صلح اوکراین در محاصره روسیه
طرح ۲۸بندی صلح آمریکا و روسیه در اوکراین نگرانی‌های تازه‌ای در کی‌یف ایجاد کرده است
هفت صبح| اوکراین این روزها بیش از همیشه به صداقت و اراده روسیه در مسیر صلح تردید دارد؛ تردیدی که همزمان با انتشار خبرهایی درباره تدوین یک طرح ۲۸بندی صلح با مشارکت آمریکا و روسیه و در اوج درگیری‌ها در شرق این کشور، عمیق‌تر شده است. به گزارش منابع میدانی، اوکراینی‌ها در حالی تلاش می‌کنند خطوط دفاعی خود را در برابر محاصره پوکروفسک و میرنوهراد حفظ کنند که این دو شهر بیش از یک ماه است زیر سنگین‌ترین فشار نظامی مسکو قرار دارند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، روز پنجشنبه در پیامی ویدیویی تأکید کرد که «روسیه هیچ تمایلی به پایان جنگ ندارد؛ وگرنه از ابتدا آن را شروع نمی‌کرد». او این سخنان را در حالی بیان کرد که گزارش‌هایی از جزئیات طرح مشترک آمریکا و روسیه منتشر شده که اوکراین را برای واگذاری بخشی از قلمرو خود زیر فشار قرار می‌دهد؛ خط قرمزی که کی‌یف از آغاز جنگ بارها اعلام کرده بود غیرقابل‌مذاکره است.
زلنسکی تأکید کرد: «ایالات متحده توان آن را دارد که روسیه را وادار کند تمایل واقعی به پایان جنگ نشان دهد.»کی‌یف می‌گوید روسیه ۱۵۰هزار نیرو برای تسخیر محاصره‌ای پوکروفسک و میرنوهراد بسیج کرده است؛ منطقه‌ای که اکنون از سه جهت در محاصره قرار دارد و تنها مسیر باز مانده تدارکاتی اوکراین از سمت غرب است. زلنسکی در نشست مجازی با سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات آمریکا در ۱۲ نوامبر گفت روسیه در محور پوکروفسک بیشترین تلفات کل جنگ را متحمل شده و شمار کشته‌ها را ۲۵هزار نفر برآورد کرد.
اختلاف در فرماندهی روسیه؟
اندیشکده «مؤسسه مطالعات جنگ» در واشنگتن می‌گوید فرماندهی روسیه هنوز روشن نیست که قصد دارد شهرها را محاصره کند یا با تاکتیک نفوذی پیش برود و همین دوگانگی سرعت پیشروی را کند کرده است. به گفته این مرکز، تمرکز نکردن نیروها برتکمیل حلقه محاصره که ارزان‌ترین و سریع‌ترین روش تصرف منطقه محسوب می‌شود و ادامه حملات روبه‌رو، نشانه تردید در راهبرد است.
یکی از مشکلات روسیه، مقاومت فعال در دابروپیلیا در شمال‌غرب پوکروفسک است؛ شهری که مسکو در اوت گذشته تلاش کرد آن را برای تکمیل یک محاصره وسیع تصرف کند اما نتیجه این اقدام، ضدحمله اوکراین و آزادسازی ۱۸۹ کیلومتر مربع از اراضی اشغالی بود. اکنون ارتش‌های دوم و پنجاه‌ویکم روسیه با حمله از جنوب و شمال در تلاش‌اند حلقه‌ای محدودتر ایجاد کنند و همزمان با گروه‌های کوچک نفوذی وارد پوکروفسک شوند. نشانه‌ها حاکی است که نفوذ از جنوب موفق‌تر بوده، در حالی که مدافعان اوکراینی هنوز نواحی شمالی را در اختیار دارند.
