پکن نغمه قدرت ‌می‌خواند

هفت صبح، حسین فاطمی|   چین در آستانه برگزاری رزمایش نظامی بزرگی در سوم سپتامبر (دوازدهم شهریورماه) به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم قرار دارد. رسانه‌ها و مقامات نظامی این کشور اعلام کرده‌اند که در این رژه ده‌ها هزار نیروی نظامی، تانک‌ها، هواپیماها و انواع سلاح‌های پیشرفته از جمله موشک‌های هایپرسونیک به نمایش گذاشته خواهد شد.

این رزمایش دومین رژه مهم پس از سال ۲۰۱۵ به شمار می‌رود و هدف اصلی آن نمایش قدرت نظامی چین و برجسته‌سازی توان دفاعی و تهاجمی این کشور در شرایط نوین ژئوپلیتیک است. به گزارش رویترز، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، به ترتیب روسای جمهور روسیه و ایران، به همراه کیم جونگ‌اون، رهبر کره شمالی، در این رژه حضور خواهند داشت.

در میان ۲۶ نفر از رهبران خارجی شرکت‌کننده، هیچ‌یک از سران غربی حضور نخواهند داشت؛ تنها استثنا، روبرت فیکو نخست‌وزیر اسلواکی است که وزارت خارجه چین حضور او را تأیید کرده است. افزون بر این، الکساندر لوکاشنکو رئیس‌جمهور بلاروس، پرابوو سوبیانتو رئیس‌جمهور اندونزی، وو وُن‌شیک سخنگوی مجمع ملی کره جنوبی و همچنین الکساندر ووچیچ رئیس‌جمهور صربستان نیز در این مراسم شرکت خواهند کرد. از سوی دیگر، «لی جونهوا» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد نیز به نمایندگی از این نهاد در رژه حضور خواهد داشت.

این رژه نظامی نخستین حضور علنی ولادیمیر پوتین و کیم جونگ‌اون در کنار شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین خواهد بود؛ حضوری که می‌توان آن را نشانه‌ای از شکل‌گیری نوعی دفاع جمعی در بحبوحه فشارهای غرب تعبیر کرد. تأکید ویژه بر سامانه‌های نوین فرماندهی و ارتباطات، همراه با نمایش تسلیحات پیشرفته، پیامی روشن برای جهان ـ به ویژه ناتو و ایالات متحده ـ در بر دارد؛ چین آماده است معادلات امنیتی و دفاعی در منطقه را تغییر دهد.

 تحول تکنولوژیک در نبردهای هایپرسونیک و برتری چین بر ناتو

یکی از مهم‌ترین محورهای این رزمایش، نمایش توانمندی‌های تسلیحات مافوق صوت و سامانه‌های پیوند داده‌های پیشرفته است که به گفته کارشناسان، برتری چین در عرصه نبردهای سرعت بالا را تضمین می‌کند. سامانه جدید چین، که توسط گروه فناوری الکترونیک طراحی شده، قادر است هماهنگی همزمان و امن بین پلتفرم‌های زمینی، دریایی، ماهواره‌ای و تسلیحات هایپرسونیک را با دقت پنج نانو ثانیه فراهم کند.

این سطح از دقت و هماهنگی، عملکرد سامانه ارتباطی Link ۱۶ ناتو را به شدت پشت سر می‌گذارد و عملا واکنش سریع و هماهنگ ارتش‌های غربی به حملات هماهنگ هایپرسونیک را با محدودیت‌های جدی مواجه می‌سازد. چنین تحولاتی، از نظر کارشناسان، نه تنها یک پیشرفت تکنولوژیک ساده نیست، بلکه یک تغییر راهبردی در توازن قدرت جهانی به شمار می‌آید. به عبارت دیگر، چین با این سامانه‌ها، توانایی انجام عملیات‌های شبکه‌ای و تعاملی را برای تمام تسلیحات پیشرفته خود فراهم کرده است.

این شبکه، امکان اجرای حملات هماهنگ و همزمان با دقت فوق‌العاده را فراهم می‌کند و به چین اجازه می‌دهد که حتی در صورت محدودیت‌های ناشی از عملیات انفرادی، فشار نظامی خود را بر رقبا حفظ کند. در این شرایط، ناتو و آمریکا، به‌رغم تجربه طولانی در نبردهای کلاسیک و فناوری پیشرفته، در مواجهه با حملات هایپرسونیک چین دچار «نابینایی زمانی» خواهند شد و واکنش به موقع به تهدیدات را از دست می‌دهند.

  تایوان؛ فرصت چین برای بازگرداندن توازن در سایه جنگ اوکراین

یکی از موضوعات کلیدی، ذیل تحلیل ژئوپلیتیکی به وضعیت تایوان در شرایط فعلی جهان باز می‌گردد. آمریکا به‌طور مداوم در تلاش است که وضعیت تایوان را مشابه اوکراین تبدیل کند؛ به گونه‌ای که این جزیره به نقطه‌ای برای تنش دائمی با چین و محدودسازی نفوذ پکن بدل شود. با این حال، چین با هوشمندی و صبر تاکتیکی، سعی دارد در سایه رزمایش‌های بزرگ و نمایش توانمندی‌های نظامی، شرایط را به سود خود تغییر دهد.

