فوتبال و گناه و ژیلا و چند ماجرا

روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| دهمین ماه سال 1402 هم به پایان رسید؛ با کلی حاشیه و جنجال و اتفاق. علاوه بر آنچه ملاحظه می‌کنید، بیایید چند تای دیگر را هم مرور کنیم. پرویز پرستویی در مصاحبه با فرهیختگان وضعیت کنونی صدا و سیما را زیر سوال برد و گفت:« تلویزیون حق ندارد مرگ من را هم زیرنویس کند، چون تلویزیون هم آلوده خطوط شد؛ اصولگرا، اصلاح‌طلب و...»

 

الیکا عبدالرزاقی به شیوه‌ای دیگر تلویزیون را نواخت و به خبرآنلاین گفت:« خنده‌هایم در«باغ مظفر» را سانسور می‌کردند!» این بازیگر یکی از شرکت کنندگان فصل اول مسابقه «اسکار» است؛ مسابقه‌ای با اجرای مهران مدیری که بالاخره توسط فیلیمو پخش شد تا پس از مدت‌ها حرف و حدیث پیرامون مدیری کم شود.

 

رسانه‌ها نوشتند: «تلویزیون در اقدامی عجیب، با بازپخش سینمایی «بادیگارد»، تصویر حسن روحانی و شهید بهشتی را سانسور کرد.» در این ماه مشخص شد که نیکا و سارا فرقانی به طور رسمی از «پایتخت» حذف شده‌اند.

 

به زودی نسخه سینمایی و سریالی «پایتخت» کلید می‌خورد. «هر تبلیغ ۱۰۰ میلیون ناقابل؛ سود ۴۲۳ میلیارد تومانی تلویزیون از انتخابات مجلس»؛ این تیتر خبرآنلاین نیاز به توضیح بیشتر ندارد. در دی ماه باز هم اتفاق و حاشیه بود؛ از جمله ویدئویی که حکایت از مصدومیت علیرضا یونچی، داور مسابقه «میدون» شبکه سه داشت. ویدئوی برنامه «حسینیه معلی» که حاوی شوخی مداحان است هم حاشیه ساز شده... 

 

موج ماه / التهاب گناه

آنچه رخ داد: «گناه فرشته» به کارگردانی حامد عنقا محصول جدید فیلیمو است که در همین چند قسمت ابتدایی رکوددار بحث و جنجال شده. کلید ماجرا درست پیش از انتشار رسمی سریال زده شد که یکی از رسانه‌ها تحلیلی بر آن نوشت! همزمان رسانه‌ای دیگر نسبت به مشابهت نام کاراکترها با قتل‌های زنجیره‌ای هشدار داد! با شروع سریال هم مواردی از آن برجسته شد؛ مثل اعتراض طیفی از روزنامه‌نگاران. دامنه صحبت درباره «گناه فرشته» حتی به بی‌بی‌سی فارسی هم رسید.

 

واکنش‌هایی که داشت: اگر بخواهیم یک مورد پررنگ را مجزا کنیم، سکانس‌هایی است که در آن صحبت از روزنامه‌نگاران شد و شخصیت واعظ بازنمایی چهره ماشاالله شمس الواعظین لقب گرفت. خیلی‌ها به «گناه فرشته» تاختند اما خود شمس‌الواعظین مصاحبه کرد و گفت باید «با جنبه» باشیم. درباره اعتراض دختر هوشنگ ابتهاج نسبت به استفاده از تصویر این شاعر برجسته کنار یکی از کاراکترهای سریال هم رسانه‌ها توضیح دادند چنین امری در دنیا مرسوم است و تحریف تاریخ محسوب نمی‌شود.

 

سرانجام ماجرا: قصه «گناه فرشته» بعد از یک شروع آرام حال ملتهب شده و مخاطب را با خود همراه کرده است. در کنار آن، سریال همچنان به مسائل مختلف اجتماعی اشارات دراماتیک دارد که باز هم می‌توانند سر فصل بحث‌های جدی رسانه‌ای شوند.

 

اوت فیت ماه/ ژیلا متفاوت آمد 
آنچه رخ داد: ژیلا صادقی پس از چهار سال به قاب تلویزیون برگشت تا این‌بار برنامه «سلام صبح بخیر» برای شبکه سه را اجرا کند. مهمترین ویژگی او در دور تازه فعالیت تلویزیونی، شیوه متفاوت اجراست که انرژیک بودن و صمیمیت با بیننده بارزترین آن‌هاست. صادقی همچنین پوششی خاص و جدید دارد و این نکته بیشتر توی چشم آمد.

