بازگشت اژدهای صنعتی | برچسب «ساخت آلمان» با کسب امتیاز کامل ۱۰۰
معتبرترین نشان تولید در جهان؛ افتخاری که حالا با سرمایه‌گذاری ۶۳۱ میلیارد یورویی غول‌های صنعتی، قرار است به آینده نیز امتداد یابد
هفت صبح| در جهان پررقابت امروز که مصرف‌کننده با انبوهی از برندها و محصولات درگیر است، برچسب «ساخت آلمان» همچنان حکم طلای خالص را دارد؛ نمادی از کیفیت، نوآوری، امنیت، طراحی و دوام. نظرسنجی جهانی اخیر با مشارکت بیش از ۴۳ هزار مصرف‌کننده از کشورهای گوناگون که ۹۰ درصد جمعیت جهان را نمایندگی می‌کنند، برچسب «ساخت آلمان» را با امتیاز کامل ۱۰۰، در رتبه نخست احترام و اعتماد جهانی قرار داده است.
در رده‌های بعدی، سوئیس با امتیاز ۹۸ و اتحادیه اروپا با ۹۲ قرار دارند. «ساخت بریتانیا» با امتیاز ۹۱ و «ساخت سوئد» با ۹۰ نیز در جمع برترین‌ها دیده می‌شوند. در این میان، «ساخت آمریکا» با امتیاز ۸۱، در کنار ژاپن و فرانسه، در جایگاه نهم ایستاده است. اما نکته قابل‌تأمل، غیبت کامل «ساخت چین» در میان ۱۵ برند برتر جهانی است، نشانی از چالش‌های اعتبار جهانی تولیدات شرقی در برابر رقبای غربی و صنعتی.
تولد دوباره در بطن بحران
اقتصاد آلمان که طی سال‌های گذشته با ضربه‌های پیاپی همه‌گیری کرونا، فروپاشی زنجیره‌های تأمین جهانی، جنگ اوکراین، بحران انرژی و تورم مواجه شده بود، به‌طور رسمی وارد رکود شد. در سال ۲۰۲۴، آلمان پایین‌ترین نرخ سرمایه‌گذاری در میان ۳۸ کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) را تجربه کرد.
در چنین شرایطی، امید به بازگشت رشد اقتصادی کم‌فروغ شده بود؛ تا آنکه ۶۱ شرکت بزرگ آلمانی و بین‌المللی، از جمله مرسدس‌بنز، ب.ام.و، زیمنس، فولکس‌واگن، دویچه بانک و ... در کنار شرکت‌هایی مانند انویدیا و بلک‌راک، با اعلام پویشی با نام «ساخت‌شده برای آلمان» اعلام کردند که تصمیم دارند بیش از ۶۳۱ میلیارد یورو در سه سال آینده در اقتصاد آلمان سرمایه‌گذاری کنند، رقمی که معادل یک‌سوم تولید ناخالص داخلی این کشور است و در کنار اعتبار «ساخت آلمان»، می‌تواند دریچه‌ای جدید به اقتصاد این کشور باز کند.
انگیزه‌هایی فراتر از سود کوتاه‌مدت
هدف این سرمایه‌گذاری عظیم، تنها خروج از رکود نیست؛ بلکه دفاع از جایگاه آلمان به‌عنوان پیشتاز فناوری، طراحی صنعتی و قدرت رقابتی جهانی است. رولاند بوش، مدیرعامل زیمنس و یکی از بانیان طرح، می‌گوید: «ما می‌خواهیم رشد اقتصادی را بازگردانیم، قدرت رقابت را تقویت کنیم و برتری فناورانه‌مان را حفظ یا گسترش دهیم.» این طرح شامل توسعه کارخانه‌های جدید، نوسازی خطوط تولید موجود و سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه است. پروژه‌هایی که نه‌فقط به تولید ثروت، بلکه به ارتقای برند ملی «ساخت آلمان» در دهه‌های آینده کمک خواهند کرد.
پیوند سیاست و صنعت
نقش دولت در این بازآفرینی اقتصادی نیز کلیدی است. صدراعظم جدید آلمان، فریدریش مرتس، که سابقه مدیریت در شرکت مالی آمریکایی بلک‌راک را دارد، با رویکردی تجاری‌محور وارد صحنه شده و یکی از پررنگ‌ترین پیوندهای تاریخ آلمان بین سیاست و صنعت را رقم زده است. دولت جدید، متشکل از ائتلاف دموکرات‌مسیحی (CDU)، سوسیال‌مسیحی (CSU) و سوسیال‌دموکرات‌ها، یک بسته سرمایه‌گذاری دولتی ۵۰۰ میلیارد یورویی را برای بازسازی زیرساخت‌های حمل‌ونقل، دیجیتال‌سازی، شبکه‌های انرژی و تحقیقات تصویب کرده است. افزون بر آن، تخفیف‌های مالیاتی سنگینی برای شرکت‌ها در نظر گرفته شده و هزینه انرژی برای صنعت کاهش یافته است.
اما و اگرهای مسیر بازسازی
با وجود این موج خوش‌بینی، واقعیت‌های ساختاری اقتصاد آلمان همچنان چالش‌برانگیز است. سیستم تأمین اجتماعی گسترده این کشور که ۴۲ درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده، با فشار فزاینده‌ای روبه‌رو است. جمعیت سالخورده، هزینه‌های رو به افزایش بهداشت و بازنشستگی و نرخ مشارکت پایین جوانان، خطرات پایداری مالی را بالا برده است.
سهم بالای کارفرما در پرداخت بیمه‌های اجتماعی، هزینه نیروی کار را برای شرکت‌ها افزایش داده و بوروکراسی حجیم نیز مانعی برای چابکی اقتصادی شده است. فعالان اقتصادی خواهان اصلاحات ساختاری، تسهیل مقررات و کاهش سهم کارفرما در نظام بیمه اجتماعی هستند. صدراعظم مرتس نیز اعلام کرده که اصلاح سیستم بازنشستگی و تأمین اجتماعی، گام بعدی دولت در مسیر نوسازی اقتصادی خواهد بود، مسیر دشواری که موفقیت آن، نه‌فقط آینده اقتصادی آلمان، بلکه سرنوشت برند «ساخت آلمان» را نیز رقم خواهد زد.
از گذشته‌ای پرافتخار تا آینده‌ای رقابتی
در روزگاری که کشورهای بسیاری برای ساخت برند ملی خود تلاش می‌کنند، آلمان از یک میراث صنعتی معتبر برخوردار است اما این سرمایه معنوی، بدون نوسازی و پاسخ به اقتضائات جهانی امروز، ممکن است به مرور فرسوده شود. طرح «ساخته‌شده برای آلمان» نه‌فقط تلاشی برای احیای اقتصاد، بلکه نوعی سرمایه‌گذاری برای نگهداری و به‌روزرسانی یک برند ملی است که در جهان از هر برچسبی بیشتر احترام برمی‌انگیزد. اگر این اژدهای صنعتی دوباره بیدار شود، جهان دوباره به شنیدن نام «ساخت آلمان» با همان هیجان و اعتماد پیشین واکنش نشان خواهد داد و این بار شاید با چاشنی فناوری‌های نو و آینده‌ای پایدارتر.
