حمیدرضا تقصیر خودته| موج مبالغه آمیزی که علیه حضور پسر دکتر عارف در یک جلسه عمومی رخ داده است
یک مصاحبه جنجالی باعث شد تا محمدرضا عارف و پسرش به صدر اخبار بیایند
هفت صبح| نام حمیدرضا عارف که از سال 1396 به این سو، تاحدی فراموش شده بود، هفته گذشته یک بار دیگر پس از انتشار عکسش در کنار فائزه دولتی در مراسم معارفه وزیر صمت بر سر زبانها افتاد. اینبار حمیدرضا عارف با چهرهای جاافتادهتر بهطور مستقیم به دوربین نگاه کرده بود. انتشار این عکس، باعث شد تا موجی از انتقادات علیه حضور حمیدرضا عارف که سمتی رسمی در دولت ندارد، به راه بیفتد.
او که عبارت ژن خوب را وارد ادبیات سیاسی ایران کرده است، ظاهرا دست راست پدرش محمدرضا عارف که معاون اول دولت چهاردهم است به شمار میرود. حضور پررنگ او در جلسهای دولتی موجب نگرانیهایی بابت ایجاد شکل تازهای از آقازادگی شده است. در حقیقت برای بسیاری از منتقدان، بودن یا نبودن حمیدرضا عارف در یک مراسم تودیع، قبح ویژهای ندارد. اما آنها نگران این هستند که او تبدیل به قدرتی در سایه در دولت چهاردهم شود.
اینجا پنج نکته از این ماجرا را بخوانید:
یک: حمیدرضا عارف فعال اقتصادی و سرمایه گذار در سال ۱۳۵۷ به دنیا آمده و پسر محمدرضا عارف است. حمیدرضا، مدرک تحصیلی خود را در رشته روابط بینالملل از دانشگاه فلوریدا اخذ کرده است. او دو برادر کوچکتر به نامهای وحید و سعید دارد که هیچکدام به اندازه حمیدرضا در رسانهها دیده نشدهاند. او درسال 1393 گفته بود که فعالیت اقتصادی را از سال 1380، یعنی زمانی که 23 ساله بوده است آغاز کرده. نام حمیدرضا عارف با آمدن اپراتور ایرانسل به ایران گره خورده.
او در گفتوگویی که یک دهه قبل با خبرآنلاین داشت گفته بود: من از سال ۸۰ تا به امروز حداقل چهار شرکت اقتصادی راهاندازی کردهام که فعال هستند. افتخار و ادعا میکنم که برای مثال در سال۲۰۰۴ شرکت ام.تی.ان آفریقای جنوبی را که در ایران توانست اولین اپراتورخصوصی تلفن همراه کشور (ایرانسل) را راهاندازی کند و شاید مهمترین و بزرگترین پروژه خصوصی سازی در کشور بوده، را به کشور آورده ام.
به این افتخار میکنم که در سن کم توانستم یک شرکت بزرگ و قوی خارجی را با تواناییهای شخصی به ایران بیاورم. توجه کنید که سال 2004 میشود سال 1383. یعنی آخرین سالهای دولت سید محمد خاتمی و این را هم البته در نظر داشته باشید که حمیدرضا در وزارتخانهای این قراردادهای مهم را منعقد کرده که پدرش بین سالهای 1376 تا 79 به عنوان وزیر درآن به کار مشغول بوده (وزارت پست و تلگراف که بعدها شد وزارت ارتباطات) و سپس در سالهای بعد یعنی بین 1380 تا 1384 دکتر عارف با تایتل معاون اول رئیسجمهور خدمت کرده بود.
دو: حمیدرضا عارف تا قبل از سال 1396 فعالیتهای اقتصادی خود را به اصطلاح چراغ خاموش دنبال میکرد. اما یک مصاحبه جنجالی در آن سال باعث شد تا محمدرضا عارف و پسرش به صدر اخبار بیایند. در آن سالها محمدرضا عارف نماینده مجلس و لیدر فراکسیون امید بود. حمیدرضا عارف در این مصاحبه اصطلاحی با نام محرمانه ژن خوب را به ادبیات سیاسی ایران وارد کرد و موفقیتهایش را ناشی از ژنی دانست که از سوی پدر و مادرش به او ارث رسیده است.
حمیدرضا عارف در این مصاحبه گفت: پدر و مادر من هر دو جزو شاگرد اولهای کنکور در کشور بودند، مادر من رتبه ۱۵ کنکور داشته؛ این ژن منتقل میشود. ما سه برادر، هر سه درسهایمان خوب بوده و خوب تحصیل کردیم؛ من خودم بعد از اینکه تحصیلاتم در دانشگاه صنعتی شریف به اتمام رسید، در سال ۸۵ رفتم آمریکا و با رزومه و نمرات خوبم، در دانشگاه جرج واشنگتن پذیرش گرفتم و پیاچدی روابط بینالملل را در دانشگاه فلوریدا خواندم. آنجا نگاه نمیکنند که تو پسر چه کسی هستی؟ به رزومه نگاه میکنند. در همان زمان و حتی امروز برخی از افراد ادعا میکنند که رزومهای که حمیدرضا عارف از آن حرف زده است، ممکن است صحت نداشته باشد.