 

واکنش‌هایی که داشت: کلید واژه تحلیل‌ها و برداشت‌های مجازی این بود که تلویزیون برای حضور حداکثری مردم در انتخابات، فضا را باز کرده است. راستش این نگاه چندان قابل اتکا نیست و پوشش متفاوت یک مجری را نمی‌توان یک سیاست هدفمند تلقی کرد. پس چرا دیگر مجریان، چنین پوششی ندارند؟ صادقی با انگیزه و انرژی به تلویزیون بازگشته و خواسته حتی پوشش او هم خاص باشد. مدیران نیز موافقت کردند.

 

سرانجام ماجرا: خود صادقی در برابر انتقادها این‌طور واکنش نشان داد: «من سال‌هاست متفاوت اجرا کردم، متفاوت پوشیدم، متفاوت رفتار کردم و همیشه مورد اعتراض مدیران قرار می‌گرفتم تا جایی که زمانی هم ممنوع‌التصویر می‌شدم. درست و استاندارد لباس پوشیدن و شیک و خوش رنگ و لعاب انتخاب کردن لباس مجری نه از نظر من که از نظر کارشناسان رسانه یعنی احترام به مخاطب و این نکته برای من حائز اهمیت است.» صادقی به کارش ادامه می‌دهد اما چند روزی است پوشش او دیگر شبیه روزهای اول نیست!

 

دوئل ماه/ حکایت مستوران
آنچه رخ داد: سال پیش که فصل اول «مستوران» روی آنتن رفت، خبرگزاری تسنیم این سریال را انحراف سازمان اوج از اهداف خود دانست. آن زمان نوشتیم که چنین نقدی از سوی رسانه همسو عجیب می‌نماید. مشابه این اتفاق برای فصل دوم سریال توسط مشرق رخ داده است. آیا «مستوران» بهانه‌ای است برای حمله به اوج؟!

 

واکنش‌هایی که داشت: سازندگان «مستوران» و روابط عمومی اوج این‌بار هم ساکت ماندند. در عوض رسانه‌های مختلف، نقدهایی مثبت بر سریال نوشتند. مثلا دیگر رسانه اصولگرا یعنی خبرگزاری فارس گفت‌وگویی با اسماعیل آذر منتشر کرد. این شاعر و استاد دانشگاه گفت: همین که یک اثر نمایشی محور و محتوای خود را بر پایه ادبیات فارسی و حکایت‌های ایرانی قرار داده است جای تحسین و تقدیر دارد.»

 

صبح سینما هم از منظری دیگر «مستوران» را تحلیل کرد: «سریال علاوه بر این‌که داستان عشق، خیانت، دوئل آدم‌ها و مسائلی از این دست را در خود دارد، نقد اجتماعی-سیاسی را فراموش نکرده. نمونه‌اش کنایه به قاضی فاسد یا دیگر مسئولان پول‌پرست و قدرت‌طلب شهر خیالی مستوران. انطباق این اشارات با شرایط روز جامعه می‌تواند، درس آموز باشد.»

 

سرانجام ماجرا: پخش «مستوران 2» در شبکه یک ادامه دارد؛ سریالی به کارگردانی سید علی هاشمی که قصه آن برخاسته از حکایت‌ها و افسانه‌های شیرین ایرانی است.

 

جنجال ماه/ ماجراهای یلدا 
آنچه رخ داد: تلویزیون سال پیش دست به عصا بود و به دلیل شرایط اجتماعی نتوانست خیلی‌ها را به برنامه‌های شب یلدا دعوت کند. امسال اما اوضاع بهتر شد و چهره‌هایی که همواره پای ثابت برنامه‌ها هستند به تلویزیون آمدند. در این فهرست هم کمدین‌ها حضور داشتند و هم یک چهره اینستاگرامی یعنی خالق کلیپ‌های «واقعیه یا کیکه».

