تپسی غافلگیر می‌کند...
سهام یک استارتاپ برای اولین‌بار به صورت بلوکی در بازار بورس فروخته شد
روزنامه هفت صبح| دیروز بیش از 41 درصد از سهام تپسی واگذار شد. جدا از اینکه فروش بلوکی سهام یک شرکت استارتاپی، آن هم برای اولین‌بار، به خودی خود خبر مهمی محسوب می‌شود، دیروز بخش بزرگی از کنجکاوی‌ها حول این سوال می‌چرخید که چه کسی این 41/38درصد را خریده؟
شایعه اصلی این بود که احتمالا خریدار این دو بلوک سهام فروخته شده کسی نبوده جز گروه صنعتی گلرنگ. با این حال هنوز این واگذاری‌ها ادامه دارد و احتمالا پایان امروز مشخص می‌شود که با فروش بلوک‌های بعدی، چه کسی سهامدار عمده این اپلیکیشن معروف خواهد شد.
کسی فکرش را نمی‌کرد دومین تاکسی آنلاین که حدود 5 سال بعد از اسنپ در حوزه حمل و نقل ظاهر شده بود، بتواند زودتر از رقیب خود به بازار سرمایه برود. تپسی نه تنها زودتر از رقبای حوزه حمل و نقل، بلکه سریع‌تر از همه استارتاپ‌ها توانست وارد بازی بزرگان شود. این‌بار هم برای دومین دفعه است که این شرکت بخشی از سهام خود را در بورس به فروش می‌گذارد. به چه نکات مهمی درباره این واگذاری می‌توان اشاره کرد؟
یک: بیایید از قدم اول شروع کنیم: در همه دنیا استارتاپ‌ها ابتدا یک سرمایه‌گذار پیدا می‌کنند، سپس بعد از یه دوره سود، سرمایه خود را از این استارتاپ خارج می‌کنند. اینطور هر کسی که سهام این شرکت را بخرد می‌تواند در جمع سهامداران قرار بگیرد.
از اواخر دهه 1390، دیجی‌کالا، اسنپ و تپسی اعلام می‌کردند که قرار است با عرضه عمومی سهام، وارد بازار سرمایه شوند. چرا جذابیت بورسی شدن آنها افزایش یافته بود؟ برای این سوال چند جواب مختلف وجود دارد اما مهم‌ترین جواب این بود که با وجود تحریم‌ها راه به روی سرمایه‌گذاران خارجی بسته شده بود و نبود فاندر بزرگ انگیزه آنها را برای ورود به بورس بیشتر می‌کرد.
دو: این ماجراجویی برای تپسی اینطور رقم خورد که بعد از ورود به بورس، خرداد ماه سال قبل15 درصد از سهام خود را روی میز فروش بگذارد. با این کار تپسی اولین استارتاپ ایرانی نام گرفت که به بازار سرمایه رفته است.
سه: «شرکت پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس» معروف به تپسی حالا در یک قدم جدید، دست به خلاقیت دیگری هم زده. آن هم اینکه توانسته اولین استارتاپی باشد که سرمایه‌گذارهای آن به روش «بلوکی» سهام خود را عرضه و با پیدا کردن سرمایه‌گذار جدید، از استارتاپ خروج می‌کنند.
چهار: اهمیت فروش بلوکی چیست؟ در فروش «بلوکی» خریدار و فروشنده روی قیمت خاصی توافق کرده‌اند تا بخش بزرگی از سهام را معامله کنند. این مدل معاملات معمولا زمین بازی سرمایه‌گذاران حقیقی نیست. چیزی که می‌دانیم این است که طبق آنچه دیروز اعلام شده 41 درصد از سهام آن به فروش رسیده یا به زبان دیگر فاندرها و سرمایه‌گذاران این شرکت 41 درصد از سهام خود را از شرکت بیرون کشیده‌اند. ارزش این مقدار چقدر بوده؟ در ازای عرضه این دو بلوک سهام مبلغ ۸۲۷ میلیارد تومان پرداخت شده.
پنج: از قضا امروز هم این معاملات ادامه خواهد داشت که در آن بقیه بلوک‌های باقی مانده سهامداران عرضه می‌شوند. این واگذاری قرار است تا کجا و چقدر از سهام تپسی ادامه داشته باشد؟ همه چیز بستگی به نتیجه معاملات امروز دارد اما حدود 4 ماه پیش که شایعه واگذاری تپسی مطرح شده بود برآوردها این بود که با این واگذاری حدود 70درصد از سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری تپسی آزاد شده و جا برای بازیگران جدید باز می‌شود. کاری که به معنای خروج تمام سهامداران حقیقی و غیربورسی از تپسی است.
شش: سهام تپسی در این مدت رشد موفقیت‌آمیزی پشت سر گذاشته و بعد از معامله هم ارزش آن همچنان رو به صعود در حرکت بوده. اگر قیمت هر سهم از این شرکت در سال گذشته را با امروز مقایسه کنیم، می‌بینیم که این نرخ از 490 تومان به 740 تومان رشد کرده است که نسبت به تورم و وضعیت بورس، افزایش قیمت چشمگیری محسوب می‌شود.