چین در این استراتژی چند نکته اساسی را دنبال می‌کند؛ اول، نشان دادن توان دفاعی و تهاجمی بالا با هزینه محدود، دوم، ارسال پیام بازدارنده به آمریکا و متحدانش بدون وارد آوردن ریسک مستقیم جنگ تمام‌عیار و سوم، تثبیت موقعیت ژئوپلیتیک در دریای چین جنوبی و شرق آسیا. از منظر تحلیلگران، رزمایش پیش رو می‌تواند به منزله یک ابزار استراتژیک باشد تا چین بدون ایجاد تنش مستقیم، نشان دهد که توان مقابله با هرگونه تحرک آمریکا در منطقه را دارد.

تجربه اوکراین نیز به چین درس‌های مهمی داده است؛ آن‌ها به خوبی دریافته‌اند که ایجاد یک رزمایش بزرگ با نمایش تکنولوژی‌های نوین و شبکه‌های فرماندهی دقیق، می‌تواند هم بازدارنده باشد و هم شرایط مذاکرات دیپلماتیک و فشارهای اقتصادی را به نفع پکن تغییر دهد. این سیاست هوشمندانه، هزینه نظامی مستقیم را کاهش می‌دهد و در عین حال، آمریکا را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد؛ چرا که فشار بیش از حد می‌تواند به واکنش چین و تشدید بحران‌ها در منطقه منجر شود.

   فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک پس از بازگشت ترامپ؛ رزمایش به عنوان فرصتی برای چین

بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر معادلات سیاسی و نظامی جهان است. طی هشت ماه گذشته از آغاز دولت دوم ترامپ، چین با فشارهای شدید اقتصادی، دیپلماتیک و دفاعی مواجه شده است. این فشارها شامل تشدید تحریم‌ها، محدودیت در دسترسی به فناوری‌های پیشرفته و تلاش برای ایجاد ائتلاف‌های منطقه‌ای علیه نفوذ چین بوده است.

در این شرایط، رزمایش پیش رو می‌تواند به مثابه یک فرصت استراتژیک برای بازتعریف معادلات باشد. نمایش توانمندی‌های نظامی نوین، شامل موشک‌های هایپرسونیک و شبکه‌های ارتباطی پیشرفته، به چین امکان می‌دهد که جایگاه قدرت خود را در منطقه تثبیت کند و پیامی روشن به آمریکا و متحدانش بدهد که حتی تحت فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک، چین قادر است توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد.

تحلیلگران معتقدند که چنین رزمایش‌هایی، علاوه بر ابعاد نظامی، دارای اثرات اقتصادی و سیاسی نیز هستند. افزایش اعتبار چین در عرصه دفاعی، می‌تواند روابط تجاری و دیپلماتیک با کشورهای دیگر آسیایی و حتی اروپایی را تحت تأثیر قرار دهد و مسیر مذاکرات راهبردی را برای پکن هموار سازد. به ویژه در شرایطی که آمریکا تحت سیاست‌های ترامپ به شکل تهاجمی علیه چین عمل می‌کند، چین با چنین نمایش قدرتی، خود را به عنوان یک بازیگر مستقل و قدرتمند در معادلات جهانی تثبیت می‌کند.

 پیامدهای ژئوپلیتیک رزمایش و توازن جهانی قدرت

رزمایش پیش رو، علاوه بر ابعاد نظامی، پیامدهای ژئوپلیتیک گسترده‌ای دارد. حضور ولادیمیر پوتین در مراسم، نشانگر تقویت روابط چین و روسیه و ایجاد یک جبهه جدید در مقابل ناتو است. این اتحاد می‌تواند معادلات قدرت در عرصه جهانی را تغییر دهد و فشار بر ایالات متحده و متحدانش را افزایش دهد.

از منظر تحلیل دفاعی، شبکه‌های ارتباطی پیشرفته و تسلیحات مافوق صوت، به چین امکان می‌دهد که در آینده نبردهای با سرعت بالا و با تکنولوژی پیشرفته، برتری عملیاتی کسب کند. این تحول، چالشی جدی برای سیاست‌های بازدارنده ناتو و آمریکا ایجاد می‌کند و ممکن است آنها را مجبور به بازنگری در استراتژی‌های منطقه‌ای و جهانی کند. همچنین، این رزمایش می‌تواند ابزاری برای مدیریت فشارهای داخلی چین نیز باشد.

نمایش قدرت نظامی و پیشرفت‌های تکنولوژیک، اعتماد عمومی به دولت و ارتش را تقویت کرده و موقعیت شی جین‌پینگ را در سطح داخلی و منطقه‌ای مستحکم می‌کند. از نظر دیپلماتیک، چنین رویدادی، فرصت‌های جدیدی برای مذاکره و ایجاد ائتلاف‌های متوازن با کشورهای آسیایی و آفریقایی فراهم می‌آورد.

در نهایت، رزمایش پیش رو، ترکیبی از نمایش قدرت، بازدارندگی هوشمند و تاکتیک دیپلماتیک است که چین را قادر می‌سازد تا ضمن حفظ فشار بر رقبای منطقه‌ای و جهانی، با کمترین هزینه، شرایط را به نفع خود تغییر دهد. این رویداد نمونه‌ای برجسته از نحوه همزمان مدیریت فشارهای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی توسط یک قدرت نوظهور جهانی است.