رباتها دنیای دیجیتال را تسخیر میکنند

با رشد علم، شبکه جهانی اینترنت به قلمرویی ماشینمحور تبدیل شده است
هفت صبح| بر اساس گزارشهای اخیر، در سال ۲۰۲۴، بیش از نیمی از ترافیک اینترنت توسط رباتها تولید شده که بسیاری برای مقاصد مخربی مانند سرقت داده یا اختلال در وبسایتها به کار میروند. این تحول که کارشناسان آن را «اختلال بزرگ بعدی هوش مصنوعی» مینامند، عادتهای ۳۰ ساله ما در فضای مجازی را دگرگون خواهد کرد و اینترنت را از بستری برای ارتباط انسانها به فضایی برای تعامل ماشینها تبدیل میکند.
در اوایل دهه ۱۹۹۰، شبکه جهانی وب فضایی برای ارتباط مستقیم انسانها بود. با پیشرفت برنامهها و پلتفرمها، این فضا به تعامل انسان با ماشین تغییر یافت، جایی که الگوریتمها نقش واسطه را بازی میکنند. حالا با پیشرفت هوش مصنوعی، رباتها و ماشینهای هوش مصنوعی، نماینده افراد و شرکتها خواهند شد و استفاده مستقیم انسانها از وب کاهش مییابد.
برای مثال، سم آلتمن، مدیرعامل اوپنایآی، پیشبینی کرده که چتجیپیتی بهزودی روزانه با «میلیاردها نفر» گفتوگو خواهد کرد و کلمات بیشتری از مجموع گفتار انسانها تولید میکند. آمار نشان میدهد این ابزار در سال ۲۰۲۵ بیش از ۴۰۰ میلیون کاربر فعال هفتگی دارد و روزانه ۱۹۰ میلیون نفر از آن استفاده میکنند.
نمونه بارز این تغییر، خرید آنلاین است. اکنون کاربران وبسایتها را مرور و قیمتها را مقایسه میکنند. اما با هوش مصنوعی، فروشندگان قیمتها را در کسری از ثانیه بر اساس هویت مشتری، تقاضا و عوامل دیگر تغییر میدهند. برای مثال، شرکت هواپیمایی دلتا پیشتر ابزاری مبتنی بر هوش مصنوعی برای قیمتگذاری بلیت آزمایش کرده است.
اوبر نیز از هوش مصنوعی برای تنظیم کرایه بر اساس تقاضا و ترافیک بهره میبرد که نمونهای از قیمتگذاری پویاست. آمازون نیز با بهرهگیری از هوش مصنوعی، قیمتها را بر اساس رفتار مشتری تنظیم میکند که سود را افزایش میدهد اما رقابت را پیچیدهتر میکند.
مطالعات نشان میدهد این سیستمها میتوانند چنان پیچیده شوند که از درک انسان فراتر روند و خریداران برای مقابله، از رباتهای هوش مصنوعی خود استفاده خواهند کرد. این «رقابت تسلیحاتی دیجیتال» به حوزههایی مانند معاملات سهام، امنیت سایبری، استخدام، آموزش، برنامههای دوستیابی و خدمات مشتری گسترش مییابد. کارشناسان بهینهسازی موتورهای جستوجو معتقدند نیمی از بازدیدکنندگان وبسایتها ربات هستند.
گزارش شرکت ایمپروا در سال ۲۰۲۴ نشان میدهد رباتهای مخرب ۳۲ درصد و رباتهای مفید ۱۷.۶ درصد ترافیک اینترنت را تشکیل میدهند. در تجارت الکترونیک، رباتها ۵۷ درصد ترافیک تعطیلات ۲۰۲۴ را به خود اختصاص دادهاند. نشانههای سلطه رباتها آشکار است. بهینهسازی سنتی برای موتورهای جستوجو جای خود را به بهینهسازی برای موتورهای مولد داده است، جایی که محتوا برای اولویت در پاسخهای چترباتها طراحی میشود.
یکی از روشها، استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای مناسب رباتهاست. به عبارت دیگر، رباتها برای رباتها مینویسند. روشهای دیگر شامل تمرکز بر دادههای منحصربهفرد، بهروزرسانی مداوم و ساختاردهی محتوا برای هوش مصنوعی است. رباتهای معاملاتی نیز، طبق مطالعهای از دانشگاه وارتون، میتوانند بدون دستور مستقیم تبانی کنند و بازار را دستکاری کنند. پژوهشی از انبر نشان میدهد هوش مصنوعی میتواند کارایی قیمتگذاری را مختل کند.
در حوزه باجافزار، گروههایی مانند گلوبال گروپ از چترباتهای هوش مصنوعی برای مذاکره با قربانیان استفاده میکنند که فشار را افزایش میدهد. گروه فانکسک در سال ۲۰۲۴ با ابزارهای هوش مصنوعی بیش از ۸۵ هزار قربانی داشته است. البته قربانیان نیز ممکن است از عاملهای هوش مصنوعی برای پاسخگویی استفاده کنند.
از این رو، شرکتها برای مقابله، دو نسخه از وبسایتها طراحی میکنند: یکی برای انسانها و دیگری برای رباتها. لیندا تونگ، مدیرعامل شرکت وبفلو، میگوید: «ما انرژی زیادی برای بهینهسازی تجربه انسانی صرف کردیم، اما حالا کاربران غیرانسانی نیازهای متفاوتی دارند.» فعالیت رباتهای هوش مصنوعی، مانند جمعآوری داده برای آموزش مدلها، وبسایتها را تحت فشار قرار داده است.
از این رو، ابزارهایی مانند مسدودکننده رباتهای کلادفلر برای جلوگیری از خزندههای هوش مصنوعی توسعه یافتهاند. روشهای دیگر شامل فیلتر آدرسهای آیپی، محدود کردن نرخ دسترسی و استفاده از تلههای دیجیتال است. البته با افزایش تعاملات رباتها، نظارت بر فعالیتهای آنلاین دشوارتر میشود. سیستم حقوقی کشورهای غربی مانند آمریکا هنوز برای تعیین مسئولیت در خطاهای هوش مصنوعی آماده نیست.
شرکتهای سازنده هوش مصنوعی مسئولیت را به کاربران واگذار میکنند، در حالی که کاربران شرکتها را مقصر میدانند. کارشناسان پیشنهاد میکنند هوش مصنوعی با استانداردهای عینی مانند سهلانگاری ارزیابی شود. این دنیای رباتمحور ممکن است کارایی را کاهش دهد و هزینههای نرمافزاری و انرژی را افزایش دهد.
سرمایهگذاران با تزریق بودجههای کلان، این مسیر را هموار میکنند. نیل استیفنسون، نویسنده علمی-تخیلی، پیشنهاد میکند هوشهای مصنوعی جدید برای مقابله با دیگر هوشهای مصنوعی طراحی شوند تا تعادل حفظ شود. پستهای اخیر در شبکههای اجتماعی نیز نگرانیها را بازتاب میدهند: «رباتهای هوش مصنوعی اینترنت را تسخیر کردهاند» و انسانها در اقلیتاند. تمام آنچه گفته شد یعنی اگر دنیای آینده در حصار قانون و تدبیر امروز بشر محدود نشود، دنیایی است که تحت سیطره رباتها قرار دارد و ممکن است برای بشر خطرناک باشد