۱۰ پرده از تعلیق دیجیکالا
فعالیت بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی کشور دیروز با دستور یک نهاد دولتی مدتی متوقف شد
هفت صبح| یک: دیروز صبح، نماد اینماد یا اعتماد دیجیکالا تعلیق و درگاه‌های پرداخت این فروشگاه مسدود شد و به این ترتیب امکانی برای پرداخت آنلاین در این پلتفرم وجود نداشت.
دو: دیجیکالا در یک بیانیه اعلام کرد که «این اتفاق به صورت کارشناسی نشده و براساس اطلاعات اشتباه رخ داده به درخواست مرکز توسعه تجارت الکترونیک بوده است.»
سه: در این بیانیه مشخص نبود که ماجرا چیست ولی دیجیکالا در یک پاراگراف آورده بود «در شرایطی که انواع کالاهای قاچاق به وفور در فروشگاه‌های حضوری در سطح شهر و فروشگاه‌های اینستاگرامی و تلگرامی و ... به فروش می‌رسد برخورد این چنینی با فروشگاه‌های آنلاین رسمی که در بستر شفاف کالاها را عرضه می‌کنند؛ پیامی جز کوچ فروشندگان به فضاهای غیررسمی بدون هرگونه نظارت و درآمد مالیاتی و ناامید کردن فعالان اقتصاد دیجیتال ندارد.»
چهار: کمی بعد، رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران با خبرآنلاین مصاحبه‌ای کرد و اطلاعات بیشتری داد: «به فروشگاه‌های آنلاین نظیر دیجیکالا گفته‌اند که بیش از ۵ هزار کالا را نفروشید، اگر این حجم از کالا را نفروشند چه کنند؟ با صدها تأمین کننده خود (به روایت دیجیکالا ۴۰۰ هزار فروشنده) قطع همکاری کنند و موج بیکاری راه بیندازند؟ این کالاها به سمت بازار غیرشفاف و زیرزمینی برود؟» از صحبت‌های بعدی او می‌شود فهمید که این کالاها همان کالاهایی هستند که «دولت واردات آن‌ها را ممنوع اعلام کرده» است.
پنج: پس از آن دیگر وقتش بود که رئیس مرکز تجارت الکترونیک (تتا) که درخواست تعلیق اینماد دیجیکالا را دارد؛ اظهارنظر کند. از صحبت‌های او این طور می‌فهمیم که «ستاد مبارزه با قاچاق کالا چند جلسه در مورد قاچاق داشته و این مرکز ۴ ماه است که در حال پیگیری فروش کالاهای قاچاق در دیجیکالا است اما متاسفانه بی‌توجهی مفرط مسئولان در دیجیکالا کار را به اینجا کشاند. بقیه پلتفرم‌های قانونی به این موضوع توجه کردند و بسیاری از قلم کالاها را از سایت خود حذف کردند اما دیجیکالا بی‌توجهی کرد.»
شش: اما باز هم برگردیم به سخنان رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران که گفته: «طی جلسات متعددی که با فروشگاه‌های آنلاین برگزار می‌شود به آن‌ها هیچ راهکاری جز عدم فروش و برچسب ممنوعیت روی کالاهایشان ارائه نمی‌شود. دولت راهکاری ندارد و فقط فعالیت اقتصادی را برای کسب‌وکارهای آنلاین محدودتر می‌کند.»
هفت: به هر حال حوالی ساعت ۴ بعدازظهر دیروز، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی از رفع تعلیق اینماد دیجیکالا خبر داد و گفت: «از زمانی که اینماد این پلتفرم تعلیق شد، کارهای مربوط به رفع آن انجام گرفت و اکنون اینماد در دسترس است و درگاه‌های پرداختی نیز مشکلی ندارند.»
هشت: به نظر می‌رسد در این زمینه فشار دولت موثر بوده باشد. دیروز «سید ستار هاشمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتشار متنی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حمایت از کسب‌وکارهای شاخص اقتصاد دیجیتال در این شرایط سخت، وظیفه و راهبرد اصلی دولت است. برای حکمرانی مطلوب، باید مشکلات مردم را با تفاهم و وفاق و بدون هیاهو حل کنیم تا خاطرشان آسوده باشد. برای حل اختلافات آماده‌ایم و پیگیر.»
9 : البته برخی‌ها هم نسبت به دولت اینقدر خوش‌بین نبودند و اصل تعلیق دیجیکالا را از چشم دولت می‌دیدند. مثلا رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران گفته از آنجایی که دولت نمی‌تواند با ریشه‌های اصلی قاچاق کالا مقابله کند، سیاستی اتخاذ کرده که در پی آن کسب‌وکارهای آنلاین را ببندد و سر و صدایی به‌پا کند تا این فرضیه ایجاد شود که برای جلوگیری از فروش کالای قاچاق، اقدامات بزرگی انجام شده است.
او دو نکته را هم می‌گوید که مخاطب را به فرضیه او نزدیک می‌کند. یکی اینکه خرده‌فروشی‌های آنلاین کشور سهم ۵ تا ۶ درصدی از بازار دارند و دوم اینکه فروشگاه‌های آنلاین در بسترهایی بسیار شفاف فعالیت دارند و تمام فعالیت‌های اقتصادی‌شان از سایر کسب‌وکارها واضح‌تر و در دسترس‌تر است.
10: البته دیگر فعالان اکوسیستم استارتاپی نیز نظری مشابه این را ابراز کردند. مثلا قائم مقام مدیرعامل «بانی‌مد» گفته: «برخورد قهری دولت و حاکمیت با کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال منجر به این می‌شود که بازارهای غیرشفاف و زیرزمینی بیشتری به‌وجود بیاید و شفافیت در اقتصاد از بین برود. فروشگاه‌های اینترنتی در همه جای جهان شفافیت دارند. قاچاق اصلی در بازارهای بزرگ فیزیکی رخ می‌دهد که سهمی بیش از ۹۰ درصد از بازار را در اختیار دارند و به راحتی کالاهای قاچاق را پشت ویترین‌های خود قرار داده و به مشتریان خود سرویس‌دهی می‌کنند.»
