حامی دولت یا نامزد در سایه؟
نشست خبری قالیباف نشاندهنده تغییر لحن، فشارهای پایداری، واکنش رسانهها و زمینهسازی احتمالی برای تحرکات انتخاباتی آینده است
هفت صبح، کاوه پرتو | محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در نشست خبری اخیر خود با اصحاب رسانه ادبیاتی را به کار گرفت که بسیاری آن را نشانهای از آغاز یک مرحله جدید در صحنه سیاسی داخلی تفسیر میکنند. او درباره فیلترینگ، حجاب، معیشت، کالابرگ، سیاست خارجی، سیاست داخلی، اقتصاد و حتی انتقادات مدیریتی سخن گفت و تقریبا «از هر دری» وارد شد. همین گستردگی و تنوع موضوعات سبب شده تحلیلگران این نشست را متفاوت از گفتوگوهای معمول رئیس مجلس بدانند.
این تغییر لحن به حدی محسوس بود که حتی چهرههای سیاسی و رسانهای اصولگرا نیز به آن واکنش نشان دادند. محمد مهاجری، فعال رسانهای اصولگرا، در یادداشت کوتاه تلگرامیاش نوشت که سخنان قالیباف در این نشست «کاملا بوی انتخاباتی دارد» و پرسید آیا رئیس مجلس «از هماکنون برای انتخابات ریاستجمهوری کت و شلوار دوخته است؟» مهاجری همچنین تاکید کرد فارغ از نیت قالیباف، «برداشتی که ایجاد شده مهم است» و برخی حاضران در جلسه چنین ایدهای را از سخنان او برداشت کردهاند.
البته قالیباف در سخنان خود تلاش کرد رویکردی چندبعدی به مسائل کشور داشته باشد؛ از یکسو بر ضرورت تصمیمگیری واقعگرایانه در حوزه اقتصاد و معیشت تاکید کرد و از سوی دیگر تلاش نمود تصویر مجلس را در مقام «منتقد دلسوز دولت»، اما در عین حال «همراهیکننده با مسیر اصلاح امور» نشان دهد. او درباره فیلترینگ بر ضرورت بازنگری منطقی اشاره کرد، درباره معیشت از لزوم اصلاحات ساختاری سخن گفت و در مسائل سیاست خارجی نیز بر مسیر تعامل و حفظ ثبات منطقه تاکید کرد.
ترکیب این موضوعات و نحوه بیان آنها از زبان فردی چون قالیباف فضای تحلیل را به سمت این گزاره سوق داده که رئیس مجلس میخواهد در عین حفظ موقعیت پارلمانی، در فضای افکار عمومی نیز حضوری فعال و متمایز داشته باشد؛ حضوری که برخی آن را زمینهسازی برای تحرکات آینده میدانند. هر چند دو سال و نیم تا پایان عمر دولت چهاردهم باقی مانده است، ولی رئیس مجلس در ماههای اخیر تلاش کرده از یک سو فاصله خود را با برخی جناحها حفظ کند و از سوی دیگر بر کارآمدی و تجربه اجرایی خود تاکید بیشتری داشته باشد.
در این میان، تنوع بیسابقه موضوعات نیز تقویتکننده همین برداشت است. بسیاری میگویند قالیباف در این نشست تلاش کرد خطوط کلی دیدگاههای خود درباره مسائل مهم کشور را روشن و قابل تشخیص کند؛ کاری که معمولا چهرههای سیاسی در آستانه دوران جدید از فعالیت خود انجام میدهند. از این منظر، سخنان متفاوت قالیباف بیش از یک گفتوگوی مناسبتی، به یک «نقشه راه سیاسی» شباهت داشت؛ نقشهای که نه تنها فعالان رسانهای، بلکه سیاسیون اصولگرا نیز به آن حساس شدهاند.
در چنین فضایی نقش قالیباف دوباره برجسته میشود. او بهعنوان رئیس مجلس از یکسو باید با دولت همکاری کند. کما اینکه رئیس مجلس در تازهترین اظهارنظر خود تاکید کرد که «چهار استیضاح در هیئترئیسه مجلس اعلام وصول شده است. اما تجربه ما در مجلس یازدهم و دولت قبل نشان داد که بهترین روش این است که دولت و مجلس گفتوگو کنند. اگر در ارزیابی مشترک به این نتیجه برسیم که وزیری دچار مشکل است یا فرد مناسبتری وجود دارد، بهتر است این تغییر با تصمیم دولت و با هماهنگی انجام شود. به نظر من این روش بسیار مناسبتر و کمهزینهتر است.»
