استارتاپ‌ها و سالی که گذشت
در ۱۴۰۲ مدیرعامل دیجیکالا و تپسی عوض شد، رقابت گلرنگ با اسنپ وارد فاز تازه‌ای شد و مهم‌تر اینکه رکوردهای جدیدی هم در فروش آنلاین ثبت شد
روزنامه هفت صبح| اگر بخواهیم در اکوسیستم استارتاپی ایران و برای سال۱۴۰۲ یک نام و فقط یک نام انتخاب کنیم گزینه‌های زیادی پیش رو نداریم. واقعیت این است که این اکوسیستم در سالی که رو به پایان است در یکی از سال‌های خاص خود به‌سر برد.
سالی که بازیگران مطرح استارتاپی همه تلاش‌شان این بود که از عوارض سال قبل آن خلاصی پیدا کنند. عوارضی چون تهدیدهای و هشدارهای غیراقتصادی نهادهایی که برای اولین‌بار پایشان به این اکوسیستم باز شد تا مهاجرت برخی از نیروهای متخصص این اکوسیستم و البته جبران خسارت‌های مالی سال۱۴۰۱ که با رکود شدیدی همراه بود.
اما در همین سال که کم‌کم نشانه‌های بهبود وضعیت فروش آنلاین در آن پیدا می‌شد، بودند بازیگرانی که عملکرد بهتری یا بهتر بگوییم برجسته‌تری به نسبت بقیه داشتند. سالی که در آن دیجیکالا مدیرعامل جدید معرفی کرد و با بهبود فرآیندهای حضور و نمودش در شبکه‌های اجتماعی تلاشش این بود که از حاشیه‌های توئیتری دوری کند.از این منظر دیجیکالا که در همین سال یک مدیرعامل جدید به نام مسعود طباطبایی برای خودش برگزید تا حدود زیادی موفق عمل کرد.
دور‌شدن از کل‌کل‌های توئیتری که به بخشی از استراتژی روابط‌عمومی دیجیکالا تبدیل و هزینه‌های زیادی را به بنیانگذاران آن تحمیل کرده بود در سالی که مدیرعامل جدیدش حتی چندساعتی در بازداشت هم به‌سر برد، در نهایت اوضاع آرامی را برای یکی از بزرگ‌ترین خرده‌فروشان آنلاین کشور رقم زد. خرده‌فروشی که حالا با ورود گلرنگ کمی احساس خطر هم می‌کند...
باقی‌‌مانده استارتاپی یک وی‌سی قدیمی
سرآوا از سرمایه‌گذارهای قدیمی اکوسیستم هم با چند خبر نصف‌و‌نیمه برخی استارتاپ‌های قدیمی‌اش خداحافظی کرد و بار خودش را سبک‌تر. استارتاپ‌هایی چون الوپیک و نوار که مدت‌ها بود خبری ازشان نبود، حالا دیگر مسئولیت‌شان گردن سرآوا نیست. سرآوایی که به‌نظر می‌رسد بارش را می‌خواهد در سال۱۴۰۳ سبک‌تر هم بکند.
اما مثل همه سال‌های گذشته بازیگر برنده سال در اکوسیستم استارتاپی باز هم گروه اسنپ بود. گروهی که با عددهای خیره‌کننده‌اش همه را به تکاپو انداخته است. تنها استارتاپ میلیارددلاری ایران که حالا با اطمینان می‌توان گفت حتی با دلار ۶۰هزار تومانی هم یک یونیکورن است. از فروش بخش سوپرمارکتی که مدیر مارکتینگش می‌گوید تا ماهی ۱۰۰۰ میلیارد تومان هم رسیده تا رکوردهای سفرهای روزانه اسنپ تاکسی که به ۶میلیون سفر روزانه هم رسید گروه اسنپ مدام در حال رشد کردن است آن‌هم بدون حاشیه و گرفتاری‌هایی که بقیه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
وقتی گلرنگ نیش‌اش را نشان داد
اما خبرساز دیگر اکوسیستم استارتاپی تپسی بود. استارتاپی که ورودش به بورس یک موفقیت بزرگ پنداشته می‌شد اما عدد و رقم‌هایی که در نهایت به بنیان‌گذارانش رسید آنقدر در اکوسیستم مورد نقد قرار گرفت که همه آن شیرینی و هیاهو رو تحت‌تاثیر قرار داد.
بسیاری می‌گفتند تپسی کمی زود و با عددی بسیار پایین‌تر از آن چیزی که از یک استارتاپ بالغ انتظار می‌رود وارد بورس شده و این به نفع اکوسیستمی که داعیه‌دار رشد و مقیاس‌پذیری بزرگ است وجهه مناسبی ندارد. فارغ از بحث عدد و رقم‌های تپسی اما موضوع خرید سهام ان توسط گروه گلرنگ و سرانجامی که برای نیان‌گذار آن رقم خورد را می‌توان بمب سال ۱۴۰۲ اکوسیستم نامید.