 

واکنش‌هایی که داشت: طبعا مخاطب وفادار تلویزیون از این‌که چند شب فضای شبکه‌ها شاد شد، خوشحال بودند. آنچه محل حاشیه شد، حضور حسن ریوندی، آن چهره اینستاگرامی به همراه جوک بیژن بنفشه‌خواه، شوخی یوسف تیموری با نان پدر و شیر مادر و ... بود. این دست اتفاقات باعث نقدهای تند و اعتراض‌های جدی به تلویزیون شد. 

 

سرانجام ماجرا: کمی بعد از یلدا پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما  در مصاحبه‌ای مدعی شد: «آمار مخاطبان ما در شب یلدای امسال از آمار مخاطبان سه سال اخیر بیشتر بوده است.» آنچه مشخص است این‌که یلدای امسال از سال پیش بهتر بود اما آیا آمار برنامه‌ها نسبت به سه سال اخیر هم بیشتر است؟ نکته دیگر این‌که تلویزیون برای یلدا صاحب نوآوری نبود و همان راهی را ادامه داد که مدتی قطع شده بود. این اواخر هم دستمزد بالای مهمان‌ها در رسانه‌ها پیچید و حاشیه‌ای دیگر به ویژه‌برنامه‌های یلدا اضافه شد.

 

ممیزی ماه/ فوتبال با سانسور 
آنچه رخ داد: هجدهمین دوره مسابقات جام ملت‌های آسیا در کشور قطر در حال برگزاری است. شبکه سه و ورزش از روز اول ویژه‌برنامه‌هایی برای پوشش زنده بازی‌ها روانه آنتن کردند. با این حال همچنان ممیزی عضو جدا نشدنی تلویزیون است که نمود آن از افتتاحیه به چشم آمد. ️مثلا تصاویر بانوان حاضر در یک نمایش، آن هم با پوشش کامل، روی آنتن نرفت.

 

این اتفاق در لحظه آواز‌خوانی یک خواننده زن هم رخ داد. شبکه سه برای لحظاتی تصاویر بانوان را از طریق ویدئووال استودیو پخش کرد. پس از پایان افتتاحیه رسمی مسابقات، نوبت به بازی اول میان تیم‌های ملی ‌ قطر و لبنان رسید. در اتفاقی عجیب، همان دقایق ابتدایی صدای گزارشگر انگلیسی به گوش رسید. ‌ حین پخش مسابقات هم به کرات چهره تماشاگران سانسور می‌شود.

 

واکنش‌هایی که داشت: علاوه بر این قضاوت داور زن ژاپنی در بازی هند و استرالیا دردسر‌ساز شد. روزنامه شرق در این باره نوشت: «سانسور تا دقیقه 40 ادامه داشت اما در اواخر نیمه اول و کل نیمه دوم، نمای بسته ارائه‌شده از این داور، در تلویزیون ایران مشمول سانسور نشد.»

 

سرانجام ماجرا: تلویزیون سعی دارد در پوشش مسابقات جام ملت‌های آسیا مدارا کند اما به نظر می‌رسد همچنان نگران اعتراض جبهه همسو و بیرون از سازمان است.    

 

اعتراض ماه/ دلخوری تبریزی 
آنچه رخ داد: «سرزمین مادری» بعد از یک دهه با تغییرات و ممیزی به آنتن شبکه سه رسیده ‌ و تلوبیون هم آن را پخش می‌کند. این سریال همچنان در زمان پخش ممیزی می‌شود و البته شیوه آماده کردن آن مورد اعتراض کارگردان است. پر‌سر‌وصدا‌ترین سانسور سریال که در شبکه سه و نه تلوبیون رخ داد، مربوط به اولین قسمت از فصل دوم «سرزمین مادری» است.

 

در بخشی که رهی، زیور را (که ممکن است خاله‌اش باشد) از اوس‌حسین خواستگاری می‌کند و درباره وضعیت محرم و نامحرمی‌اش با خانم‌های خانه اوستا می‌پرسد؛ صحبت‌هایی درباره محرم بودنش با ننه منیر رد و بدل می‌شود که در نسخه تلویزیونی به صورت کامل حذف شد.

 

واکنش‌هایی که داشت: ‌جنس اعتراض کمال تبریزی فرق می‌کند. او در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «متاسفانه پس از اتمام نمایش فصل اول، نمایش فصل دوم با عجله و بدون اطلاع من از سوی تلویزیون و تهیه‌کننده با نواقصی شروع شد که ماه‌ها قبل به آنها اشاره کرده بودم اما اقدامی در رفع نواقص نشده بود و حالا قصد دارند در فرصت کوتاه باقیمانده و در حد امکان انجام دهند!» او در این پست و پست دیگر به‌طور مصداقی ایرادات فنی سریال را برشمرد.

