سبقت خصوصی‌ها از غول‌های جاده مخصوص | چرا فرمان خصوصی‌سازی همچنان بر زمین مانده است؟
روند دو خودروساز دولتی که کج‌دار و مریز ادامه می‌دهند به چه شکل است؟
هفت صبح| (به قول امیر‌حسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو؛ ایرانخودرو و سایپا از نظر حقوقی، 20 سال پیش باید به بخش خصوصی واگذار می‌شدند اما مشکل اساسی این است که دولت زیر بار واگذاری مدیریت آنها به بخش خصوصی نمی‌رود.حالا داستان به موضع‌گیری رهبری درباره این ماجرا رسیده است.) این شروع گزارشی در بهمن‌ماه سال گذشته در روزنامه هفت‌صبح است. فیلمی که سال گذشته منتشر شد و مربوط به بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه تولیدات داخل بود. در این فیلم حمید کشاورز، موسس و سهامدار شرکت کروز از رهبری درخواست می‌کند تا به مدیریت بخش خصوصی توجه شود.
او در فیلم می‌گوید: «بزرگترین سهامدار ایرانخودرو در حال حاضر ما هستیم. 30درصد ایرانخودرو را بخش خصوصی دارد. جنابعالی پارسال فرمودید که دولت اشتهای عجیبی در کنترل شرکت‌ها دارد. دولت الان با 5 درصد سهام، شرکت ایرانخودرو را کنترل می‌کند. ما قبلا هم خدمت حضرتعالی نامه فرستادیم که ما حاضریم اگر این شرکت به ما از نظر مدیریت واگذار شود و ما ظرف پنج سال موفق نشویم؛ ما را در میدان آزادی اعدام کنند.»
اینجا رهبری در پاسخ می‌گوید: «اعدام لازم نیست از شما می‌گیرند.» بعد از این دیدار، رهبر انقلاب در یک سخنرانی دیگر در روز بعد از این درخواست، باز هم به اهمیت سپردن کارها به بخش خصوصی تاکید کردند. نزدیک چهارماه دیگر به زمان فرمان رهبری برای رسیدگی به موضوع مدیریت خصوصی‌سازی در صنعت خودرو نزدیک خواهیم شد. در حالی که این روزها آمار پنج ماهه تولید دو غول جاده مخصوص هم منتشر شده است. در این گزارش بررسی می‌کنیم چرا فرمان خصوصی‌سازی همچنان بر زمین مانده است؟ و روند دو خودروساز دولتی که کج‌دار و مریز ادامه می‌دهند به چه شکل است؟
همچنان شاهد کاهش تولید هستیم
طبق آمار پنج ماهه تولید ایرانخودرو و سایپا، ایران خودرو به عنوان بزرگترین تولیدکننده خودروهای سواری در کشور، طی ۵ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳، موفق به تولید ۱۹۱۸۸۳ دستگاه خودرو سواری شده است. این میزان نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ که ۲۰۹۶۲۵ دستگاه بوده، کاهش ۸ درصدی را نشان می‌دهد.
طبق آماری که شرکت‌های بزرگ خودروساز در سامانه کدال ثبت کرده‌اند، تولید خودروسازان داخلی در پنج ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ با 9/5درصد افت همراه بوده است. همچنین خودروهای داخلی در مرداد‌ماه امسال ۱۸درصد کمتر از تیر امسال تولید شده‌اند. همین کاهش تولید موجب کاهش خرید قطعه شده است و در این میان قطعه‌سازان نیز با ضرر وحشتناکی مواجه شده‌اند.
دو خودروساز از افزایش فروش می‌گویند
در این میان سایپا و ایران خودرو آماری را در چند روز گذشته منتشر کرده‌اند که خبر از افزایش فروش داده است. البته که افزایش فروش، مقوله کاملا جدایی از افزایش تولید است. طرح‌های پیش فروش خودرو و دریافت وجه با تحویل خودرو و میزان تولید متفاوت است.در طرح‌های پیش فروش، خودرو فروخته می‌شود و میزان وجه دریافتی هم ثبت می‌شود اما وقتی خودرویی تولید نشود در نتیجه خریدار با تاخیر تحویل مواجه می‌شود.
بورس نیوز، طی گزارشی نوشته است: (ایران خودرو در شهریور ۲۴ همت درآمد گزارش کرده که ۲ درصد بیش از مرداد است و در مقایسه با متوسط ماه‌های گذشته سال ۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. درآمد چهار ماهه ایران خودرو به ۱۳۹ همت می‌رسد که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲۳ درصد رشد یافته است. طی این مدت شرکت 244/705 دستگاه محصول تولید کرده و 238/691دستگاه به فروش رسانده است که ۵ درصد کاهش مقدار تولید و ۳ درصد کاهش مقدار فروش نسبت به دوره مشابه را نشان می‌دهد.)
خصوصی‌ها موفق‌ترند یا دولتی‌ها؟
در حال حاضر واقعیت این است که شرکت‌های خودروساز خصوصی و مونتاژکاران به نسبت دولتی‌ها موفق‌تر عمل کرده‌اند. امتیازشان صد نیست اما به نسبت عملکرد دو خودروساز دولتی موفق‌تر عمل کرده‌اند.
چرا خصوصی‌سازی اجرا نمی‌شود؟
اصل 44 قانون اساسی، بند آخر فرمان هشت ماده‌ای رئیس جمهور فقید و فرمان رهبر همه بر این مضمون است که خصوصی‌سازی باید به مرحله اجرا برسد. در حال حاضر کروز و گروه بهمن به دنبال اجرای مدیریت خصوصی در ایرانخودرو هستند با اینکه بیشترین سهام را در ایرانخودرو دارند اما در بخش مدیریتی بازی داده نمی‌شوند. چرا وقتی دو بنگاه خودروساز دولتی ما زیان‌ده هستند اجازه ورود بخش خصوصی را به این بخش نمی‌دهیم؟! حتی احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران به رسانه نبض بازار درباره واگذاری ایرانخودرو و سایپا به بخش خصوصی گفته است:
« در صورت واگذاری گروه صنعتی ایرانخودرو و گروه خودروسازی سایپا به بخش خصوصی زیان محصولات متوقف خواهد شد. » این حکایت دو غول جاده مخصوص است که شاید بد نباشد در دوران خستگی‌شان برای مدتی مدیریت بخش خصوصی را برای آنها فعال کنیم.