه حتی سازندگان برنامه نیز زیاد درباره فصل دوم «جوکر2؛ طبقه 21» که با حضور زنان پخش خود را آغاز کرده، شنیده‌اند و شاید اساسا یکی از علت‌هایی که احسان علیخانی و تیمش دیر به سراغ بانوان رفتند، همین مساله و ریسک بزرگی بود که بالاخره پذیرفتند.
اما این همه ماجرا نیست، در برنامه‌ای که بانوان حضور پیدا می‌کنند، اساسا نمی‌تواند خبری از رقص و آواز برای خنده گرفتن از رقیبان خود و مخاطبان باشد. حتی برای شوخی‌ها و خاطره تعریف کردن نیز یک حد و مرزی تعیین می‌شود که احساسات عده‌ای جریحه‌دار نشود! این اتفاق آنقدر نیازمند وسواس و حساسیت و صرف زمان توسط تیم نویسندگان برنامه است تا جایی که ژاله صامتی برای جوکرتایم خود دست به دامان علیرضا نیکخواه و سیروس میمنت می‌شود و رویا میرعلمی را دارنده کارت زرد می‌کند؛ از حق نگذریم این دو بازیگر خوب نشان دادند که همچنان دود از کنده بلند می‌شود!
شاید به انتخاب مهمانان فصل دوم «جوکر2؛ طبقه 21» ایرادهایی هم وارد باشد و بازیگران زن دیگری مدنظر تماشاگران برنامه باشد که چه بسا شیرین‌تر و بانمک‌تر از هنرمندان حاضر باشند اما حیف است اگر اشاره به «یو یو» گفتن ناهید مسلمی؛ بازیگری که به اعتقاد نگارنده مطلب هنوز به آنچه در بازیگری لیاقت دارد، نرسیده است و حتی جوکر تایم متفاوت گیتی قاسمی و توانایی خلق موقعیت کمدی توسط سوسن پرور و ساخت فانتزی با سوسک‌ها و همچنین بهره گرفتن از هنر بازیگری توسط الیکا عبدالرزاقی اشاره نکنیم. از حق نگذریم با پخش دو قسمت از جوکر بانوان نباید قضاوت صد در صدی نسبت به آن داشته باشیم.
«ما اولین زنانی هستیم که پامون به جوکر باز شد.» یا «من اولین زنی هستم که اولین اخطار را در جوکر گرفتم» یا «اولین زنی که امتیاز گرفت در جوکر، من بودم» و... جملاتی است که هنرمندان در میان استرس خود برای کافی نبودن شوخی‌هایشان بیان کردند؛ این جملات اگرچه با خنده مطرح شد اما در پس آن یک حسرت نهفته است، آن هم اینکه چرا انقدر دیر اجازه حضور ما صادر شد؟ شاید ما مانند دیگر مسایل مختلف اجتماعی دچار یک سوتفاهم بزرگ هستیم که هیچکس هم دلیل آن را نمی‌داند!
اگر «جوکر2» تنها با یک هدف ساخته شده باشد و آن هم میدان دادن به بازیگران زن برای نمایش توانایی‌هایشان در خلق موقعیت‌های کمدی و طنازی باشد، می‌توان گفت تاحدودی به هدف خود رسیده است. اما ذکر این نکته هم ضروری است که بالاخره یک برنامه توانست ثابت کند بدون شوخی‌های جنسی می‌توان از مخاطب خنده گرفت. دیگر اینکه شعار رسیدن به جامعه عادلانه چه زمان باید محقق شود؟ زمانی که زنان هم به اندازه مردان حق حضور در فضاهای مختلف به ویژه در عرصه فرهنگ و هنر را داشته باشند.
