صندلی‌های پایه‌بلند لرزان
تیموری از سایپا رفت؛ جواد توسلی‌مهر از ایرانخودرو دیزل به جایش آمد
روزنامه هفت صبح| این دومین تغییر مدیران دو خودروساز دولتی در زمان ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی است. بعد از رفتن مهدی خطیبی از ایرانخودرو، حالا سایپا نیز شاهد تغییر مدیر خود در دولت سیزدهم است. این بار سکان هدایت سایپا به دست مهندس جواد توسلی‌مهر سپرده شده است. تیترهای رسانه‌ای از ابتدای روز شنبه او را یک مدیر فرابورسی معرفی کرده‌اند که اتفاقا با صنعت خودرو نیز بیگانه نیست.
برخلاف حواشی‌ای که پیرامون محمدعلی تیموری در زمان تکیه زدن او بر صندلی مدیریت سایپا به جای جواد سلیمانی به‌وجود آمد. منتقدان معتقد بودند جواد سلیمانی یکی از موفق‌ترین مدیران این خودروسازی دولتی بوده و تیموری جانشین خوبی برایش محسوب نمی‌شود. به هرحال این تصمیمی که در روزهای پایانی سال گرفته شد در حالی که بازار خودرو در یک آشفتگی عجیب به‌سر می‌برد، در نوع خود هم سوال‌برانگیز است.
به نظر می‌رسد انتقادات به مجموعه سایپا در این دوره کم نبود. متقاضیانی که در سامانه فروش ثبت‌نام کرده بودند از اینکه مجبورشان کردند خودروی خود را به دلیل تاخیر در تحویل مدلش را عوض کنند یا اعلام شد مثلا باید در تابستان 1403 برخلاف وعده ماشین‌شان را تحویل بگیرند، ناراضی و معترض بودند. حتی تغییر مدیرعامل زامیاد زیرمجموعه سایپا هم به داد تیموری نرسید.
مدیرعامل سایپا هفت ماه قبل علیزاده را برسرکار گذاشت و بعد هم هفته گذشته مهدی صادقی جایگزین او شد. شرکت زامیاد که بزرگترین مشکلش شماره‌گذاری نیسان وانت بود، استانداردها را پاس نکرد و خود تیموری شخصا از رئیسی، رئیس‌جمهور خواست تا دستور شماره‌گذاری نیسان زامیاد داده شود و پلاک‌گذاری 20 هزار دستگاه وانت هم او را بر مسندش نگه نداشت. زامیاد برای سایپا همان نقشی را ایفا می‌کرد که پژو پارس در محصولات ایران خودرو ایفا می‌کرد. کنار رفتن تیموری در حالی است که هفته گذشته او خبر از برگزاری جشن رکوردزنی تولید در سایپا را می‌داد و خودش حالا به این جشن انگار نخواهد رسید.
تعویض پی‌در‌پی مدیران
یکی از نکات عجیب ماجرا این تعویض پی‌در‌پی مدیران خودروسازان در بخش دولتی است. طبق گزارش‌هایی که قبلا در هفت‌صبح کار کردیم، واقعیت ماجرا اینجاست که بیشتر سهام ایرانخودرو و سایپا در دست خصوصی‌هاست اما نکته اینجاست که اجازه حضور در هیات مدیره و انتخاب مدیرعامل را ندارند و مدیران عامل دو خودروساز دولتی با اینکه بیشترین سهامش دست بخش خصوصی است، توسط دولت تعیین می‌شود و هرگاه دولتی عوض شد یا با یک مدیری به مشکل خورد، بالطبع آن مدیر خودروساز هم عوض می‌شود.
اتفاقی که برای سید‌جواد سلیمانی مدیر موفق سایپا افتاد. او از سال 1397 تا 1400 بر‌سر کار بود و با عوض شدن دولت با اینکه کارنامه درخشانی هم به نسبت بقیه مدیران داشت، کنار رفت و تیموری بر جایش نشست.اگر این تغییر و تحولات زنجیره‌ای در مدیریت شرکت‌های خودروساز را با حکم سنگین مالک بزرگترین غول قطعه‌ساز در کنار هم بگذارید متوجه می‌شوید که چرا صنعت خودرو در ایران که این قدر مورد علاقه دوست عزیزمان جناب میرسلیم است، از بیخ و بن دچار بیماری است.
9 مدیر در 16 سال
اگر لیست مدیران سایپا از سال 1386 تاکنون را بررسی کنیم تا الان 9 مدیر بر‌سر کار آمده‌اند که با توسلی‌مهر این رقم به10 می‌رسد.یکی از بزرگترین کارخانه‌های تولید خودرو در خاورمیانه متوسط عمر مدیرانش به دوسال هم نمی‌رسد. اگر این فاجعه نیست پس چیست!