در جای دیگر حمایت قالیباف از دولت پررنگتر هم میشود؛ در حالی که افزایش قیمت بنزین به ۵ هزار تومان با مصوبه دولت و تایید «هیئت تطبیق قوانین مجلس» نارضایتی افکار عمومی را به دنبال داشته است، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، این میزان از گرانی را ناکافی دانست. رئیس مجلس در نشست خبری اخیرش، ضمن دفاع از اصل گرانی، صراحتا اعلام کرد که افزایش قیمت فعلی «فاقد تاثیر لازم» برای کاهش مصرف و مقابله با قاچاق سوخت است و تلویحا از نیاز به افزایش بیشتر قیمت بنزین حمایت کرد.
البته سکه سیاست قالیباف روی دیگر هم دارد. چرا که رئیس مجلس همزمان تلاش میکند در میان جریانهای سیاسی مختلف، جایگاهی مستقل و قابل اتکا برای خود حفظ کند. در پیوست نکته یاد شده، شاهد حمله تند مشاور قالیباف به روحانی با هدف مشروعیت زایی اصولگرایی برای او (قالیباف) هستیم. مهدی محمدی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که «افزایش فعالیت روحانی در فضای رسانهای بیحساب نیست.
در چند هفته، دستگاه نظامی و امنیتی را زیر سوال برده، مذاکره مستقیم با آمریکا را ضروری دانسته و نظام را متهم به دوری از مردم کرده. در اوج تهدید خارجی، فردی با سابقه حسن روحانی، دقیقا در حال پیگیری کدام پروژه برای کدام طرف است؟» از همین رو شاید رئیس مجلس میکوشد جایگاه «راهحلمحور» و «تجربهگرا» را برای خود تثبیت کند.
محمد مهاجری: دولت پزشکیان تا پایان میماند
محمد مهاجری، فعال رسانهای و از چهرههای باسابقه مطبوعاتی جریان اصولگرا، در گفتوگویی تحلیلی با روزنامه هفتصبح درباره فضای سیاسی این روزهای کشور و حاشیههای سخنان اخیر محمدباقر قالیباف، روایتی روشن و بیپرده ارائه میکند. این تحلیلگر سیاسی در پاسخ به سوالی پیرامون احتمال موج سواری سیاسی قالیباف روی تحرکات رادیکالها برای ساقط کردن دولت پزشکیان، بحث را به ریشههای مهمتری میبرد و «میان اصولگرایی پایداری و قالیبافیها تفکیک قائل میشود».
لذا وی تاکید میکند که «جریان پایداری از ابتدا به دنبال تضعیف دولت چهاردهم بوده و عقده شکست در انتخابات ۱۴۰۳ را همچنان با خود حمل میکند.» به گفته این چهره سیاسی، «اتفاقا سخنان اخیر رهبری درباره ضرورت حمایت از دولت، قبل از هر کسی، متوجه همین جریان (پایداری) است؛ جریانی که از رسانه تا مجلس، ابزارهای مختلفی را برای فشار بر دولت به کار گرفته، اما این فشارها نه از جنس نقد کارشناسی، بلکه از جنس هوچیگری است که از آن منفعتی هم نخواهند برد.»
با چنین برداشتی، مهاجری به هفتصبح میگوید که «پایداریها کمتر به نقاط ضعف اجرایی دولت میپردازند و بیشتر به حواشی نظیر انتصابها، مشاوران رئیس جمهور، اطرافیان و موضوعاتی از این دست متوسل میشوند که ارزش تحلیلی ندارد و فقط مصرف جناحی پیدا میکند.»
این فعال حوزه رسانه در ادامه تصریح میکند که « رفتار جریان پایداری نهتنها کمکی به بهبود امور نمیکند، بلکه عملا کشور را در فضای آشفتگی و بیثباتی سیاسی نگه میدارد؛ فضایی که دولت نیز با برخی ناکارآمدیها و ضعفهای مدیریتی، ناخواسته برای آن مواد اولیه فراهم میکند.» در توصیف مهاجری، «پایداریچیها هنوز با مدلهای سیاسی دو دهه قبل سیاستورزی میکنند و نتوانستهاند هیچ حرکت رو به جلویی در روش خود ایجاد کنند.»
در ادامه بحث، مهاجری به جمله پرتکرار «کتوشلوار ریاستجمهوری» رجوع میکند و در پاسخ به این پرسش که آیا قالیباف و سعید جلیلی ممکن است در شرایط فعلی به سمت یک سناریوی انتخابات زودهنگام حرکت کنند، با صراحت میگوید «چنین سناریویی در مورد دولت فعلی محتمل نیست و دولت پزشکیان به پایان خواهد رسید.»
اما بخش مهم و کنایهآمیز سخنان مهاجری درباره سعید جلیلی است؛ جایی که در قالب یک جمعبندی تند اما روشن میگوید که «اگر در ایران فقط یک کاندیدای ریاستجمهوری داشته باشیم که سعید جلیلی باشد و در آن سو هم فقط یک رأیدهنده باشد، حتی در آن صورت هم آقای جلیلی رئیسجمهور نخواهد شد.»