روسیه در سایر محورهای جبهه به طول ۱۲۰۰ کیلومتر نیز تلاش می‌کند شکاف‌های احتمالی را بیازماید و از تاکتیک‌های نفوذی که در پوکروفسک به کار برده، بهره‌برداری کند. تنها در هفته ۱۳ تا ۱۹ نوامبر، چند روستا در خارکیف، دنیپروپتروفسک و زاپوریژیا به تصرف مسکو درآمد. برتری هوایی نیز برگ برنده روسیه است: هواپیماهای این کشور روزانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ بمب گلاید روی خطوط اوکراین می‌ریزند. وادیم اسکوبیتسکی، معاون اطلاعات نظامی اوکراین، به خبرگزاری رویترز گفته روسیه قصد دارد سال آینده ۱۲۰هزار بمب گلاید تولید کند که میانگین روزانه را به حدود ۳۳۰ بمب می‌رساند.
جنگ دوربرد و تلفات غیرنظامی
مسکو همچنان با پهپاد و موشک شهرهای اوکراین را هدف قرار می‌دهد. فقط در هفته گذشته ۱۶۰۰ پهپاد و ۷۸ موشک شلیک شد که اوکراین توانست ۸۶ درصد پهپادها و سه‌چهارم موشک‌ها را ساقط کند. با این حال، آسیب‌های گسترده به مناطق مسکونی ادامه دارد. مرگبارترین حمله در ۱۹ نوامبر رخ داد؛ زمانی که روسیه بالای یک مجتمع ۹طبقه در ترنوپیل را ویران کرد و دست‌کم ۲۵ نفر، از جمله چند کودک کشته و ۸۰ نفر زخمی شدند.اوکراین نیز با حمله به تاسیسات انرژی روسیه پاسخ می‌دهد. روز جمعه اعلام شد که یک ترمینال نفتی در نووروسییسک هدف قرار گرفته و فعالیت آن که ۲ درصد تجارت جهانی نفت را شامل می‌شود، متوقف شده است.
طرح‌های صلح متعارض
روز چهارشنبه زلنسکی در آنکارا با رجب طیب اردوغان دیدار کرد؛ فردی که پیش‌تر در تبادل اسیران میان روسیه و اوکراین نقش مؤثر داشت. در جریان این سفر، زلنسکی بنا بر گزارش‌ها از ملاقات با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا که به احتمال فراوان حامل «طرح صلح ۲۸بندی» واشنگتن بود، خودداری کرده است. بر اساس گفته دو منبع نزدیک به این طرح، مفاد آن شامل واگذاری زمین و کاهش نیروهای مسلح اوکراین است؛ یعنی تأکید بر دو مطالبه اصلی مسکو.
در مقابل، اوکراین و متحدان اروپایی‌اش طرحی جداگانه برای آتش‌بس تدوین کرده‌اند که توقف کامل و بدون‌قیدوشرط خصومت‌ها را خواستار می‌شود و برخلاف طرح آمریکا، هیچ مطالبه‌ای برای واگذاری زمین ندارد و بر تقویت توان نظامی اوکراین تأکید می‌کند. بدیهی است که زلنسکی آشکارا به طرح اروپایی متمایل است. تحرکات اخیر او تیز مهر تاییدی بر لین ادعاست؛ سفر اخیر او از آتن آغاز شد، جایی که به همراه کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌وزیر یونان، بر‌سر تولید مشترک پهپادهای سطحی توافق کرد.
روز دوشنبه در پاریس، با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، یک توافقنامه ۱۰ساله تسلیحاتی امضا کرد که شامل خرید و تولید مشترک ۱۰۰ جنگنده رافال F4 تا سال ۲۰۳۵، هشت سامانه پدافند هوایی SAMP/T با شش پرتابگر برای هر سامانه، رادارهای دفاع هوایی، موشک‌های هوا‌به‌هوا و بمب‌های هدایت‌شونده است. روز سه‌شنبه اسپانیا نخستین کشور اتحادیه اروپا شد که از محل برنامه جدید «اقدام امنیتی برای اروپا» (SAFE) بودجه‌ای ۲۱۵ میلیون یورویی برای تولید مشترک تسلیحات با اوکراین اختصاص داد. مادرید همچنین ۴۰ موشک Iris-T و رادارهای بردبلند وعده داد.