هفت: کدام سرمایه‌گذاران سهام خود را خارج کرده‌اند؟ براساس خبرهای منتشر شده در عرضه دیروز ۶۸۳میلیون سهم توسط سه سهامدار «حقیقی» به صورت تجمیعی به مبلغ ۵۲۰میلیارد تومان واگذار شده است. گزارش ۹ ماه شرکت تپسی در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که میلاد منشی‌پور، به عنوان مدیرعامل، هومن دمیرچی و حمید مهینی، هم‌بنیان‌گذاران این تاکسی اینترنتی در لیست سهامداران حقیقی با سهم بالای ۵درصد هستند.
همچنین از سوی دیگر یکی از سهامداران حقوقی ۳۳۵میلیون سهام خود را به ارزش ۳۰۶میلیارد تومان واگذار کرده است. اینطور که «پیوست» خبر داده بود، در نامه‌هایی که در این‌باره منتشر شده، دیروز این شرکت سرمایه‌گذاری راستین ارزش سپهر بوده که همه سهام خود ( برابر با 13/63 درصد از سهام کل) را فروخته است. امروز هم قرار است شرکت خورشیدسان، سهامدار عمده گروه سام الکترونیک در حرکت مشابهی همه سهام خود (24/62درصد از سهام کل تپسی) را واگذار کند.
کلید به چه کسی می‌رسد؟
شایعه خرید تپسی از سوی شرکت سرمایه‌گذاری گلرنگ چند ماه قبل دهان به دهان پیچیده اما هنوز تایید نشده. حتی چند ماه پیش تنها چند ساعت بعد از بالا آمدن این اسم (گلرنگ) مدیرعامل تپسی رسما آن را تکذیب کرد. با این حال چرا دوباره اسم گلرنگ مطرح شده؟
اگرچه تا امروز شایعات نقش پررنگی داشته اما منبع بخشی از این یک کلاغ چهل‌کلاغ‌ها به خریدهای اخیر گروه صنعتی گلرنگ برمی‌گردد. گلرنگ از تابستان امسال خریدهای سنگینی از اکوسیستم استارتاپی داشته و به صورت خزنده همه جا ردپای خود را جا گذاشته. این شرکت اول مالک فروشگاه آنلاین اُکالا و دارتیل (فروشگاه اینترنتی) شد، بعد برای توسعه حوزه لجستیک «الوپیک» را خرید.
دو ماه بعد روی استارتاپ شب که مربوط به حوزه گردشگری و بومگردی بود سرمایه‌گذاری کرد. کمی پیش‌تر خبر سرمایه‌گذاری روی اُفود منتشر شد که گفته می‌شود نسخه پایلوت آن فعلا در مشهد به راه افتاده. قبلا به مجله پیوست گفته شده بود که یک‌سال بعد از لانچ کردن اُفود در یک شهر بزرگ، این اپلیکیشن برای تهران عرضه می‌شود.
سولماز صادق‌نیا، مدیر شرکت سرمایه‌گذاری گلرنگ است که به گفته او گلرنگ ونچرز همین سال گذشته تاسیس شده و در همین یک‌سال توانسته این همه ماموریت را به پایان برساند. از طرف دیگر این سرمایه گذاری‌ها فقط محدود به بازار استارتاپی نیست. اینطور که نورنیوز خبر داده بود گلرنگ یکی از 4 غول عضو کنسرسیوم بخش خصوصی در حوزه خودرو است که مقابل خودروسازی دولتی در جاده مخصوص اعلام موجودیت کرده.
از قبل هم می‌دانستیم که گلرنگ به جز این‌ها مالک فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوروش و شرکت‌های بزرگ دیگری مثل شرکت باتری‌سازی و برندهای مهمی مثل اوه، اوبلدت، هوم‌پلاس اکتیوهوم، مای، شون، بایودنت، سافتلن و... است.
ترکیب همه این خریدهای جدید به علاوه سرمایه‌گذاری‌های قدیمی می‌تواند به این معنا باشد که این گروه صنعتی سه سال بعد از مرگ بنیانگذار و رئیس هیات مدیره خود دارد به سوی یک سوپراپ بزرگ که شاید لیدر این بازار شود قدم برمی‌دارد.
حاج محمد کریم فضلی، مرد شماره یک این شرکت سال 1399 فوت کرد. او در ۷۰ سالگی از مدیریت شرکت کنار رفته و کارهای اصلی را به پسرش مهدی واگذار کرده بود. از کارنامه شرکت‌های بورسی زیرمجموعه گلرنگ می‌شود فهمید که اوضاع همه آنها آنقدری خوب پیش رفته که بتوانند گلرنگ ونچرز یا همان شرکت سرمایه‌گذاری گلرنگ را تشکیل دهند و همه این استارتاپ‌ها را بخرند و بچرخانند.
به خاطر همین هم بوده که از آذر ماه تا امروز بارها این شایعه که گلرنگ در مزایده بورسی همه سهام‌های سرمایه‌گذاران اولیه تپسی را خریده به گوش می‌رسید. گمانه‌زنی که پایان آن هنوز باز است و با اتفاق‌های جدیدی که امروز رخ می‌دهد مشخص می‌شود که کلید تپسی به کدام شرکت/شرکت‌ها واگذار خواهد شد.