سه: تصویر منتشر شده از حمیدرضا عارف در یک نشست کاملا دولتی، واکنشهایی را برانگیخته. در میان چهرههای مختلف از جناحهای مختلف. بیشتر آنها چهرههای مرتبط با اعتدالیون بودهاند اما در بین اصلاحطلبان و اصولگرایان هم انتقاداتی وجود دارد. در واقع از همان زمانی که محمدرضا عارف بهعنوان معاون اول رئیسجمهور معرفی شد، نسبت به این انتخاب انتقاداتی را وارد کردند. در عوض برخی دیگر معتقد بودند عارف بهعنوان کاراکتری کمحاشیه و مورد اعتماد، بهترین انتخاب برای چنین جایگاهی بهحساب میآید.
چهار: سال ۱۳۹۷، سیدرضا صالحیامیری که در کمیته المپیک بود، برای حمیدرضا عارف حکم ریاست کمیسیون صلح و ورزش را صادر کرد. زمانی که این حکم صادر شد، واکنشهایی علیه آن صورت گرفت. در همان زمان، حمیدرضا عارف در حاشیه اول جلسه این کمیسیون در مورد اینکه گفته میشود ژن خوب در ورزش است، گفت: این سوال نیاز به توضیح مفصل دارد که نمیتوان در چند دقیقه پاسخ داد. خیلی به این موضوع پرداخته شد.
به جای اصل موضوع با سانسور اتفاقاتی افتاد و وقتی برای توضیح به من ندادند. صدا و سیما اسم من را آورد و مطالب خلاف واقع به من نسبت داد، اما فرصت پاسخگویی نداد. وقتی ژنهای خوب هستند که میتوان در عرصههای مختلف استفاده کرد چرا به کار نگیریم. مثلاً در هنر شجریان را داریم که ژن خوب همایون را دارد. اینکه چطور فردی ناعادلانه موضوع را مطرح میکند باید ببینیم اهدافش چیست. حمیدرضا عارف البته تنها یک سال در این سمت دوام آورد و سپس استعفا داد.
پنج: در میان چهرههایی که مخالفت و نگرانی خود را از حضور حمیدرضا عارف اعلام کرده بودند، آذری جهرمی وزیر ارتباطات دولت روحانی بود که به شکلی دوپهلو به دفاع از او پرداخته و نوشته است: صرف حضور فرزند مسئولی در جلسات نسبتا عمومی دولتی، مذموم نیست. آنچه مذموم است، دخالت آنها در امور اداره دولت است. محاکمه قبل از خطا، انصاف نیست.
اما نظر آذری جهرمی طرفداران زیادی ندارد و تعداد منتقدان بیشتر است. مثلا محمد فاضلی، جامعهشناس و از نزدیکان به پزشکیان نوشته: آقای عارف! درباره علت حضور پسرتان در جلسه رسمی دولتی، خیلی روشن توضیح بدهید. اگر بساط اینگونه حضورها – به هر دلیلی – و مداخلات امثال این آقازاده جمع نشود، عاقبتش بیآبرویی برای دولت است. امثال من آبرو پیش مردم گرو نگذاشتیم که امثال پسر آقای عارف در متن و حاشیه دولت جولان بدهند.
علی قلهکی، فعال رسانهای اصولگرا گفته: به یکی از مسئولانِ نظام اخیرا گفتم بازتابِ حضورِ آقازادهها در تشکیلاتِ پدرانشان و بهرهبرداری از منافعِ آنها را در میان مردم دنبال میکنید؟! گفت مهم نیست و جمع بندی این شده که برای جلوگیری از نفوذ، بهصورت رسمی و غیررسمی آقازادهها، داماها و عروسها در حوزه مسئولیتیِ پدرشان، نقشآفرینیِ جدی کنند. این معضلِ فاجعهبار که در همه دولتها، قوا و نهادهای حاکمیتی، گریبانگیرِ نظام شده، فرسنگها با شعارِ عدالتخواهیِ ابتدای انقلاب فاصله دارد!
المیرا شریفیمقدم، مجری صداوسیما در نظری که به شدت جنجالی شد نوشت: از فرزندسالاری و فامیل بازی در دولتها خسته شدیم.
کیانوش جهانپور روابط عمومی سابق وزارت بهداشت دولت روحانی هم گفت مراقب باشید، حالا که دامادها رفتند، آقازادهها باز نگردند …
سیدمحمد صحفی، معاون وزیر فرهنگ دولت اصلاحات نوشت: من تعجب میکنم از مسئولین ارشد دولت نهجالبلاغه که آقازادههاشان را دیگران باید از سالنهای تصمیمگیری بیرون بیندازند و نه خودشان.
و خب حمیدرضا عارف با تحصیلات ممتازش و در سنی که میتواند برای کشور مفید باشد حالا باید چوب آن مصاحبه بیملاحظه و لحن خودپسندانه خود را بخورد. مصاحبهای که شاید هنوز هم خودش باور ندارد چگونه آینده سیاسی او را به مخاطره انداخته است.