سرانجام ماجرا: هفته گذشته هشتمین قسمت «سرزمین مادری» پخش شد و معلوم نیست کی دوباره صدای اعتراض کارگردان بلند شود؟

 

‌ تلاش ماه/ تحول یا دوربرگردان 
آنچه رخ داد: با گذشت بیش از دو دهه از عمر فعالیت مدیران کنونی تلویزیون، زمینه بازگشت چهره‌های قدیمی به تلویزیون شنیده شد. افرادی چون فرزاد حسنی، کامران نجف زاده، ژیلا صادقی، مژده لواسانی و محمدرضا گلزار. سید جواد رضویان هم هست که البته خیلی از آنتن فاصله نگرفته بود و حالا مجری «معرکه» شبکه سه است.

 

واکنش‌هایی که داشت: جماعتی با خشنودی به استقبال ماجرا رفته‌اند و برخی نظری دیگر دارند. خبرآنلاین هم این طور ماجرا را تعبیر کرد: اگرچه بعید به نظر می‌رسد چهره‌هایی همچون مهران مدیری، سروش صحت، رامبد جوان، احسان علیخانی و رضا عطاران به خانه اولشان (تلویزیون) برگردند

 

اما همین که مدیران صدا و سیما، شعاع دایره همکاری‌شان با هنرمندان باسابقه را نسبت به گذشته وسیع‌تر کرده‌اند یعنی صدای آژیر هشدار ریزش مخاطب برایشان بلندتر شده و اهمیت مخاطب و آنتن را بیش از پیش دریافته‌اند. باید دید درهای سازمان تا چه زمانی و به روی چه کسانی باز می‌ماند.

 

سرانجام ماجرا: پخش «معرکه» شروع شده و کیفیت آن متوسط است. طبق اعلام قرار بود شب گذشته اولین قسمت «برمودا» با اجرای کامران نجف‌زاده روی آنتن شبکه نسیم برود و طبعا از کیفیت آن بی‌اطلاعیم. درباره ژیلا صادقی هم به شکل مجزا نوشتیم. برنامه «بسته پیشنهادی» مژده لواسانی قابل دفاع است. هیچ کدام از این‌ها اما نمی‌توانند موج بیافرینند. شانس محمدرضا گلزار و مسابقه «پانتولیگ» او برای موفقیت و دیده شدن، بیش از دیگران است.

 

 

شائبه ماه/ حق پخش پرداخت شد؟ 
آنچه رخ داد: «در بین شبکه‌هایی که حق پخش مسابقات جام ملت‌های آسیا را خریداری کردند، هیچ اثری از شبکه‌های صداوسیما دیده نمی‌شود.» این خبری بود که در آستانه برگزاری مسابقات در رسانه‌ها پیچید و باعث شکل‌گیری شائبه عدم خرید حق پخش مسابقات جام ملت‌های آسیا 2023 شد. همچنین نامه ساترا که فقط تلویزیون حق پخش بازی‌ها را دارد، جنجال آفرید.

 

واکنش‌هایی که داشت: کمی بعد یک گزارش مشترک در چند رسانه منتشر شد با این توضیح: «صداوسیما برای خرید پکیج کامل حق پخش جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳، حدود ۲ میلیون دلار هزینه پرداخت کرده تا به این ترتیب بتواند به شکل کاملا قانونی مهم‌ترین رویداد فوتبالی آسیا را پخش کند. نکته‌ تحسین برانگیز که نشان می‌دهد سازمان صداوسیما برای احترام به مخاطبان خود، تلاش کرده تا

 

با بالاترین کیفیت فوتبال دوستان ایرانی را در حال و هوای جام ملت‌های آسیای قطر قرار دهد.» از آن سو موضع ساترا مورد انتقاد رسانه‌ها قرار گرفت؛ مثلا خبرآنلاین با مهدی کوهیان  مصاحبه گرفت و این حقوقدان گفت: «در مورد موضوع حاضر به‌نظر می‌آید این اقدام خارج از تکالیف و وظایفی است که این سازمان برعهده دارد و به دنبال انتفاع مالی از یک امر ملی است، این اقدام با ماموریت صداوسیما تغایر دارد.»