خبر هم کوتاه و کمی عجیب بود: میلاد منشی‌پور، بنیانگذار تپسی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، کناره‌گیری خود از سمت مدیرعاملی تپسی را اعلام کرد. منشی‌پور دلیل این کناره‌گیری را تفاوت در دیدگاه‌های خود با سهامداران تازه تپسی اعلام کرد.
او همچنین در این پیام اعلام کرد به‌‌رغم گفت‌وگوهای متعددی که با گروه صنعتی گلرنگ داشته، درخصوص موضوعات کلیدی همچون چشم‌انداز توسعه، حوزه‌های توسعه و روش‌های آن و همچنین حاکمیت شرکتی با گلرنگ به تفاهم نرسیده است. او در ادامه این پیام خاطرنشان کرده که در ماه‌های آینده به‌عنوان عضو هیات‌مدیره تپسی در این گروه حضور خواهد داشت تا زمانی که فرآیند انتقال مسئولیت او به فردی دیگر صورت بگیرد.
منشی‌پور در ادامه این پیام نوشت: «اما آنچه از دید من ادامه مسیر موفقیت تپسی را تضمین می‌کند، حفظ فرهنگ سازمانی پویا و جنگنده شرکت، حفظ تیم و مدیران و دادن اختیار عمل به آنها، تجمیع کسب‌وکارهای دیجیتال گروه گلرنگ ذیل هلدینگ تپسی و به رسمیت شناختن اداره متفاوت کسب‌وکارهای دیجیتال نسبت به سایر صنایع است.» او در ادامه این پیام ابراز امیدواری کرده بود که گروه صنعتی گلرنگ بتواند در آینده این موارد را در نظر بگیرد.
بازی برای گلرنگ سخت می‌شود یا رقبایش؟
اما وقتی گروه گلرنگ بلافاصله مدیرعامل جدید تپسی را معرفی کرد مشخص شد که گلرنگ با موفقیتی که در صنعت خرده‌فروشی ایران زده زیاد میلی به استفاده از استراتژی‌ها و البته نصایح بنیانگذار تپسی ندارد. معرفی، سیدمصطفی سیدحسینی معاون مالی و اقتصادی گروه سرمایه‌گذاری کوروش در حالی صورت گرفت که هنوز بحث درباره اینکه گلرنگ باید منشی‌پور را راضی به ماندن در قامت مدیرعاملی تپسی بکند، داغ بود.
به‌نظر می‌رسد گلرنگ نه‌تنها نمی‌خواهد بخش‌های دیجیتال خود را به زیرمجموعه تپسی اضافه کند بلکه کاملا برنامه‌اش این است که از روند تپسی و مسیر آن به شکل کنونی رضایت ندارد و می‌خواهد کمی از دی‌ان‌ای گلرنگ را به آن تزریق کند. در هرصورت ورود پرسروصدای گلرنگ به استارتاپ‌ها که در سال ۱۴۰۲ با خریدها و سرمایه‌گذاری‌هایش در استارتاپ‌هایی چون الوپیک، شب، تپسی و... حسابی گردوخاک به پا کرده بود با خبر کنار رفتن میلاد منشی‌پور از تپسی حسابی تحت شعاع قرار گرفت. آن چهره رحمانی و دوست‌داشتنی گلرنگ به یکباره برای استارتاپی‌ها رنگ باخت و نقدهای جدی به شیوه برخورد این گروه صنعتی بزرگ با استارتاپ‌هایش مطرح شد.
گلرنگ این روزها با دادن آمارهایی از افود، برندی که در سال۱۴۰۲ در صنعت غذا آن را برپا کرد تلاش دارد بگوید نه‌تنها در اکوسیستم استارتاپی جدی است بلکه در همین مدت کم هم که به آن وارد شده موفقیت‌هایی به دست آورده است.
گلرنگ صحبت از این می‌کند که برخی رکوردهای رقیبش در حوزه غذا یعنی اسنپ‌فود را شکسته اما برای قضاوت درباره این آمارها هنوز خیلی زود است که به این آمارها تکیه کنیم. بازی استارتاپی گلرنگ احتمالا در سال ۱۴۰۳ واقعیت خود را بهتر و بیشتر نشان دهد. بازی‌ای که اصلا بازی آسانی نیست حتی اگر نام برند شما گلرنگ باشد با یک سرمایه‌بزرگ و تجربه زیاد در صنعت خرده‌فروشی.