مهرداد بذرپاش: 1386-1388
نعمت‌الله پوستین‌دوز: ۱۳۸۸- ۱۳۹۱
سعید مدنی: ۱۳۹۱ -۱۳۹۴
مهدی جمالی: ۱۳۹۴- ۱۳۹۶
محسن قاسمی‌جهرودی: ۱۳۹۶-۱۳۹۷
محمدرضا سروش: ۱۳۹۷- ۱۳۹۷
سید‌جواد سلیمانی: ۱۳۹۷- ۱۴۰۰
محمدعلی تیموری: ۱۴۰۰-تاکنون
سوابق مدیرعامل جدید سایپا
جواد توسلی‌مهر اهل همدان است. مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت فناوری اطلاعات دارد.سوابق او نیز به این شرح است:
مدیرعامل و عضویت در هیات مدیره شرکت ایسیکو (شرکت مهندسی خدمات صنعتی ایرانخودرو)
مدیرعامل شرکت فرآورده‌های ساختمانی
مدیرعامل شرکت لاستیک پارس (از زیر مجموعه‌های شرکت سرمایه‌گذاری آتیه دماوند)
معاونت برنامه‌ریزی پژوهشگاه صنعت‌نفت
معاونت مدیر عامل شرکت ایرانخودرو
مدیرعامل مرکز گسترش فناوری اطلاعات (مگفا)
عضویت در ستاد عالی کاهش هزینه گروه صنعتی ایرانخودرو
مهم‌ترین نکته این است که توسلی‌مهر در آبان سال ۱۳۹۹ بر کرسی مدیر عاملی ایرانخودرو دیزل تکیه زد. براساس آمار، در این مدت او توانسته است این شرکت را از زیان‌ده بودن خارج و به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های موفق و سودده ایرانخودرو معرفی کند.
چرا مدیران بر‌سر کار نمی‌مانند؟
این ماجرا فقط مربوط به سایپا نیست. ایرانخودرو هم جزو لیست تغییرات پی‌در‌پی مدیران است. هفتم اسفند سال 1401 ایرنا گزارشی با این مضمون نوشت: (روز 25 دی‌ماه با رسیدن گزارش‌هایی به رئیس‌جمهور مبنی بر واگذاری رانتی خودرو به دست برخی خودروسازان، آیت‌الله رئیسی در جلسه هیات دولت در این زمینه به وزیر صمت و بازرسی ویژه رئیس‌جمهور دستور بررسی داد.)
بعد از آن خبر رسید روز هفتم اسفندماه1401، مهدی خطیبی مدیرعامل ایرانخودرو برکنار شد و جای خود را به علیمردان عظیمی داد. ٩ بهمن ماه سال 1400 بود که مهدی خطیبی پس از شایعه‌های بسیار بر‌سر تغییر فرشاد مقیمی (مدیرعامل اسبق ایرانخودرو) برصندلی مدیریت عاملی این گروه خودروسازی تکیه زده بود. پس از گذشت ١٣ ماه، مهدی خطیبی نیز از این سمت برکنار شد و جای خود را به علیمردان عظیمی، عضو هیات مدیره سایپا داد.
پنج مدیر از دهه 90 ایرانخودرو
جواد نجم‌الدین در بهار ۸۸ و در دولت محمود احمدی‌نژاد مدیرعامل ایرانخودرو شد. بعد از نجم‌الدین، هاشم یکه‌زارع در شهریور ۹۲ روی کار آمد. در نهایت یکه‌زارع در مردادماه ۹۸ در دفتر کار خود بازداشت شد و صندلی مدیرعامل بزرگترین خودروساز خاورمیانه به فرشاد مقیمی رسید.بهمن 1400 مهدی خطیبی جای او نشست و اسفند 1401 علیمردان عظیمی آمد.
بررسی کارنامه تیموری
محمدعلی تیموری دانش‌آموخته دانشگاه شهید بهشتی در رشته مدیریت صنعتی و دارای مدرک کارشناسی ارشد MBA است. تیموری ۲۵ سال سابقه حضور در ایرانخودرو و سایپا را دارد و مهم‌ترین بخش کارنامه او معاونت کیفیت مگاموتور سایپا بود. در دوره مدیرعاملی او بر سایپا خبر رونمایی از ماشین‌های کادیلا و آریا داده شد و هنوز کسی آنها را ندیده است.
البته که تیموری در نمایشگاه خودروی مشهد یک نطق جنجالی هم داشت که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت آن هم واردات تویوتا ژاپنی دست‌دوم از کشور مادر بود که همه متعجب شدند مگر می‌شود ماشین با فرمان دست راست وارد کرد؟ به هرحال دوره ریاست او به اتمام رسیده و باید دید جواد توسلی‌مهر که توانست بار مشکلات ایرانخودرو دیزل را کم کند، می‌تواند به سایپا هم کمک کند یا خیر.هم این که یک مدیر از کمپانی رقیب در فرایند انتصاب دولتی به ریاست کمپانی دیگر می‌رسد نشان می‌دهد مشکلات چقدر عمیق هستند.