 

سرانجام ماجرا: حالا هم تلویزیون مسابقات را پوشش می‌دهد و هم پلتفرم‌ها چنین می‌کنند.

 

 

تعویض ماه/ نگرانی برای کودک شو 
آنچه رخ داد: ماه قبل خبر آمد که شبکه نسیم از تهیه کننده «کودک شو» عبور کرده و سکانس را در اختیار تیم جدید گذاشته است. پژمان بازغی هم تصمیم گرفت دیگر مجری این مسابقه نباشد.

 

واکنش‌هایی که داشت: تغییر تیم تولید برنامه با سابقه «کودک شو» همراه با اعتراض مخاطبان و رسانه‌ها بود. نقدها وقتی جدی‌تر شد که خبر آمد ملیکا شریفی نیا سکان را در اختیار گرفته است. در هفت صبح چرایی نامناسب بودن مجری جدید برای این برنامه مهم را شرح دادیم. صفحه اینستاگرامی «تی وی بان» هم توضیح داد که شریفی‌نیا برعکس بازغی، گزینه‌ای خوب نیست و نمی‌توان نسبت به تداوم موفقیت «کودک شو» امیدوار بود. 

 

سرانجام ماجرا: به تازگی خبری منتشر شده که «تولید و تصویربرداری فصل جدید برنامه تلویزیونی «کودک شو» از هفته گذشته در دکور و لوکیشن جدید با اجرای ملیکا شریفی‌نیا و به تهیه‌کنندگی حسین ربانی غریبی آغاز شد. پژمان بازغی که اجرای این برنامه را در فصل‌های قبل به عهده داشته مهمان ویژه قسمت اول خواهد بود و از حضور خود در این مسابقه در این سال‌ها می‌گوید.

 

اولین قسمت از فصل جدید مسابقه «کودک شو» پنجشنبه 5 بهمن ساعت 21:30 روی آنتن شبکه نسیم می‌رود.» منتظر می‌مانیم تا کیفیت سری جدید «کودک شو» را ببینیم و درباره‌اش بنویسیم. فعلا واکنش‌ها در فضای مجازی منفی است.

 

 

‌تلخ ماه/ به یاد رفتگان 
آنچه رخ داد: در دی ماه هم چند چهره هنری از میان‌مان رفتند.

کارنامه: نسل طلایی دوبله ایران یکی یکی دار فانی را ترک می‌کنند و به سرای ابدی می‌پیوندند. رفتن هر هنرمند تلخ است اما سرنوشت بعضی‌ها تلخ‌تر. نمونه تازه‌اش ناصر طهماسب که خبر درگذشت و خاکسپاری او همزمان با هم، رسانه‌ای شد. او صاحب کارنامه‌ای وزین و صدایی منحصر به فرد بود؛ موقع دوبله آثار، معمولا آرام حرف می‌زد و صدایش از اندازه‌ای مشخص بالاتر نمی‌رفت.

 

فریدون دائمی گوینده و دوبلور قدیمی در شهر لس‌آنجلس براثر ابتلا به بیماری سرطان درگذشت. او  کار دوبله را از سال ۱۳۴۳ و مدیریت دوبلاژ را از سال ۱۳۴۶ آغاز کرد.این دوبلور قدیمی در سال‌های پیش از انقلاب همزمان با فعالیت عرصه دوبلاژ در تلویزیون و رادیو هم فعالیت داشت و سال‌ها در خارج از ایران به فعالیت خود در این زمینه ادامه داد.

 

 اسفندیار ابراهیمی که بیش از ۲۰ سال بود در سینما، در جلوی دوربین و پشت صحنه فعالیت می‌کرد و گوینده رادیو هم بود، در سن 67 سالگی براثر بیماری درگذشت. کیانوش بیاری گوینده باسابقه رادیوی صداوسیمای مرکز خراسان رضوی، نیز در دی ماه دار فانی را وداع گفت.

 

اجرای برنامه‌های اذان گاهی، سحرگاهی رمضان، عصرگاهی و مسابقه هفت سین، روشنا، صبح بخیر خراسان و پیام آفتاب و بسیاری برنامه‌های دیگر از آثار این هنرمند است.